Tổng thống Iran Hassan Rouhani. Ảnh: AFP/TTXVNTrong bài phát biểu được phát sóng trực tiếp trên truyền hình nhà nước Iran, Tổng thống Iran nêu rõ chính quyền Mỹ cần phải chứng minh rằng họ sẵn sàng giải quyết các vấn đề thông qua đàm phán sau khi Washington rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran và nhiều hiệp ước quốc tế khác. Tổng thống Rouhani khẳng định: “Chúng tôi luôn ủng hộ biện pháp ngoại giao và đàm phán… Nhưng các cuộc đàm phán cần phải chân thật… Mỹ tái áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào Iran và rút khỏi thỏa thuận hạt nhân (năm 2015), và sau đó lại muốn đàm phán với chúng tôi”.
Ông Rouhani cho rằng sau một loạt động thái của Mỹ, Washington không thể chứng minh về sự đáng tin cậy của họ trong bất kỳ cuộc đàm phán nào. Tổng thống Iran cho biết: “Các cuộc đàm phán đi kèm các lệnh trừng phạt thì không có ý nghĩa gì. Họ đang áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào các trẻ em, người bệnh, và cả đất nước Iran”. Theo ông Rouhani, lời kêu gọi mới đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc đàm phán trực tiếp với Iran chỉ nhằm mục đích tạo ra sự chia rẽ ở nước này.
Ngoài ra, Tổng thống Rouhani tuyên bố, Iran sẽ khiến cho Mỹ phải "hối tiếc" vì đã tái áp đặt trừng phạt đối với nước Cộng hòa Hồi giáo này, đồng thời kêu gọi đoàn kết nhằm đối phó với các thách thức về kinh tế. Cũng theo ông Rouhani, Iran mong muốn cải thiện quan hệ với thế giới và các quốc gia láng giềng trong khu vực nhằm bảo vệ hòa bình tại Trung Đông.
Trước đó cùng ngày, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 6/8 đã ký sắc lệnh hành pháp, theo đó tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Tehran, đồng thời khẳng định chính sách của Washington là "gây sức ép tối đa về kinh tế" đối với Iran. Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng vẫn để ngỏ khả năng đưa ra một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran đồng thời sẵn sàng gặp các nhà lãnh đạo Iran "bất kỳ lúc nào".
Iran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Trung Quốc, Nga, Anh, Pháp và Đức) đã ký thỏa thuận hạt nhân hồi năm 2015, có tên gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA). Theo thỏa thuận hạt nhân này, các biện pháp trừng phạt Iran liên quan chương trình hạt nhân của nước này dần được dỡ bỏ để đổi lấy việc Tehran bảo đảm tính chất hòa bình của các hoạt động hạt nhân. Tuy nhiên, hồi đầu tháng 5/2018, Tổng thống Trump chính thức rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, đồng thời tuyên bố sẽ tái áp đặt các lệnh trừng phạt đơn phương chống Tehran.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 6/8 đã ký sắc lệnh hành pháp tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran, đồng thời khẳng định chính sách của Washington là "gây sức ép tối đa về kinh tế" đối với nước Cộng hòa Hồi giáo. Tuy nhiên, ông vẫn để ngỏ khả năng đưa ra một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran.
Trong một tuyên bố, Tổng thống Trump nhắc lại quan điểm cho rằng thỏa thuận hạt nhân lịch sử mà Iran đã ký với Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Trung Quốc, Nga, Anh, Pháp và Đức) hồi năm 2015, có tên gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), là thỏa thuận "tồi và một phía". Tuy nhiên, ông cũng cho biết "vẫn để ngỏ việc đạt được một thỏa thuận toàn diện hơn", theo đó đề cập đến toàn bộ hoạt động của Tehran, trong đó có chương trình tên lửa đạn đạo. Theo giới chức Mỹ, Tổng thống Trump sẵn sàng gặp các nhà lãnh đạo Iran "bất kỳ lúc nào".
Trước đó, ngày 24/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng tuyên bố để ngỏ khả năng đàm phán về một thỏa thuận phi hạt nhân hóa nước Cộng hòa Hồi giáo này. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Bahram Qassemi tuyên bố Tehran sẽ không bao giờ tham gia các cuộc đàm phán không công bằng với Mỹ .
Tổng thống Trump đưa ra tuyên bố trên trong bối cảnh nhóm các biện pháp trừng phạt đầu tiên từng được nới lỏng dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama sẽ được áp đặt trở lại vào 4h01' ngày 7/8 (giờ GMT tức 11h01' theo giờ Việt Nam). Theo đó, chính phủ Iran sẽ bị cấm mua USD, bị chặn giao dịch về vàng, các kim loại khác, than và phần mềm liên quan đến công nghiệp. Ngoài ra, Mỹ cũng ngừng nhập khẩu các mặt hàng thảm và thực phẩm của Iran, chặn một số giao dịch tài chính của nước này. Hoạt động xuất khẩu dầu của Iran, nguồn thu ngoại tệ chủ lực của nước này, được dự báo cũng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Sau đó, đầu tháng 11 tới, Mỹ cũng dự kiến áp đặt gói biện pháp trừng phạt thứ hai nhằm vào ngành dầu mỏ và ngân hàng trung ương Iran.
Năm 2015, Iran và nhóm P5+1 đã ký JCPOA. Theo thỏa thuận hạt nhân này, các biện pháp trừng phạt Iran liên quan chương trình hạt nhân của nước này dần được dỡ bỏ để đổi lấy việc Tehran bảo đảm tính chất hòa bình của các hoạt động hạt nhân. Tuy nhiên, hồi đầu tháng 5 vừa qua, Tổng thống Donald Trump chính thức rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, đồng thời tuyên bố sẽ tái áp đặt các lệnh trừng phạt đơn phương chống Tehran.
Hiện các nước châu Âu tham gia ký kết JCPOA vẫn đang nỗ lực duy trì thỏa thuận lịch sử này. Đầu tháng 6, Đại giáo chủ Iran Ali Khamenei đã ra lệnh cho Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) khởi động các bước chuẩn bị để tăng cường năng lực làm giàu urani nếu các nước châu Âu không thể cứu vãn thỏa thuận.