Theo Tổ chức Bác sĩ Không biên giới (Médecins Sans Frontières – MSF), chỉ riêng trong năm 2023, gần 39.000 ca mắc lao đã được ghi nhận tại 29 quốc gia thuộc EU và Khu vực Kinh tế châu Âu (EEE). Sự gia tăng này đang đe dọa các nỗ lực nhằm loại trừ bệnh lao tại châu Âu vào năm 2030.
Bà Joanna Ładomirska, điều phối viên y tế của MSF tại Ba Lan, nhấn mạnh: “Không thể chấp nhận việc những người mắc bệnh lao ở châu Âu vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận điều trị do giá thuốc cao, nguồn cung gián đoạn hoặc thuốc chưa được đăng ký lưu hành”.
MSF cho biết tỷ lệ thành công trong điều trị đang giảm mạnh, đặc biệt ở các trường hợp lao kháng thuốc (TB-R), với tỷ lệ khỏi bệnh chỉ đạt khoảng 40%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 90% do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đặt ra. Trong cuộc thảo luận tổ chức tại Brussels, MSF kêu gọi các nước EU cập nhật phác đồ điều trị, tăng cường phối hợp mua sắm thuốc tập trung, minh bạch giá dược phẩm và tận dụng các cơ chế pháp lý để nhập khẩu thuốc thiết yếu.
Một trong những nguyên nhân chính khiến việc điều trị gặp khó khăn là chi phí thuốc quá cao. Theo MSF, điều trị lao kháng thuốc tại châu Âu có thể lên tới 45.000 euro (hơn 52.500 USD) cho một bệnh nhân, trong khi tại các quốc gia thu nhập thấp chi phí chỉ khoảng 275 euro. Giá thuốc cao khiến nhiều nước khó duy trì dự trữ và chi trả qua hệ thống bảo hiểm y tế. Bên cạnh đó, một số dạng thuốc dành cho trẻ em hoặc thuốc điều trị dự phòng vẫn chưa được đăng ký tại nhiều quốc gia.
Bác sĩ Marc Biot, điều phối viên khu vực của MSF Access, cho rằng việc giải quyết tình trạng bùng phát bệnh lao ở châu Âu đòi hỏi quyết tâm chính trị mạnh mẽ. Đã đến lúc châu Âu phải tái khởi động cuộc chiến chống căn bệnh có thể phòng ngừa nhưng vẫn đang cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người mỗi năm.
Tại Bỉ, năm 2023 ghi nhận 869 ca mắc mới, tương đương 7,4 ca trên 100.000 dân. Theo bà Vinciane Sizaire tại Quỹ FARES và bà Amber Van Laer thuộc Viện Khoa học Y tế Quốc gia Bỉ (Sciensano), tỷ lệ mắc bệnh tại Bỉ vẫn ổn định, không có dấu hiệu tái bùng phát, song vẫn cần duy trì cảnh giác, đặc biệt với các nhóm dân cư dễ bị tổn thương.
Vaccine BCG hiện không còn được tiêm đại trà tại Bỉ mà chỉ áp dụng cho nhóm nguy cơ cao. Các chuyên gia y tế khuyến cáo cần tăng cường phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và tuyên truyền cộng đồng để ngăn ngừa lây lan.
Bệnh lao hiện vẫn là mối đe dọa y tế cộng đồng nghiêm trọng. Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh rằng bệnh lao hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và theo dõi y tế chặt chẽ. Họ cũng cho rằng việc tăng cường truyền thông cho cộng đồng và bảo đảm mọi người đều được tiếp cận dịch vụ y tế công bằng là yếu tố then chốt để ngăn chặn bệnh tái phát và lan rộng.