Khu vực chịu ảnh hưởng bởi động đất tại tỉnh Kunar, Afghanistan, ngày 1/9/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Trận động đất có độ lớn 6, xảy ra tại khu vực miền núi giáp với Pakistan vào đêm 31/8, làm sụp đổ hàng loạt ngôi nhà khi người dân đang say ngủ. Theo số liệu mới nhất từ chính quyền Taliban ở Afghanistan, thảm họa này đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 1.469 người và làm trên 3.700 người bị thương, trở thành một trong những trận động đất tồi tệ nhất tại quốc gia nghèo khó này trong nhiều thập kỷ qua.
Trên mạng xã hội X, người đứng đầu Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) Filippo Grandi cho biết trận động đất ảnh hưởng tới trên 500.000 người tại miền Đông Afghanistan. Phần lớn thương vong tập trung tại tỉnh Kunar, trong khi các tỉnh lân cận như Nangarhar và Laghman cũng ghi nhận hàng chục người chết và hàng trăm người bị thương.
Sau động đất, hàng loạt dư chấn liên tục xảy ra, gây thêm nhiều vụ sạt lở đá, làm tắc nghẽn các tuyến đường vốn đã khó đi. Điều này không chỉ gây khó khăn cho việc tiếp cận cứu trợ mà còn khiến người dân không dám trở về nhà, phải sống ngoài trời vì lo sợ các công trình bị hư hại có thể sụp đổ bất cứ lúc nào.
Tổ chức phi chính phủ Save the Children cho biết một trong những đội cứu trợ của họ đã phải đi bộ 20 km để tiếp cận những ngôi làng bị cô lập do đá lở, mang theo các thiết bị y tế trên lưng với sự giúp đỡ của người dân địa phương.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo tình hình đang rất cấp bách, kêu gọi khoản viện trợ khẩn cấp 4 triệu USD để cung cấp các dịch vụ y tế cứu sinh, mở rộng các đội y tế lưu động và phân phối vật tư. Ông Jamshed Tanoli, trưởng nhóm ứng phó khẩn cấp của WHO tại Afghanistan nhấn mạnh mỗi thời khắc đều có ý nghĩa sống còn, trong bối cảnh các bệnh viện hiện đang quá tải, người dân mất hết tài sản và nỗi đau thương đang bao trùm.
Trong 2 ngày sau thảm họa, chính quyền Taliban cho biết lực lượng cứu hộ đã điều động 155 chuyến trực thăng để sơ tán khoảng 2.000 người bị thương cùng thân nhân tới các bệnh viện khu vực. Các trại tạm cư và trung tâm điều phối cứu trợ đã được lập tại Khas Kunar và gần tâm chấn.
Afghanistan thường xuyên hứng chịu động đất, đặc biệt là ở dãy núi Hindu Kush, gần ngã ba của các mảng kiến tạo Á - Âu và Ấn Độ. Trận động đất có độ lớn 6,3 xảy ra vào tháng 10/2023 tại tỉnh Herat đã khiến trên 1.500 người thiệt mạng và phá hủy hơn 63.000 ngôi nhà. Tuy nhiên, sự cắt giảm viện trợ quốc tế, đặc biệt từ Mỹ sau khi chính quyền Taliban lên nắm quyền năm 2021, khiến Afghanistan thiếu hụt nghiêm trọng nguồn lực ứng phó thảm họa. Quốc gia này hiện phải đối mặt với tình trạng nghèo đói cùng cực, hạn hán nghiêm trọng và làn sóng hồi hương của hàng triệu người Afghanistan từ các nước láng giềng như Pakistan và Iran. Theo Liên hợp quốc, ước tính khoảng 85% dân số Afghanistan đang sống với mức thu nhập dưới 1 USD/ngày.