Việt Nam, một trong 5 nước được thụ hưởng sáng kiến đầu tư nước ngoài của Mỹ, thường được biết đến là chương trình EB-5, đang tận dụng rất nhanh cơ hội của mình khi lượng đầu tư của Trung Quốc theo chương trình này giảm xuống. Chương trình này cho phép các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực bất động sản hoặc đầu tư vào những ngành nghề tạo công ăn việc làm ở Mỹ để được nhận thẻ xanh.
Hiện nay, khoảng 20% vốn đầu tư vào bất động sản ở Mỹ theo chương trình EB-5 là của Việt Nam, chỉ sau Ấn Độ, 25% và Trung Quốc, 30%, theo ước tính của ông Nicholas Mastroianni II, giám đốc điều hành một trung tâm EB-5 thuộc Quỹ Nhập cư Mỹ. Các trung tâm EB-5 thường gom tiền từ các nhà đầu tư và đầu tư vào các dự án bất động sản.
Số thị thực cấp cho người Việt Nam do đầu tư theo chương trình EB-5 là 693 vào năm tài khóa 2018, tăng lên nhiều so với 471 vào năm 2017. Chỉ 4 năm trước, người Việt Nam chỉ chiếm 1% số thị thực cấp cho chương trình EB-5, tương đương 121 thị thực, theo bộ Ngoại giao Mỹ.
Một số công ty đầu tư bất động sản lớn của thành phố New York hiện đang mời chào trực tiếp dự án của họ tới các nhà đầu tư Việt Nam thông qua các đại lý của họ ở nước sở tại, ví dụ như dự án giai đoạn ba khu Hudson Yards của tập đoàn Related Companies, hiện cần số vốn khoảng 380 triệu USD của các nhà đầu tư qua chương trình EB-5 hay dự án Hard Rock Hotel của tập đoàn Extell Development ở khu vực Times Square.
Vì sức hút chính của chương trình đầu tư này là chiếc thẻ xanh nên các nhà đầu tư nước ngoài sẵn sàng chấp nhận lợi nhuận ít hơn và chính vì thế nguồn vốn của họ trở nên rẻ hơn trong đầu tư.
Nguồn vốn EB-5 từ các nhà đầu tư Việt Nam tăng lên đúng vào thời điểm hiện nay khi các công ty phát triển bất động sản của Mỹ đang ca thán thiếu vốn giá rẻ từ Trung Quốc do các nhà đầu tư Trung Quốc chững lại.
Ông Phương Lê, luật sư chuyên tư vấn nhập cư thuộc công ty luật David Hirson & Partners, LLP cho biết: “Trước đây mà muốn huy động vốn khoảng từ 50 triệu USD đến 100 triệu USD, đặc biệt ở New York, bạn phải tìm đến Trung Quốc. Nhưng hầu hết các công ty lớn ở New York trước đây tìm đến Trung Quốc thì giờ đều đang tìm đến Việt Nam”.
Trong nhiều năm trước đây đầu tư vào Mỹ theo chương trình EB-5 chủ yếu là người Trung Quốc do Trung Quốc ngày càng có nhiều người giàu và muốn định cư tại Mỹ. Riêng năm 2014, thị thực EB-5 cấp cho người Trung Quốc là 9.128, tương đương tới 85% của toàn bộ thị thực EB-5 do Mỹ cấp.
Cũng chính vì nhu cầu thị thực EB-5 của người Trung Quốc ngày càng tăng mà thời gian chờ được cấp thị thực lại lâu hơn. Trước đây có những người được cấp thẻ xanh chỉ trong vòng vài tháng sau khi đầu tư nhưng giờ có những người Trung Quốc làm hồ sơ xin cấp thị thực EB-5 từ tháng 10-2018 mà có thể phải chờ 14 năm để được thẻ xanh, bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. Chính vì những khó khăn như vậy số lượng người Trung Quốc xin thị thực EB-5 đã giảm hẳn.
Nhưng dù ngày càng nhiều người Việt Nam quan tâm chương trình thị thực EB-5 thì tổng lượng đầu tư vào Mỹ theo chương trình này cũng đã giảm nhiều so với thời kỳ đỉnh cao, theo quan sát của phía Mỹ.
Thời gian chờ đợi visa EB-5 đối với các nhà đầu tư Việt Nam, tính đến tháng 10- 2018, là khoảng 7 năm, và rõ ràng thời gian dài như vậy cũng đang trở thành một vấn đề. Chưa kể hiện phía Mỹ cũng đang dự tính đề xuất thay đổi mức đầu tư tối thiểu theo diện EB-5 có thể tăng lên là 1.35 triệu USD thay vì 500.000 USD như hiện tại.