Tàu sân bay HMS Prince of Wales và INS Vikrant trong tập trận Konkan 25 tại Ấn Độ Dương. Ảnh: Bộ Quốc phòng Anh
Trang tin tức quân sự Army Recognitions mới đây đưa tin, Hải quân Hoàng gia Anh và Ấn Độ ngày 6/10 đã bắt đầu cuộc tập trận chung Konkan 2025 tại vùng biển phía tây Ấn Độ Dương, đánh dấu lần đầu tiên cả hai nước triển khai đầy đủ hai nhóm tác chiến tàu sân bay trong một cuộc diễn tập.
Theo thông báo từ Cao ủy Anh tại Ấn Độ, nhóm tác chiến tàu sân bay của Anh do tàu HMS Prince of Wales dẫn đầu đã hội quân cùng đội hình tác chiến của tàu sân bay INS Vikrant thuộc Hải quân Ấn Độ. Cuộc tập trận kéo dài 4 ngày, bao gồm các hoạt động phối hợp trên không và trên biển, có sự tham gia của tàu ngầm và máy bay cảnh báo sớm, với mục tiêu xây dựng khả năng tương tác và phản ứng nhanh trên biển.
HMS Prince of Wales thuộc lớp Queen Elizabeth của Anh, lượng giãn nước 65.000 tấn, có boong bay dài 280 mét, được thiết kế cho chiến đấu cơ F-35B với khả năng cất cánh ngắn và hạ cánh thẳng đứng. Tàu cũng được trang bị trực thăng Merlin HM.2 tích hợp hệ thống cảnh báo sớm trên không Crowsnest, cùng hệ thống radar Artisan 3D và vũ khí phòng thủ tầm gần Phalanx CIWS. Hải quân Anh cho biết mỗi tàu lớp này có thể mang theo tối đa 36 chiến đấu cơ F-35B khi cần thiết.
Trong khi đó, INS Vikrant là tàu sân bay nội địa đầu tiên của Ấn Độ, lượng giãn nước 45.000 tấn, sử dụng phương pháp cất cánh bằng cầu nhảy và hạ cánh bằng móc hãm theo mô hình STOBAR. Sau đợt bảo trì năm 2023-2024, tàu được trang bị radar mảng pha EL/M-2248 MF-STAR và tên lửa phòng không tầm trung Barak-8, nâng cao năng lực phòng vệ độc lập. Đội bay hiện tại gồm tiêm kích MiG-29K và trực thăng MH-60R, trong khi Ấn Độ đã đặt mua thêm 26 chiến đấu cơ Rafale M để mở rộng năng lực trong những năm tới.
Konkan 2025 tập trung vào việc thử nghiệm khả năng phối hợp của hai nhóm tàu sân bay, bao gồm chia sẻ hình ảnh tác chiến chung trên không và biển, phối hợp phòng không và chống tàu ngầm trên diện rộng. Trong đội hình Anh, hệ thống Crowsnest giúp phát hiện sớm từ xa và điều phối cho F-35B và trực thăng Merlin HM.2. Về phía Ấn Độ, MH-60R mang theo radar APS-153 và hệ thống sonar nhúng ALFS hỗ trợ chống tàu ngầm, kết hợp với máy bay tuần tra biển P-8I Neptune mở rộng tầm quan sát và tấn công.
Do hai tàu sân bay sử dụng máy bay khác loại và phương pháp phóng hạ cánh khác nhau nên việc trao đổi chiến đấu cơ giữa hai bên qua lại không phải mục tiêu tập luyện chính. Thay vào đó, bài toán đặt ra là đồng bộ chu trình tác chiến, đường truyền dữ liệu và phân chia vùng hoạt động giữa các máy bay và tàu hộ tống để phối hợp tấn công và phòng thủ hiệu quả.
Cuộc tập trận nằm trong lộ trình Tầm nhìn 2035 của Ấn Độ và Anh, hướng tới tăng cường hợp tác hàng hải và thể hiện cam kết chung của hai nước đối với một số trụ cột trong Sáng kiến Đại dương Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương do Ấn Độ khởi xướng.
Với cả Anh và Ấn Độ, việc thể hiện năng lực triển khai hai nhóm tàu sân bay một cách nhịp nhàng không chỉ là minh chứng về sức mạnh, mà còn là thông điệp răn đe về khả năng bảo vệ tuyến đường biển chiến lược, từ biển Arab cho đến eo Malacca mà không cần một liên minh quân sự chính thức.