Đây là kế hoạch ngân sách đầu tiên của bà Chrystia Freeland trên cương vị Bộ trưởng Tài chính và là ngân sách đầu tiên của chính phủ đảng Tự do trong hơn hai năm qua.
Bộ trưởng Tài chính Canada Chrystia Freeland (giữa) phát biểu trong một cuộc họp báo tại Ottawa, Ontario, Canada. Ảnh: AFP/TTXVN
Ottawa sẽ dành hàng tỷ CAD tiền của chính phủ liên bang cho phụ nữ, người cao tuổi, sinh viên, cộng đồng thổ dân và những người bị phân biệt chủng tộc, chủ doanh nghiệp nhỏ và những người trẻ muốn mua ngôi nhà đầu tiên của mình. Bà Freeland phát biểu tại Hạ viện chiều 19/4: “Chúng ta phải tìm cách thoát khỏi cuộc suy thoái do COVID-19. Canada không thể thịnh vượng nếu chúng ta bỏ lại phía sau hàng trăm nghìn người".
Sau nhiều thập niên cam kết xây dựng một chương trình chăm sóc trẻ em ở quy mô quốc gia, chính phủ đảng Tự do vừa công bố khoản tài trợ hào phóng cho chương trình này: 30 tỷ CAD trong 5 năm tới và 8,3 tỷ CAD cho mỗi năm sau đó. Trong ngân sách năm 2021 còn bao gồm một số kế hoạch chi tiêu lớn như: 18 tỷ CAD cho các cộng đồng thổ dân, 20 tỷ CAD cho các chương trình hỗ trợ người lao động, 12 tỷ CAD để gia hạn gói trợ cấp tiền lương và trợ cấp tiền thuê nhà cho chủ sử dụng lao động đến tháng 9/2021.
Bà Freeland cho biết Ottawa sẵn sàng chi nhiều hơn nếu đại dịch COVID-19 vẫn tiếp tục kéo dài đến mùa Thu. Bà Freeland nhận định nền kinh tế đang “bùng nổ trở lại”, nhưng vẫn cần gói kích thích 100 tỷ CAD, vì tác động của đại dịch là không đồng đều, đặc biệt gây nhiều khó khăn đối với phụ nữ, thanh niên, người lao động lương thấp và chủ doanh nghiệp nhỏ.
Sức tăng trưởng mạnh mẽ hơn tiên lượng của nền kinh tế Canada trong mùa Đông vừa qua đã mang lại thêm hàng chục tỷ CAD tiền thu thuế cho liên bang, cho phép Đảng Tự do giảm quy mô thâm hụt ngân sách giai đoạn 2020-21 từ mức ước tính 381,6 tỷ CAD xuống 354,2 tỷ CAD.
Chính phủ liên bang hiện dự báo thâm hụt 154,7 tỷ CAD trong tài khóa hiện hành, so với mức ước tính hồi tháng 11/2020 là 121,2 tỷ CAD. Nợ của liên bang ước đạt đỉnh 51,2% Tổng sản phẩm trong nước (GDP) trong năm nay trước khi giảm nhẹ xuống 49,2% GDP trong 5 năm.
Fred O’Riordan, cựu quan chức của Cơ quan thuế vụ Canada và hiện là chuyên gia về chính sách thuế tại EY Canada nhận định: “Đây dường như là một ngân sách trước bầu cử. Mối quan tâm của tôi là liệu kế hoạch chi tiêu này có khuyến khích hoạt động đầu tư kinh doanh hay không, vốn là chìa khóa để thúc đẩy năng suất đang thấp tại Canada”.
Một cuộc thăm dò của công ty nghiên cứu Nanos Research cho thấy chính phủ đảng Tự do có khả năng sẽ lấy lại được thế đa số ở Hạ viện, với 36,1% số người tham gia khảo sát nói rằng họ sẽ bỏ phiếu cho đảng Tự do, 29% ủng hộ đảng Bảo thủ và 18,5% ủng hộ đảng Dân chủ mới (NDP).