Theo Kết luận thanh tra số 1311/KLTT-SCT của Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên do ông Nguyễn Văn Thủy, Phó Giám đốc Sở Công thương ký ngày 20/7/2020, Công ty cổ phần Yên Phước được Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên cấp giấy phép số 1091/GP-UBND ngày 2/6/2014 khai thác than tại Mỏ than Minh Tiến, thuộc địa bàn xã Minh Tiến và xã Na Mao, huyện Đại Từ, với thời hạn khai thác đến hết ngày 28/6/2031. Trữ lượng khai thác hơn 136.000 tấn và công suất khai thác 8.500 tấn/năm; phương thức khai thác hầm lò đến mức + 220m tại khu A và khai thác lộ thiên đến mức + 340m tại khu B; diện tích khu vực khai thác là 59 ha.
Trong quá trình hoạt động (từ ngày 1/1/2019 đến thời điểm thanh tra), Công ty có đầy đủ hồ sơ pháp lý, lập bản đồ hiện trạng khai thác mỏ, thực hiện các thủ tục thuê đất, sử dụng đất để phục vụ hoạt động khai thác than và xây dựng công trình phụ trợ khai thác than... Tuy nhiên, qua kiểm tra, xác minh, quá trình hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty cổ phần Yên Phước còn các vi phạm như: Khai thác không đúng thông số về chiều cao tầng của hệ thống khai thác đã xác định trong thiết kế mỏ; khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được khai thác 843 m2. Công ty này sử dụng 189.844 m2 đất rừng vào hoạt động khai thác khoáng sản không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định; kê khai thiếu khối lượng đất đá thải, thiếu sản lượng để tính phí bảo vệ môi trường; lập sổ theo dõi xuất nhập vật liệu nổ ghi chưa đầy đủ, hộ chiếu nổ mìn lập không đầy đủ nội dung...
Trước những sai phạm này, Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên yêu cầu Công ty cổ phần Yên Phước phải tuân thủ đúng quy định pháp luật theo Giấy pháp khai thác khoáng sản được Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên cấp; tuân thủ quy trình, quy phạm trong khai thác theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong khai thác mỏ lộ thiên QCVN 04:2009/BCT, tiêu chuẩn quốc gia về an toàn trong khai thác mỏ lộ thiên TCVN: 5326:2008, thực hiện quan trắc dịch động; thực hiện cắt tầng khu vực khai thác đảm bảo tuân thủ theo thiết kế mỏ; phải cắm mốc khép góc khu vực khai thác khoáng sản theo tọa độ ghi trong Giấy phép khai thác khoáng sản...
Trước đó, ông Lê Quang Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên đã ký quyết định số 2206/QĐ-XPVPHC ngày 17/7/2020 xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Yên Phước với tổng số tiền hơn 500 triệu đồng do có các hành vi vi phạm: Khai thác không đúng thông số về chiều cao tầng của hệ thống khai thác đã xác định trong thiết kế mỏ; khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được cấp phép, sử dụng đất rừng vào mục đích khác không được cơ quan có thẩm quyền cho phép; không thu gom chất thải nguy hại theo quy định; hộ chiếu nổ mìn lập không đầy đủ nội dung. Quyết định này cũng yêu cầu Công ty cổ phần Yên Phước buộc phải khai thác đúng các thông số của hệ thống khai thác trong thiết kế mỏ, cải tạo, phục hồi môi trường, đưa các khu vực đã khai thác vượt ra ngoài phạm vi được cấp phép về trạng thái an toàn.
Như TTXVN cùng nhiều cơ quan báo chí khác đã phản ánh, các sai phạm trong hoạt động khai thác, chế biến, kinh doanh than của Công ty cổ phần Yên Phước diễn ra trong thời gian dài, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân xã Minh Tiến và Na Mao, huyện Đại Từ, khiến dư luận địa phương bức xúc.