Trung sĩ người Ukraine mang biệt danh Bandit đứng trên nóc một tòa nhà bị phá hủy ở phía Tây Bakhmut. Ảnh: Washington Post
Di chuyển giữa các khối nhà chung cư, các nhóm nhỏ của lực lượng bộ binh Ukraine và Nga đang chiến đấu khốc liệt để giành quyền kiểm soát rìa phía Tây của Bakhmut.
“Chúng tôi có thể tấn công và đẩy lùi họ trong một hoặc hai ngày, hoặc họ có thể tiến lên và chúng tôi lại phải rút lui”, một trung sĩ 35 tuổi người Ukraine chịu trách nhiệm chốt giữ trong một tòa nhà cao tầng chỉ cách tiền tuyến vài chục mét cho biết. Anh xin giấu tên và chỉ xác nhận cấp bậc cũng như mật danh "Bandit", theo quy định quân sự.
“Thành thật mà nói, tôi thậm chí không biết điều gì sẽ xảy ra trong một hoặc hai tuần nữa", Bandit nói, "Rất nhiều người đang chết ở đây, rất nhiều".
Trong nhiều tháng, Ukraine và Nga nhiều lần điều động quân tới Bakhmut để tiếp viện rồi vận chuyển đi hàng nghìn người chết và bị thương trong cuộc giao chiến kéo dài nhất, đẫm máu nhất kể từ đầu xung đột. Giờ đây, trận chiến tại Bakhmut dường như đang đi vào hồi kết và chủ yếu diễn ra trên mảnh đất rộng vài kilomet vuông ở phía Tây thành phố.
Khi thế trận thắt chặt hơn, quân Nga tăng cường tấn công từ phía Bắc, Đông và Nam còn Kiev quyết tâm kéo dài cuộc giao tranh càng lâu càng tốt. Họ hy vọng sẽ tiêu hao lực lượng kẻ thù trước cuộc phản công dự kiến nhằm đánh bật đối phương khỏi những vùng lãnh thổ rộng lớn.
Chiến tuyến hiện tại ở phía Tây chạy về phía Nam của nhà ga xe lửa chính mà Ukraine đang sử dụng làm cao điểm, nhưng các lực lượng Nga hiện đã vượt qua các tuyến đường sắt để tiến về phía Tây Bắc và Tây Nam.
Nga tuyên bố kiểm soát một phần của con đường dẫn vào phía Tây Bakhmut hôm 21/4, nhưng Ukraine cho biết họ vẫn có thể đưa hàng tiếp tế và nhân lực ra vào. Ảnh: Washington Post
Nhóm quân sự tư nhân Wagner là lực lượng chủ chốt trong cuộc chiến giành Bakhmut của Nga và thủ lĩnh của nhóm này, Yevgeniy Prigozhin, đã nhiều lần tuyên bố lực lượng của ông sắp chiếm được thành phố. Ông Prigozhin từng đích thân phát tán các video đánh dấu những bước tiến của Wagner sau khi tiến vào trung tâm thành phố, bao gồm một video trong đó các chiến binh của ông ta cắm cờ trên tượng đài giải phóng thời Thế chiến II và một video khác từ tòa nhà chính quyền thành phố vào tháng trước.
Nhưng kể từ khi đoạn video từ tòa nhà hành chính được công bố vào đầu tháng này, các lực lượng Nga mới tiến sâu hơn vào trung tâm thành phố chưa đầy một dặm.
Một tầng hầm ẩm thấp ở rìa thành phố đã được chuyển thành trung tâm chỉ huy của Ukraine. Màn hình máy tính và máy tính bảng đặt trên một chiếc bàn đơn giản, là nơi chuyển đổi khoảng 5-6 nguồn cấp dữ liệu từ máy bay không người lái hiển thị các vị trí của Nga cách đó khoảng 5km.
Những người lính từ Lữ đoàn 77 của Ukraine theo dõi chuyển động của binh lính Nga trên nguồn cấp dữ liệu video trực tiếp từ máy bay không người lái bay lơ lửng trên không Bakhmut ngày 21/4/2023. Ảnh: Washington Post
Một trung úy mang biệt danh “Plai” theo dõi một đơn vị bộ binh nhỏ của Nga di chuyển qua khoảng sân giữa các tòa nhà.
“Chúng tôi đang tìm kiếm chuyển động, bất kỳ loại chuyển động nào", Plai nói khi nguồn cấp dữ liệu được phóng to trên một tòa nhà đổ nát và tọa độ được truyền đến một khẩu lựu pháo gần đó.
Những khuôn hình rộng hơn cho thấy hàng chục ngôi nhà bị phá hủy bởi hỏa lực của pháo binh trong nhiều tháng. “Cả thành phố trông như thế này", Plai nói. Anh đổ lỗi cho Nga về phần lớn thiệt hại, nhưng cũng thừa nhận Ukraine cũng đóng một vai trò vì cả hai bên đều sử dụng pháo binh hạng nặng kể từ khi trận chiến bắt đầu.
“Chúng tôi cảm thấy mình phải chịu trách nhiệm, nhưng cũng hiểu rằng chúng tôi sẽ xây dựng lại Bakhmut sau khi xung đột kết thúc", Plai nói.
Ngược lại, người Nga tin rằng họ sẽ là những người tái thiết Bakhmut, nơi mà họ gọi là Artyomovsk, giống như họ hiện đang xây dựng lại Mariupol, một thành phố cảng ở Donetsk đã bị phá hủy phần lớn trong cuộc bao vây của Nga vào mùa xuân năm ngoái.
Trong trung tâm chỉ huy dưới tầng hầm của Ukraine, một nguồn cấp dữ liệu từ máy bay không người lái đã nhấp nháy cảnh báo “tín hiệu GPS yếu”, sau đó là “nhiễu tín hiệu máy bay” trước khi hình bắt đầu nhiễu. "Nó đang rơi", Plai nói khi màn hình bị nhòe rồi tối đen. “Nó đến quá gần thiết bị gây nhiễu".
Một người lính với mật danh Samurai từ Lữ đoàn 77 của Ukraine dỡ vỏ đạn sau khi bắn lựu pháo ở ngoại ô Chasiv Yar ngày 21/4/2023. Ảnh: Washington Post
Plai cho biết cuộc tranh giành Bakhmut đã leo thang trong tuần qua, khi Nga và Ukraine mỗi bên gửi quân tiếp viện vào thành phố và đang chịu nhiều thương vong hơn. Cả hai đã triển khai các đơn vị tinh nhuệ đến Bakhmut ở nhiều điểm khác nhau để tăng cường hoạt động trên bộ và trinh sát.
Việc tăng cường trinh sát tập trung vào một vùng lãnh thổ nhỏ hơn ở Bakhmut đã buộc quân đội Nga và Ukraine phải linh hoạt hơn. Sau khi phát động một cuộc tấn công từ một vị trí, các đơn vị bộ binh thường cần phải di chuyển nhanh chóng trước khi máy bay không người lái trên đầu họ có thể "gọi" pháo binh nã vào.
“Có thể có phản ứng ngay lập tức nếu máy bay không người lái của kẻ thù nhìn thấy phát súng từ đâu", trung sĩ Bandit cho biết. “Chúng tôi đến, làm việc ở đó và rời đi nhanh. Không ai chờ ai ở cùng một nơi. Cả nhóm có thể chết nếu họ ngồi tại một điểm quá lâu".