Từ trái qua: bà Shalanda Young, bà Susan Collins, bà Patty Murray, bà Rosa DeLauro và bà Kay Granger tại buổi phỏng vấn với Associated Press tại đồi Capitol. Ảnh: AP
Nghị sĩ Kay Granger, bang Texas, nhớ rằng các đồng nghiệp nam luôn tránh đặt câu hỏi với bà. Thay vào đó, họ nói chuyện với những người đàn ông khác trong phòng. Nghị sĩ Rosa DeLauro, bang Connecticut, lại chia sẻ rằng một đồng nghiệp nam trong phiên điều trần đã từng thách thức bà mô tả về một động cơ xe tăng được sản xuất tại quận của bà mà không xem giấy ghi chú.
Thượng nghị sĩ Susan Collins, bang Maine, nói rằng một trong những lần đầu tiên bà chủ trì phiên điều trần của Ủy ban Phân bổ ngân sách thuộc Thượng viện, bà đã nhìn quanh phòng và nhận ra mình là nữ thượng nghị sĩ duy nhất ở đó. Hay như câu chuyện của thượng nghị sĩ Patty Murray, bang Washington, bà nhớ mình chỉ được ngồi ở rìa ngoài của bàn họp, trong khi những người đàn ông cấp cao hơn ngồi ở giữa.
Bà Murray nói: “Tôi nhớ rằng cuối cùng tôi đã phải đứng dậy ở cuối bàn và nói ‘Tôi xin phép có ý kiến’ vì không thể thu hút sự chú ý của mọi người. Mọi thứ được quyết định ở giữa cái bàn này. Tôi nghĩ thật tuyệt vời khi chúng tôi đang ngồi ở giữa bàn”.
Năm nay, lần đầu tiên trong lịch sử, bốn lãnh đạo của hai ủy ban chi tiêu của quốc hội đều là phụ nữ. Bà Granger là Chủ tịch của Ủy ban Phân bổ Hạ viện, trong khi bà DeLauro là đảng viên đảng Dân chủ hàng đầu. Bà Murray là Chủ tịch Phân bổ Thượng viện và bà Collins là đảng viên Cộng hòa hàng đầu.
Tại cuộc phỏng vấn chung với hãng Associated Press hôm 27/1 cùng với bà Shalanda Young, người phụ nữ da màu đầu tiên lãnh đạo Văn phòng Quản lý và Ngân sách, những người phụ nữ nắm giữ quyền lực này đã trò chuyện thân thiết như những người bạn cũ.
Bà Collins chia sẻ khi họ trúng cử, nam giới mặc nhiên được chấp nhận, nhưng nữ giới phải nỗ lực chứng tỏ bản thân. “Rào cản đó chắc chắn vẫn tồn tại ở một mức độ nào đó, nhưng ít hơn so với trước đây. Phụ nữ mang đến những trải nghiệm sống khác nhau và những quan niệm khác nhau. Điều đó rất quan trọng", bà Collins nói.
Bộ ngũ quyền lực này cho biết tình bạn thân thiết và tinh thần sẵn sàng hợp tác của họ rất quan trọng trong quá trình họ gánh vác trách nhiệm to lớn là giữ cho chính phủ hoạt động và mở cửa - một nhiệm vụ đã trở nên khó khăn hơn trong năm nay khi những nhà lập pháp bảo thủ trong phe đa số của đảng Cộng hòa mới đang nhấn mạnh vào cắt giảm chi tiêu cũng như việc Mỹ có nguy cơ vỡ nợ.
Tân Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy chỉ có thể giành được chức vị này sau khi nhượng bộ một số yêu cầu của các thành viên bảo thủ, làm dấy lên nguy cơ đối với các cuộc đàm phán khi Quốc hội phải tăng trần nợ trong những tháng tới.
Lần gần đây, Quốc hội Mỹ không thể nhất trí về kế hoạch ngân sách cho chính phủ là vào cuối năm 2018 khiến chính phủ phải đóng cửa một phần trong thời gian dài kỷ lục - 35 ngày. Trở ngại chính khi đó là phe Dân chủ phản đối việc cấp kinh phí xây dựng bức tường biên giới phía Nam do Tổng thống khi đó là Donald Trump đề xuất.
