Ba con tin bị quân đội Israel bắn chết ở khu phố Shejaiya của Thành phố Gaza hôm 16/12 đều cởi trần và một trong số họ mang theo một cây gậy có lá cờ trắng - IDF cho biết ngày 17/12 sau cuộc điều tra ban đầu về sự cố bi thảm.
Các con tin người Israel là Yotam Haim, Samar Talalka và Alon Lulu Shamriz đã trốn thoát khỏi sự giam giữ của Hamas trước khi họ bị quân đội bắn nhầm vào khoảng 10 giờ sáng 16/12.
Theo một sĩ quan cấp cao của Bộ Tư lệnh miền Nam Israel, trích dẫn kết quả cuộc điều tra sơ bộ, vụ việc bắt đầu sau khi một người lính thuộc Tiểu đoàn 17 - Lữ đoàn Bislamach đang đóng quân trong một tòa nhà xác định được ba nhân vật khả nghi đang đi ra khỏi tòa nhà cách đó vài chục mét.
Theo cuộc điều tra, cả ba người đều cởi trần, trong đó một người cầm gậy có cắm cờ trắng tạm thời.
Người lính tin rằng những người đàn ông đang tiến về phía mình là nỗ lực của Hamas nhằm dụ binh sĩ IDF vào bẫy, ngay lập tức nổ súng và hét lên “khủng bố!” để báo động cho các đơn vị khác. Người lính này đã bắn chết hai người đàn ông, trong khi người đàn ông thứ ba, người bị trúng đạn và bị thương, đã bỏ chạy trở lại tòa nhà nơi anh ta vừa rời khỏi.
Lúc này, chỉ huy tiểu đoàn Israel, cũng đang ở trong tòa nhà nhiều tầng nơi người lính nổ súng, đi ra ngoài và kêu gọi các lực lượng ngừng bắn.
Trong khi đó, binh sĩ trong khu vực đã nghe thấy âm thanh của ai đó – dường như là con tin thứ ba - hét lên "Cứu" bằng tiếng Do Thái.
Một lúc sau, người đàn ông thứ ba lại bước ra khỏi tòa nhà mà anh ta trốn, và một người lính khác đã nổ súng giết chết anh.
Chỉ huy tiểu đoàn sau đó nhận ra rằng vẻ ngoài của người đàn ông thứ ba rất bất thường, và sau đó anh được nhận ra là con tin Israel. Ba thi thể đã được đưa về Israel để nhận dạng. Theo viên chỉ huy này, người lính đầu tiên nổ súng nhằm vào ba người đàn ông đã làm trái với các giao thức, và người lính giết chết người đàn ông thứ ba cũng vậy.
Tuy nhiên, IDF hiểu rằng điều kiện tại hiện trường đã khiến binh lính hành động theo cách đó. Viên sĩ quan chỉ huy tiểu đoàn cho biết quân đội Israel không xác định được bất kỳ thường dân Palestine nào ở Shejaiya trong những ngày gần đây.
Bên cạnh đó, kịch bản con tin có thể đi lại trong vùng chiến sự đã không được IDF tính đến.
Ngay sau vụ việc, IDF đã gửi các giao thức mới tới lực lượng mặt đất để đề phòng khả năng có nhiều con tin tìm cách trốn thoát khỏi nơi bị giam cầm.
“Có khả năng các con tin đã bị bỏ rơi hoặc trốn thoát, và các lực lượng nên nhận thức được khả năng xảy ra một cuộc chạm trán như vậy, cần chú ý đến các dấu hiệu nhận biết, chẳng hạn như nói tiếng Do Thái, giơ tay và mặc quần áo”, các giao thức mới viết.
Shejaiya ở phía bắc Gaza từ lâu đã được coi là thành trì quan trọng của Hamas, nơi có một số lực lượng tinh nhuệ nhất và các công sự kiên cố nhất của tổ chức này. Khu vực nơi các con tin bị giết gần với hiện trường của trận chiến chết chóc hôm 13/12, nơi 9 binh sĩ, trong đó có 2 chỉ huy cấp cao, thiệt mạng.
Quân đội Israel tin rằng khả năng chỉ huy và kiểm soát Shejaiya của Hamas phần lớn đã bị gián đoạn và nhóm chiến binh này đang hoạt động trong khu vực theo cách kém tổ chức hơn với các đội nhỏ hơn.
Viện sĩ quan chỉ huy tiểu đoàn trên cho biết quân đội đã tiêu diệt ít nhất 38 tay súng người Palestine ở Shejaiya trong những ngày gần đây.
Các binh sĩ cũng nói rằng những người duy nhất được nhìn thấy mặc quần áo dân sự ở đó là các thành viên Hamas, thường không có vũ khí. Các chiến binh này thu thập vũ khí bị bỏ lại trong các tòa nhà khác nhau, nổ súng vào quân đội, rồi lại chạy trốn sang tòa nhà khác mà không có vũ khí.
IDF cũng đã chạm trán với một số thường dân dường như không có vũ khí ở Shejaiya, những người này hóa ra lại là những kẻ đánh bom liều chết của Hamas.
Ngoài ra cũng đã có một số nỗ lực của chiến binh Hamas trong khu vực nhằm dụ binh lính Israel vào một cuộc phục kích.
