Ai đó từng bảo rằng từ khi tạo hóa sinh ra con người ở cõi trần gian này thì mới có vầng trăng tròn đầy và sáng trong ngự trên thượng giới. Đã từ bao đời nay, vầng trăng đã ban tặng cho con người thứ ánh sáng dịu lành, trong mát và con người cũng không ngớt lời ca ngợi, tôn vinh vẻ đẹp của vầng trăng qua từng khúc hát câu văn. Vốn dĩ đã đẹp rồi, nay lại được soi qua trăm ngàn câu tục ngữ, ca dao; soi qua những trang truyền thuyết, cổ tích nên ánh trăng càng thêm huyền ảo, lung linh…
Suốt một đời người, vầng trăng luôn là bạn đồng hành chia sẻ những buồn vui. Nhưng ngắm trăng ở mỗi độ tuổi khác nhau thì lại thấy vầng trăng mỗi lần mỗi khác cho dù vẫn là vẻ đẹp sáng trong, êm đềm có từ thuở ban sơ ấy. Buổi thiếu thời, tôi thường trải chiếu trước hiên nhà, ngửa cổ ngắm trăng và lẩm nhẩm đếm sao trời, nghe mẹ kể bao lần câu chuyện về sự tích chú Cuội cung trăng mà sao vẫn thấy lạ, thấy hay. Vầng trăng vừa gần gũi vừa xa xôi, huyền thoại. Tôi cứ mãi tưởng tượng ra cảnh ở chốn xa xăm kia, nơi có chị Hằng dịu hiền, xinh đẹp, nơi có chú Cuội ngồi gốc cây đa để trâu ăn lúa gọi cha ời ời… Rồi dưới ánh trăng ngọc ngà, dịu mát và hương cau nhẹ êm lan tỏa khắp sân nhà, chẳng biết tự lúc nào, giấc mộng về đón tôi bay lên thế giới thần tiên, một thế giới nửa thực nửa mơ của riêng trẻ con: hồn nhiên, trong sáng… Và những đêm ánh trăng dát vàng khắp ruộng vườn, đường thôn, bến bãi, lũ trẻ lại í ới rủ nhau tụ tập ở đầu làng gió mát để bày trò chơi trốn tìm hay trồng nụ trồng hoa, rồng rắn lên mây… Ánh trăng cùng đùa vui, theo bước chân hồn nhiên, tinh nghịch của tôi mà chạy nhảy khắp đường dọc ngõ ngang.
Trăng trèo lên cây, trăng xuống tắm bến sông làng, ngụp lặn, vẫy vùng làm tung tóe lên trời muôn ngàn vảy vàng vảy bạc, cả người tôi ướt đẫm ánh trăng trong. Những đêm ngồi học bài có ánh trăng ghé vào trang sách soi lấp lánh những trang văn. Bên khung cửa sổ tràn ngập trăng vàng, có cậu học trò bao lần mơ làm thi sĩ, mơ đến một ngày kia sẽ tìm được vầng trăng viên mãn của riêng mình… Trăng mãi cùng tôi đi dọc tuổi thơ. Tôi dẫn trăng đi, trăng soi cho tôi bước qua những năm tháng hồn nhiên, qua những buồn vui đầu đời cùng niềm tin và ước vọng xa xôi…
Rồi trăng cùng tôi lớn lên đi tìm những phương trời mới lạ. Tôi chợt hiểu ra một điều là ánh trăng ở nơi nào cũng đẹp, cũng sáng trong nhưng chẳng nơi đâu bằng được quê nhà. Tôi trở thành vầng trăng lữ thứ ngày đêm soi tỏ nỗi nhớ quê hương. Rồi đến tuổi tôi yêu, ánh trăng run rẩy, hồi hộp khi lần đầu tiên đi bên người bạn gái. Em là một vầng trăng đang rằm, một vầng trăng thường trú trong trái tim tôi. Đấy là vầng trăng tôi thầm mong một ngày sẽ đưa về trước mẹ cha... Trăng chứng kiến bao lời nguyện ước, bao câu tâm tình của những lứa đôi. Để rồi bao lời hẹn thề cũng đẹp huyền ảo như trăng...
Ơi vầng trăng kì diệu tỏa ánh sáng muôn nơi, tỏa ánh sáng ngàn năm mà vẫn sáng trong như kí ức tuổi thơ, vẫn dịu hiền như khúc hát lời ru của mẹ. Dù vật đổi sao dời thì trăng muôn đời vẫn có người làm bạn, vẫn sáng soi mà thành nhạc nên thơ…
Trần Văn Lợi