Đây là những gì dễ hình dung nhất về Aleppo, nhất là về mặt thực địa. Phía Tây Aleppo hiện nằm dưới quyền kiểm soát của Quân đội Syria. Một phần phía bắc do các chiến binh thuộc lực lượng Bảo vệ người Kurd (PYD) chiếm giữ, với các cuộc giao tranh nổ ra với khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. PYD được Nhà Trắng và Lầu Năm góc là đồng minh mục tiêu, trong khi bị chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ coi là kẻ thù.
Binh sĩ quân đội Syria tuần tra gần sân bay quân sự Kweyris, tỉnh Aleppo. Ảnh: AFP/TTXVN |
Miền Đông Aleppo là điểm then chốt. Một phần vùng lãnh thổ này do liên minh “Đội quân chinh phạt”, gồm nhiều tổ chức khác nhau, đáng chú ý là nhóm Jabhat al-Nusra, nhóm Ahrar al-Sham chiếm đóng; phần còn lại thuộc quyền “quản lý” của Quân đội Syria tự do (FSA). Trên vòng cung giữa hai lực lượng này có sự hiện diện của “quân nổi dậy ôn hòa”.
Diễn biến quan trọng nhất thời gian gần đây trên chiến trường Aleppo chính là việc Quân đội Syria được sự hỗ trợ của máy bay Nga đã tiêu diệt được Abu Suleiman al-Masri - thủ lĩnh Jabhat al-Nusra. Cùng với đó, hàng trăm chiến binh Shiite người Iraq dưới sự chỉ huy của tướng Qasem Soleimani, Tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Quds (Iran) đã di chuyển từ Latakia tới Aleppo. Khoảng 3.000 tay súng Hezbollah cũng đang tiến về đây.
Điều đang và sẽ xảy ra là chiến dịch phản công ở rìa nam Aleppo. Lực lượng hỗn hợp ủng hộ Tổng thống Assad không chỉ hội tụ ở Aleppo, mà trong giai đoạn thứ hai sẽ thực hiện nhiệm vụ “thu dọn” địa hình suốt cả dải đất dẫn tới biên giới biên giới Syria – Thổ Nhĩ Kỳ. Mục tiêu cao nhất là chặt đứt các tuyến đường tiếp tế của cả quân IS lẫn lực lượng nổi dậy. Đó cũng là phần quan trọng nhất trong kế hoạch quyết đánh bại quân khủng bố mà Nga đang thực hiện, dù bất kể phe nhóm nào với tên gọi có thể khác nhau. Các thủ lĩnh nổi dậy cho rằng, Damascus quyết mở mặt trận này là bởi vị trí chiến lược của dải đất phía nam, có địa hình tương đối bằng phẳng, giúp phát huy tối đa hiệu quả các đòn không kích do máy bay ném bom, trực thăng vũ trang Nga thực hiện.
“Liên minh 4+1” gồm Nga - Syria - Iran - Iraq + Hezbollah đứng trước cơ hội lớn giành chiến thắng trong trận chiến quyết định ở Aleppo nếu có được 3 điều kiện sau: 1/ Hỏa lực đường không của Nga có được sự điều phối của tình báo chiến trường trong mọi chiến dịch; 2/ Nhận được sự ủng hộ rộng rãi (điều này không khó, với việc cư dân đô thị ở Aleppo phần đông là người Sunni, đa phần kinh doanh và ủng hộ Damascus); 3/ Có một lực lượng bộ binh thiện chiến ít nhất khoảng 15.000 người.
Cục diện trên chiến trường Aleppo và các vùng lân cận trong vài tuần tới sẽ là nhân tố quyết định tới mặt trận ngoại giao. Nhận được thông điệp từ Moskva, ông Assad tuyên bố sẵn sàng sửa đổi Hiến pháp, chuẩn bị bầu cử Quốc hội và bầu cử Tổng thống trước thời hạn. Thế nhưng, trước hết “liên minh 4+1” phải tạo có một chiến thắng lớn trên chiến trường.
Nhiều cuộc tiếp xúc giữa các bên liên quan tại Syria đã được khởi động trong tuần qua. Đó là cuộc giữa đại diện 4 bên Nga, Mỹ, Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ tại Vienna (Áo); là các cuộc điện đàm giữa Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov với đồng cấp người Mỹ John Kerry. Vở "ballet ngoại giao" vẫn còn nhiều phần ở phía trước, gắn với đó là mức độ tăng nhiệt trên chiến trường Aleppo.