Hôm 13/12, trong một dấu hiệu mà ban đầu được cho là không liên quan đến vụ xả súng nhầm chết người, viên sĩ quan cấp cao trên cho biết binh sĩ đã phát hiện cách đó vài trăm mét là một tòa nhà có vết sơn phun trên tường chữ “SOS” bằng tiếng Anh và một chữ khác có nghĩa là “Cứu, 3 con con tin” bằng tiếng Hebrew.
Những người lính vào thời điểm đó tin rằng tòa nhà đã bị gài bẫy, nhưng giờ đây quân đội đang điều tra mối liên hệ có thể có với vụ bắn nhầm.
Cuộc điều tra ban đầu được hoàn thành bởi người đứng đầu Bộ Tư lệnh phía Nam IDF, Thiếu tướng Yaron Finkelman và Tham mưu trưởng IDF, Trung tướng Herzi Halevi. Kết quả đã được gửi đến gia đình của 3 con tin thiệt mạng Yotam Haim, Samar Talalka và Alon Lulu Shamriz..
Quân đội cho biết, những người lính giết nhầm con tin đang được chăm sóc tâm lý.
Con tin Yotam Haim, 28 tuổi, là tay trống của ban nhạc rock Persephore. Anh được nhìn thấy lần cuối trong đoạn video quay vào sáng ngày 7/10, trước cửa trước nhà mình ở Kfar Aza.
Samar Talalka, 22 tuổi, người vùng Hura, đang làm việc tại khu định cư Nir Am, nơi anh thường làm ca cuối tuần thì những kẻ khủng bố Hamas xông vào.
Còn Alon Lulu Shamriz, 26 tuổi, sinh viên kỹ thuật máy tính, bị bắt cóc tại nhà ở khu định cư Kfar Aza vào ngày 7/10.
Sau vụ việc, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant đã tổ chức một cuộc họp hôm 16/12 với các chỉ huy quân sự và tình báo “tập trung vào nỗ lực trao trả các con tin bị giữ ở Gaza”.
Trong khi đó, sự tức giận trong gia đình các con tin đã gia tăng trong những ngày gần đây sau khi có thông tin cho rằng chính phủ đã trì hoãn việc khởi xướng một đề xuất thỏa thuận con tin với Hamas vì tin rằng chỉ có tiếp diễn các chiến dịch của IDF ở Gaza mới có thể đưa nhóm này trở lại bàn đàm phán với một lời đề nghị mà Israel có thể chấp nhận.
Thủ tướng Benjamin Netanyahu được cho là đã cấm chỉ huy Mossad, ông Barnea đến Qatar vì lý do đó vào đầu tuần này.
Tuy nhiên, trang tin Walla đưa tin, ông Netanyahu sau đó đã thay đổi quyết định và đồng ý cử ông Barnea tới gặp Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al Thani ở châu Âu vào cuối tuần này để thảo luận về việc nối lại đàm phán về một thỏa thuận con tin khác.
Gia đình của các con tin cũng đã gặp nhau ngày 16/12 để thảo luận về việc đẩy mạnh các cuộc biểu tình chống lại chính phủ nhằm tăng áp lực cho các cuộc đàm phán mới có thể dẫn đến việc thả thêm các tù nhân.
Raz Matalon, người có hai người thân là Yossi và Eli Sahrabi đang làm con tin, đã kêu gọi chính phủ đưa ra những đề xuất mới về thỏa thuận với Hamas.
“Họ phải đưa ra đề xuất của Israel. Tôi đang nhìn thẳng vào mắt các nhà lãnh đạo, chuyện này là do các ông, dừng lại đi. Hãy đưa ra đề xuất cho chúng tôi ngay bây giờ”, ông Matalon nói.
Lực lượng IDF đã chiến đấu với Hamas ở Dải Gaza kể từ cuối tháng 10. Chiến tranh nổ ra sau vụ thảm sát ngày 7/10, chứng kiến khoảng 3.000 chiến binh Palestine tràn qua biên giới vào Israel từ Dải Gaza bằng đường bộ, đường không và đường biển, giết chết khoảng 1.200 người và bắt giữ hơn 240 con tin ở mọi lứa tuổi, chủ yếu là dân thường.
Đáp lại, Israel tuyên bố sẽ loại bỏ Hamas và tiến hành một cuộc tấn công quy mô rộng ở Gaza. Cơ quan y tế do Hamas điều hành ở Gaza tuyên bố rằng hơn 18.700 người Palestine đã thiệt mạng kể từ khi bắt đầu chiến tranh. Tuy nhiên, con số này không thể được xác minh độc lập và được cho là bao gồm khoảng 7.000 thành viên khủng bố có liên kết với Hamas cũng như thường dân thiệt mạng do tên lửa bắn nhầm của người Palestine.
Người ta tin rằng 129 con tin vẫn còn ở Gaza – có thể không phải tất cả đều còn sống. Bốn con tin đã được thả trước lệnh ngừng bắn đầu tiên và một người đã được quân đội giải cứu. Thi thể của 8 con tin cũng đã được tìm thấy và 3 con tin đã bị quân đội giết nhầm. Lực lượng Phòng vệ Israel đã xác nhận cái chết của 20 người trong số những người vẫn bị Hamas giam giữ.