Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (phải) và Thủ tướng Anh Keir Starmer tại lễ ký thỏa thuận đối tác 100 năm ở Kiev ngày 16/1/2025. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Thủ tướng Anh Keir Starmer ngày 2/3 cho biết một số quốc gia châu Âu, bao gồm Anh và Pháp, đang xây dựng một “liên minh tự nguyện” nhằm triển khai “máy bay trên không và binh lính dưới mặt đất” để đàm phán một lệnh ngừng bắn thành công tại Ukraine.
Ông Starmer nhấn mạnh rằng để bất kỳ liên minh nào thành công, châu Âu phải có “sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ Mỹ”.
Phát biểu trong một cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu tại London, ông Starmer cho biết: “Các đồng minh châu Âu sẽ tiến tới xây dựng một ‘liên minh tự nguyện’ để bảo vệ một thỏa thuận ở Ukraine và bảo đảm hòa bình”.
Theo ông Starmer, không phải quốc gia nào cũng có thể đóng góp, nhưng điều đó không có nghĩa là châu Âu có thể khoanh tay đứng nhìn và vẫn có những nước sẵn sàng đẩy mạnh kế hoạch ngay từ bây giờ với sự cấp bách thực sự.
“Vương quốc Anh sẵn sàng hỗ trợ bằng cách đưa binh lính đến thực địa và triển khai máy bay chiến đấu. Cùng với các quốc gia khác, châu Âu phải gánh vác trọng trách này”, ông Starmer nói và nhấn mạnh thêm rằng: “Đây không phải là lúc để tiếp tục tranh luận… Nếu muốn bảo vệ hòa bình, bạn phải sẵn sàng chiến đấu để giữ gìn hòa bình”.
Báo The Kyiv Independent cho biết Thủ tướng Anh Keir Starmer hiện đang chủ trì cuộc họp với Tổng thống Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo khác tại London để thảo luận về cách củng cố sự hỗ trợ cho Ukraine và đảm bảo một nền hòa bình công bằng, bền vững.
Hội nghị này càng trở nên quan trọng hơn sau cuộc tranh cãi căng thẳng về viện trợ của Mỹ dành cho Ukraine, cũng như khả năng Ukraine có thể tin tưởng vào một lệnh ngừng bắn với Liên bang Nga mà không có các đảm bảo an ninh cụ thể giữa Tổng thống Ukraine và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng.
Theo tường thuật của hãng tin Reuters, khi ông Zelensky kêu gọi ông Trump thận trọng với Liên bang Nga thì nhà lãnh đạo Mỹ tỏ ra không hài lòng về thái độ của đối tác. Hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại Phòng Bầu dục trước lễ ký kết dự kiến về thỏa thuận cho phép Mỹ tham gia vào ngành công nghiệp khoáng sản ở Ukraine. Tuy nhiên, ông Zelensky đã công khai chỉ trích cách tiếp cận mềm mỏng của ông chủ Nhà Trắng đối với Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin.
Về phần mình, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng ông Putin muốn đạt được một thỏa thuận. Bên cạnh đó, ông Trump cảnh báo rằng hoặc là nhà lãnh đạo Ukraine cần đạt được một thỏa thuận, hoặc Mỹ sẽ rút lui.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng, ngày 28/2/2025. Ảnh: AP/TTXVN
Sau cuộc gặp, Tổng thống Ukraine đã ngay lập tức rời Nhà Trắng, tiếp đó lên đường sang London (Anh) để tham dự hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo châu Âu do Thủ tướng Anh Keir Starmer tổ chức vào ngày 2/3 để thảo luận về các kế hoạch phòng thủ và an ninh chung.
Báo The Kyiv Independent cho biết Anh và Pháp đã đi đầu trong việc thúc đẩy ý tưởng triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu tại Ukraine để giám sát một lệnh ngừng bắn tiềm năng. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và ông Starmer đã kêu gọi ông Trump tiếp tục can dự vào việc duy trì trật tự sau xung đột, nhưng họ không nhận được bất kỳ cam kết cụ thể nào, khi chính quyền mới ở Mỹ mong muốn châu Âu đảm nhận trách nhiệm đối với an ninh của Ukraine.
Thủ tướng Anh cho biết ông đã nói chuyện với ông Trump vào ngày 1/3 để trình bày kế hoạch về liên minh đề xuất và nhấn mạnh rằng liên minh này sẽ thành công nếu châu Âu hợp tác “cùng với Mỹ và có sự hậu thuẫn từ Mỹ”.
Ông Starmer không nêu rõ những quốc gia nào sẽ tham gia vào liên minh, nhưng nói thêm rằng “một số quốc gia đã bày tỏ mong muốn được tham gia vào kế hoạch mà chúng tôi đang phát triển”.
“Mục đích của cuộc họp hôm nay là tập hợp các đối tác của chúng tôi xung quanh nỗ lực này, củng cố Ukraine và đảm bảo một nền hòa bình công bằng, bền vững vì lợi ích của tất cả chúng ta”, ông Starmer nhấn mạnh.
Sau cuộc tranh cãi ở Phòng Bầu dục của ông Zelensky với ông Trump, Thủ tướng Anh đã gọi điện cho cả hai nhà lãnh đạo Ukraine và Mỹ để cố gắng hàn gắn rạn nứt. Được biết, ông Starmer đang tìm cách nhắc nhở ông Zelensky rằng việc cải thiện quan hệ với ông Trump là điều cần thiết để đảm bảo một nền hòa bình lâu dài.
Ngoài Thủ tướng Anh thì Tổng thống Pháp, người vừa có chuyến thăm Washington hồi đầu tuần, cũng đang nỗ lực khôi phục quan hệ giữa Kiev và Washington, đồng thời tạo ra một mặt trận thống nhất về Ukraine và Liên bang Nga.
Trước đây, các nhà lãnh đạo châu Âu từng bị gạt ra ngoài lề trong các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Liên bang Nga về vấn đề Ukraine vào ngày 18/2 tại Saudi Arabia, lo ngại rằng cả Liên minh châu Âu (EU) lẫn Kiev sẽ không có vai trò trong việc thương lượng một lệnh ngừng bắn tại Ukraine.