Về phần mình, bà DeLauro chia sẻ: “Giây phút này thực sự đúng thời điểm. Bạn đang thực sự nhìn vào năm người phụ nữ nắm quyền kiểm soát các đòn bẩy quyền lực nhất của chính phủ”. Tuy nhiên, bà khẳng định mọi người không hề “vùi đầu vào cát” mà biết rõ những khó khăn sắp xảy ra.
Bà Granger rơi vào tình thế khó khăn nhất phải cố gắng cân bằng các yêu cầu của đảng Cộng hòa tại Hạ viện với trách nhiệm duy trì hoạt động của chính phủ. Mặc dù các ủy ban phân bổ ngân sách trên hiếm khi được chú ý, nhưng họ là trái tim đang đập của Quốc hội, soạn thảo ra các dự luật cần thiết để duy trì hoạt động của chính phủ. Các quyết định về mức tài trợ cho hầu hết mọi thứ mà chính phủ chi trả — từ quân đội đến chăm sóc sức khỏe đến an toàn thực phẩm đến đường cao tốc liên bang — đều cần đến ủy ban phân bổ.
Một chìa khóa khác của các cuộc đàm phán sẽ là bà Young, người từng giữ chức vụ cao trong Ủy ban phân bổ ngân sách Hạ viện và đã duy trì mối quan hệ thân thiết với cả bốn phụ nữ kể từ khi trở thành Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) cho Tổng thống Joe Biden.
Là một trong số ít ỏi phụ nữ tại Thượng viện, bà Murray đã trở thành Chủ tịch của Ủy ban phân bổ ngân sách thay thế Thượng nghị sĩ Patrick Leahy về hưu. Bà cũng thay thế ông Leahy làm Chủ tịch Thượng viện tạm quyền - người chủ trì Thượng viện và đứng thứ hai trong danh sách người kế nhiệm của Tổng thống Mỹ.
Bà Murray và bà Collins. Ảnh: AP
Đặc biệt, bà Murray và bà Collins đã có lịch sử lâu năm làm việc cùng nhau. Năm 2013, cả hai đều là nhân vật quan trọng cho nỗ lực chấm dứt tình trạng chính phủ đóng cửa. Và khi họ giữ tư cách là lãnh đạo ủy ban phan bổ chi tiêu năm nay, họ đã ngay lập tức đưa ra tuyên bố chung kêu gọi quay trở lại quy trình thông thường thông qua các dự luật chi tiêu cá nhân có trách nhiệm và được cả hai đảng nhất trí.
“Tôi thực sự tin rằng chúng ta có thể đạt được tiến bộ thực sự bằng cách hợp tác chặt chẽ với nhau”, bà Collins nói.
Tất cả họ đều gửi lời cảm ơn đến những người tiền nhiệm nữ trong các ủy ban của họ, trong đó có cả cựu Thượng nghị sĩ Barbara Mikulski là nữ Chủ tịch đầu tiên của Ủy ban phân bổ ngân sách Thượng viện. Bà Mikulski từng mời các thượng nghị sĩ mới đến văn phòng của mình để hội thảo về quy trình phân bổ ngân sách nhằm giúp họ làm quen với cách thức hoạt động phức tạp của ủy ban này.
Trong một cuộc phỏng vấn, bà Mikulski, người đã nghỉ hưu năm 2017 sau 30 năm làm việc tại Thượng viện, nhận xét những người phụ nữ này đều là những nhà chiến lược tài ba. Họ có thể không đạt được đồng thuận về các chính sách nhưng sẽ không để sự hiềm khích cá nhân xen vào giữa họ.
Bà Mikulski nói: “Điều khiến tôi thấy thú vị chính là việc họ không chỉ ‘phá vỡ’ rào cản hạn chế mà còn nắm giữ cả chìa khóa của kho tiền”.