Phòng điều phối chung về hoạt động xuất khẩu ngũ cốc Ukraine tại Istanbul. Ảnh: Reuters
Nằm bên trong khuôn viên của một trường đại học quân sự thuộc quận Besiktas, thành phố Istanbul, trung tâm được giao nhiệm vụ giám sát việc triển khai thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng biển Ukraine.
Tham gia làm việc tại trung tâm là 20 đại diện của các bên gồm Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc (LHQ). Nhóm làm việc này sẽ do một đô đốc thuộc Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ dẫn đầu. Việc theo dõi và đảm bảo độ an toàn trên các tuyến đường vận chuyển ngũ cốc từ các cảng của Ukraine sẽ được thực hiện 24/24 giờ. Điều này sẽ đảm bảo các tàu thuyền từ các cảng của Ukraine có thể đi qua Biển Đen và eo biển Bosphorus ở Istanbul đến các thị trường toàn cầu.
Tại trung tâm điều phối chung, các đại diện ngồi xung quanh một chiếc bàn vuông lớn. Trên màn hình lớn hiển thị một bản đồ chi tiết về Biển Đen và vị trí của một số tàu. (xem video dưới. Nguồn: TRT World):
"Trung tâm sẽ dõi theo hành trinh các tàu thương mại chở ngũ cốc Ukraine thông qua vệ tinh, Internet và các phương tiện liên lạc khác", Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar phát biểu tại lễ khánh thành trung tâm.
Theo nhà chức trách, các tàu sẽ được các đội thanh tra chung kiểm tra khi xếp hàng từ các cảng của Ukraine và đến các cảng ở Thổ Nhĩ Kỳ.
"Nếu cần rà phá bom mìn, các kế hoạch được các bên đồng ý sẽ được triển khai. Tuy nhiên, việc đó không cần thiết ở giai đoạn này", bộ trưởng nói thêm.
Trước đó, một quan chức cấp cao của Liên hợp quốc tiết lộ với hãng thông tấn Tân Hoa rằng các lô hàng sẽ được kiểm tra để đảm bảo không vận chuyển vũ khí. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Andrei Rudenko cho biết ông hy vọng thỏa thuận sẽ được triển khaithành công.
Trong một tuyên bố ngày 27/7, Văn phòng truyền thông của Lực lượng Hải quân Ukraine cho biết các hoạt động đã được nối lại tại 3 cảng của Ukraine gồm Odessa, Chornomorsk và Pivdenny theo thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc. Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cùng ngày khẳng định thỏa thuận sẽ cho phép cả Ukraine và Nga xuất khẩu các sản phẩm của họ.
Ngoại trưởng Cavusoglu chỉ ra Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục đóng vai trò mang tính xây dựng để đảm bảo kế hoạch diễn ra suôn sẻ.
Nga và Ukraine đã lần lượt ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc vào ngày 22/7, cho phép xuất khẩu một lượng lớn lương thực và phân bón từ 3 cảng quan trọng của Ukraine ở Biển Đen.
Các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ dự kiến việc vận chuyển ngũ cốc qua Biển Đen bắt đầu trong những ngày tới. Thỏa thuận bao gồm 70 tàu nước ngoài đang mắc kẹt tại các cảng của Ukraine, trong đó có khoảng 20 chiếc Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo các chuyên gia, số lượng tàu như vậy là tương đối đủ để xuất khẩu 5 triệu tấn ngũ cốc mỗi tháng theo kế hoạch. Các nhà chức trách Ukraine dự kiến nhận được tới 1 tỷ USD mỗi tháng từ ngũ cốc xuất khẩu.