Đối với hàng chục nghìn người bị mất nhà cửa, đói khát do hậu quả của siêu bão Haiyan, những trợ giúp về tâm lý được xem là quan trọng không kém so với lương thực, nước uống và nhà ở. Vai trò của phục hồi tâm lý sau thảm họaMột nạn nhân cô đơn, tuyệt vọng giữa chốn hoang tàn ở Tacloban - nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của bão Haiyan. Ảnh: Getty Images
|
Khi mà mức độ tàn phá của cơn bão đi qua ngày càng rõ, cùng với hỗ trợ của cộng đồng quốc tế về lương thực, y tế, các chuyên gia cứu trợ quốc tế cảnh báo, những vết sẹo tâm lý có thể không hiện rõ trên khuôn mặt các nạn nhân nhưng cũng phải được chú ý đặc biệt. Trợ giúp tâm lý vì thế cần phải được tiến hành song song với cứu trợ tiếp tế. Giovanni Pintaldi, chuyên gia sức khỏe tinh thần thuộc Tổ chức Bác sĩ không biên giới (DWB) nói với hãng Al Jazeera rằng: “Đó là việc khẩn thiết, ngày càng quan trọng. Chúng ta luôn hy vọng rằng những nạn nhân của bão Haiyan sẽ hồi phục, nhưng cũng không ít người trong số họ sẽ phải trải qua các bất ổn thần kinh mãn tính gắn với triệu chứng hậu chấn thương tâm lý (PTSD) thể hiện qua các triệu chứng như mê sảng, ám ảnh hồi tưởng, căng thẳng thần kinh thường trực... Hôm 12/11, 1 chuyên gia của DWB cùng với 2 bác sĩ của tổ chức này đã tham gia vào đoàn công tác gồm 50 người để tiến hành trợ giúp y tế khẩn cấp sau thảm họa. Nhóm thứ 2 cuối tuần này sẽ lên đườngđến Tacloban.
Về nhiệm vụ, tư vấn sức khỏe tinh thần hậu thảm họa không phải là “đẩy con người ta nói về các biến cố thảm khốc”. Nó là việc áp dụng cách thức trợ giúp phục hồi tâm lý 3 giai đoạn: Xác định những đối tượng cần trợ giúp, lắng nghe mối quan tâm của họ, kết nối họ với các nguồn lực ở địa phương để có thể phục hồi sức khỏe tinh thần, vượt lên thực tại. Phương pháp này đã được áp dụng thành công trong thảm họa động đất ở Haiti năm 2010, làm khoảng 220.000 người chết và hơn 1,5 triệu người mất nhà cửa.
Cách thức trợ giúpNhiều tổ chức cứu trợ lớn đã rút ra được kinh nghiệm trong các đợt cứu trợ thảm họa trước đây, và những kinh nghiệm này đã được đưa vào các giáo trình, bài giảng chuyên về hồi phục tinh thần cho những người sống sót sau thảm họa. Hỗ trợ tâm lý luôn là nội dung được Hội Chữ thập đỏ của Mỹ chú trọng và nó đã chứng minh được hiệu quả trong các chiến dịch khắc phục thảm họa do bão Katrina và Sandy gây ra.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực này, giúp đỡ người dân đương đầu với mối lo lắng bị mất nhà cửa là điều quan trọng nhất, vì lúc này con người ta như đánh mất đi cảm giác an ninh và an toàn, đó là chưa kể đến những mối lo tài chính về nơi ở mới. Quan trọng nhất là lắng nghe câu chuyện của các nạn nhân và tiếp theo đó là mang lại cho họ cảm giác an toàn, đánh giá chính xác nhu cầu bức thiết nhất của người vô gia cư lúc này.
Đoàn tụ những người sống sót có thể xem là phần quan trọng tiếp theo trong tiến trình phục hồi tinh thần. Quãng thời gian ngắn sau thảm họa ghi nhận những diễn biến phức tạp về đời sống tâm lý của các nạn nhân. Nhiều người nhân ra rằng mình đã mất hết, u sầu, ủ dột. Số khác lại bực dọc, thất vọng, một số ít thì vẫn nhen nhóm hy vọng. Được sống giữa những người thân thích sẽ là cách thức để con người ta cảm nhận được ý nghĩa của cuộc sống, có động lực tiếp tục vươn lên và quên đi những mất mát đau thương. Muốn làm được điều đó, các chuyên viên cứu trợ và các cấp chính quyền phải làm tốt công tác thông tin, xác định được người thân thích của nạn nhân đang ở nơi đâu, hướng dẫn họ đẩy mạnh tiếp xúc, giao lưu giữa các thành viên trong gia đình, giữ các giấy tờ đi lại quan trọng...
Bước cuối cùng là giúp nạn nhân quên đi mất mát, coi đó là quá khứ và đưa ra các kế hoạch cho tương lai.
HT (Tổng hợp)