Người dân theo dõi kết quả trực tiếp cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ giữa Tổng thống đương nhiệm Donald Trump (phải) và ứng viên Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden tại Washington DC., ngày 3/11/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Trung tâm Phản ứng chính trị (CPR- một nhóm nghiên cứu phi đảng phái chuyên theo dõi chi tiêu cho chính trị ở Mỹ) cho biết các khoản chi tiêu "khủng" cho các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội năm nay tăng gần gấp đôi so với cuộc tổng tuyển cử năm 2016, và hơn gấp ba cuộc bầu cử năm 2000.
Con số kỷ lục trên được cho là thể hiện các đảng ngày càng sẵn sàng chi lớn cho các cuộc chạy đua để chống lại đối thủ một cách cảm tính, dù cơ hội chiến thắng rất ít. Theo CPR, các thành viên đảng Dân chủ đã mất một số tiền đặt cược lớn trong năm nay. Thượng nghị sĩ Cộng hòa của bang Nam Carolina Lindsey Graham đã dễ dàng đánh bại đối thủ Jaime Harrison, người đã chi một khoản tiền kỷ lục 108 triệu USD quyên góp được từ những người theo đảng Dân chủ trên cả nước. Tuy nhiên, xét một cách công bằng, trong số tài trợ cho ông Graham có một số tỷ phú, và phần lớn quỹ của ông cũng đến từ ngoài bang Nam Carolina.
Thượng nghị sĩ Dân chủ Amy McGrath bang Kentucky cũng chịu một "cú giáng" khi thua thượng nghị sĩ Cộng hòa Mitch McConnell, người giữ ghế thượng nghị sĩ từ năm 1985 mà phe Dân chủ rất muốn lật đổ. Chiến dịch của bà McGrath tiêu tốn 88 triệu USD, mức chi tiêu tốn kém thứ hai cho cuộc chạy đua vào Thượng viện trong lịch sử nước Mỹ.
Trong khi đó, phe Cộng hòa cũng mất một số khoản đầu tư không nhỏ: các nhà tài trợ trên cả nước đã quyên góp khoảng 10 triệu USD để ngăn cản ứng cử viên Dân chủ Alexandria Ocasio-Cortez của bang New York, nhưng bất thành.
Theo các chuyên gia về tài trợ cho tranh cử, thiệt hại lớn nêu trên cho thấy tiền không phải là nhân tố duy nhất để chiến thắng trong các cuộc bầu cử, và không thể thay đổi bức tranh chính trị chỉ trong 1 đêm.
Michael Bloomberg, một trong những người giàu nhất thế giới, đã rút ra bài học trong đảng Dân chủ, rằng chỉ tiền thì không thể mua cho ông một chỗ trong văn phòng. Cựu Thị trưởng New York này đã chi 550 triệu USD cho quảng cáo - một con số kỷ lục đối với một cuộc tranh cử - nhưng chỉ thu hút được rất ít cử tri.
Gây quỹ là chìa khóa cho việc quảng cáo các chiến dịch tranh cử và để tên tuổi của ứng cử viên được biết đến nhiều hơn, nhưng không giúp đảo ngược được tình cảm chính trị vốn rất khó thay đổi.
Theo ông Michael Malbin, một giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Bang New York, tình trạng phân cực mạnh trong những năm Tổng thống Donald Trump cầm quyền đóng vai trò lớn trong việc khuyến khích quyên góp. Theo đó, không ngạc nhiên khi những khoản tài trợ tranh cử lớn nhất đã tập trung cho các ứng cử viên như McConnell, Graham và Ocasio-Cortez, các chính khách có khả năng thu hút cử tri.
Việc quyên góp quỹ dễ dàng trên mạng cũng đã làm thay đổi cuộc chơi kể từ khi phe Dân chủ triển khai nền tảng ActBlue vào năm 2004 cho mục đích này.
Các nhà phân tích khẳng định chi tiêu cho tranh cử sẽ không sớm giảm bớt ở một đất nước đặt ra rất ít giới hạn cho việc tài trợ cho các cuộc bầu cử. Và nếu tình trạng phân cực vẫn tiếp diễn ở Mỹ, tiền chi cho vận động tranh cử có thể càng nhiều.