Núi lửa phun trào gây ra sóng thần tại Tonga, ngày 15/1/2022. Ảnh (hình chụp vệ tinh): AFP/TTXVN
Tối 15/1 (giờ địa phương), Cục Khí tượng (BOM) của Australia đã cảnh báo nguy cơ xảy ra sóng thần tại vùng biển thuộc các bang New South Wales, Queensland, Tasmania và Victoria sau khi núi lửa ngầm Hunga Tonga-Hunga Ha'apai phun trào. BOM nêu rõ thảm học sóng thần một khi xảy ra có thể gây hại cho môi trường biển khu vực bờ biển phía Đông của Australia và vùng đất trên đảo Chúa Howe và đảo Norfolk. BOM cho biết vẫn đang theo dõi sát sao tình hình và sẽ thường xuyên cập nhật những cảnh báo nếu cần thiết.
Theo cảnh báo của BOM, người dân trên bờ cần di chuyển sâu khoảng 1km hoặc tới các vùng đất cao ít nhất 10m so với mực nước biển. Trong khi đó, người dân đang hoạt động trên biển được khuyến cáo quay trở về bờ ngay lập tức.
Hiện Bộ các vấn đề đối ngoại và thương mại của Australia (DFAT) đã thiết lập đường dây hỗ trợ để đảm bảo an toàn của công dân nước này cùng bạn bè và gia đình tại Tonga trong tình huống khẩn cấp.
Cùng ngày, Viện Hải dương học Hải quân Ecuadore (INOCAR) cũng cảnh báo nguy cơ xảy ra sóng thần tại Puerto Ayora, thành phố lớn nhất trên quần đảo trung tâm Galapagos, nằm cách đất liền Ecuador 1.000 km về phía Tây.
INOCAR cho biết cơ quan này ghi nhận sự xáo trộn của dòng nước biển tại Vịnh Academy Bay thuộc đảo Santa Cruz, nơi tọa lạc thành phố Puerto Ayora. Hiện cơ quan này đang theo nguy cơ xảy ra sóng thần tại quần đảo Galapagos và bờ biển của nước này.
Theo thông tin mới nhất do các nhà khoa học công bố ngày 16/1, núi lửa Hunga Tonga-Hunga Ha'apai phun trào hôm 14/1 là một trong những vụ phun trào dữ dội nhất từng ghi nhận trên toàn thế giới.
Những hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy núi lửa ngầm đã phun trào dữ dội với lớp tro bụi dày đặc phun lên không trung với những tiếng nổ có thể nghe thấy ở khoảng cách 10.000 km. Theo Cơ quan địa chất Mỹ, núi lửa tiếp tục phun trào trong ngày 15/1 và đợt phun trào này được đánh giá tương tương trận động đất có độ lớn 5,8.
Tại Tonga, ngay sau khi núi lửa tiếp tục phun trào vào ngày 15/1, sóng thần cao 1,2m đã càn quét bờ biển của thủ đô Nuku'alofa. Theo Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern, con sóng thần này đã gây thiệt hại đáng kể cho Tonga khiến tàu thuyền dạt vào bờ, song chưa rõ thiệt hại về người. Hệ thống liên lạc toàn thủ đô Nuku'alofa bị cắt đứt.
Khu vực bờ biển của Nhật Bản cũng ghi nhận những con sóng cao 1,2m và theo cảnh báo của Cơ quan Địa chất Nhật Bản, các con sóng tại nước này có thể lên cao tới 3m.
Núi lửa Hunga-Tonga-Hunga-Ha'apai, nằm cách thủ đô Nuku'alofa của Tonga khoảng 65km về phía Bắc. Trong các đợt phun trào gần đây nhất 2009 và 2015, núi lửa này đã khiến mực nước biển dâng cao và phun lượng lớn đất đá và tro bụi vào không khí.