Các bị cáo tại phiên tòa, sáng ngày 9/11/2021. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Theo đó, đại diện Viện Kiểm sát đề nghị Tòa phúc thẩm sửa một phần bản án sơ thẩm, chấp nhận một phần đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bị cáo Đậu Văn Hùng (nguyên Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thép Việt Nam - VNS) và Hoàng Ngọc Diệp (nguyên thành viên Hội đồng quản trị TISCO) vì đã khắc phục toàn bộ hậu quả. Đối với 10 bị cáo còn lại và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, Viện Kiểm đề nghị giữ nguyên bản án sơ thẩm.
Trình bày quan điểm tại phiên phúc thẩm, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng, Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên do TISCO làm chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư là Hội đồng quản trị Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS). Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn Khoa học- Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Giá trị hợp đồng trọn gói hơn 160 triệu USD.
Các bị cáo trong vụ án đã không thực hiện đúng quy định của pháp luật, không đạt được hiệu quả của dự án mà còn gây thất thoát số tiền đặc biệt lớn.
Sau hơn 11 tháng khởi công, MCC chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ, chưa thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu nhưng đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng. MCC còn đề nghị điều chỉnh giá hợp đồng EPC…
Bị cáo Trần Trọng Mừng (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên - TISCO) và Mai Văn Tinh (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty Thép Việt Nam - VNS) đã chỉ đạo các cá nhân có liên quan thuộc TISCO và VNS tổ chức, thực hiện việc điều chỉnh dự toán chi phí phần C, tham gia ký hợp đồng thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC số 01 theo hình thức hợp đồng theo đơn giá…, tạo điều kiện để MCC có lý do chối bỏ trách nhiệm thực hiện Hợp đồng trên, chấp thuận không có căn cứ VINAINCON làm nhà thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC số 01, trong khi VINAINCON không đủ năng lực.
Theo đại diện Viện Kiểm sát, các bị cáo trong vụ án đã không thực hiện đúng quy định của pháp luật, không đạt được hiệu quả của dự án mà còn gây thất thoát số tiền đặc biệt lớn. Hành vi sai phạm của bị cáo dẫn tới phát sinh nhiều chi tiết hư hỏng, hành vi của các bị cáo gây thiệt hại về tài sản Nhà nước... Viện Kiểm sát cho rằng, Tòa cấp sơ thẩm đã áp dụng đầy đủ các tình tiết giảm nhẹ, mức án phù hợp với hành vi phạm tội của từng bị cáo là hợp lý, thể hiện sự khoan hồng của pháp luật.
Trước đó, trong phần xét hỏi, bị cáo Trần Trọng Mừng thừa nhận việc Tòa án cấp sơ thẩm tuyên phạt bị cáo là đúng, nhưng đề nghị Tòa phúc thẩm xem xét lại vai trò của bị cáo trong vụ án. Bị cáo Mừng thừa nhận, hành vi tách phần C của Hợp đồng EPC và ký phụ lục hợp đồng, điều chỉnh giá là sai. Việc dự án không hoàn thành tiến độ, bị cáo có phần trách nhiệm. Tuy nhiên, bị cáo Mừng cho rằng, những việc bị cáo làm đều báo cáo VNS, Bộ Công Thương và các cơ quan có thẩm quyền. Bị cáo Mừng bị Tòa án cấp sơ thẩm tuyên phạt 9 năm 6 tháng tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí”. Đến nay, bị cáo Mừng chưa khắc phục hậu quả vụ án. Được biết, cơ quan tố tụng đang phong tỏa số tiền 800 triệu đồng trong tài khoản bị cáo Mừng và kê biên hai căn nhà ở Hà Nội và Hòa Bình. Bị cáo Mừng khai, nhà đất trên là tài sản của hai vợ chồng. Bị cáo Mừng đồng ý khắc phục hậu quả trong phần tài sản thuộc phần sở hữu của mình.
Cũng tại phần xét hỏi, bị cáo Đặng Văn Tập (nguyên Phó Giám đốc thường trực Ban Quản lý Dự án, TISCO) xin giảm nhẹ hình phạt, xin miễn bồi thường 70 tỷ đồng. Bị cáo Tập bị Toà án cấp sơ thẩm tuyên phạt 7 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí”. Theo trình bày của bị cáo Đặng Văn Tập, nội dung mà Tòa sơ thẩm kết luận là quá nặng, ví dụ như bản án sơ thẩm kết luận bị cáo đề xuất chọn VINAINCON là nhà thầu phụ không đủ năng lực nhưng theo bị cáo, thực chất việc này đã được xác định từ trước. Bị cáo Đặng Văn Tập khai rằng toàn bộ năng lực của VINAINCON đều do tổ xét thầu thẩm định; ngoài ra còn có văn bản của Bộ Công Thương giới thiệu. Ý kiến của Bộ quản lý khẳng định năng lực và giới thiệu nên phía TISCO thực hiện. Bên VINAINCON cũng tự khẳng định năng lực của họ nên bị cáo mới ký nháy vào đề xuất và “chưa bao giờ nghĩ tới hoàn cảnh này”. Cũng tại phiên tòa, bị cáo Đặng Văn Tập mong Hội đồng xét xử xem xét thêm tình tiết “bị cáo tuổi đã cao” để có thể giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.
Trước bục khai báo, bị cáo Đỗ Xuân Hòa (nguyên Kế toán trưởng TISCO) xin giảm án và xin miễn bồi thường 40 tỷ đồng. Bị cáo cho rằng, trong vụ án này bị cáo có vai trò mờ nhạt, không tư lợi nên không có trách nhiệm phải bồi thường. Hiện bị cáo đã khắc phục 110 triệu đồng.
Bị cáo Uông Sỹ Bính (nguyên Phó Phòng Kế toán TISCO) cho rằng Tòa buộc bị cáo bồi thường 30 tỷ đồng là quá lớn, gần bằng với lãnh đạo của bị cáo là chưa hợp lý. Bị cáo có lương thấp, vợ nghỉ việc do mất sức, hoàn cảnh khó khăn. Bị cáo Bính xin được hưởng án treo.
Các bị cáo còn lại đều cơ bản thừa nhận hành vi phạm tội như bản án sơ thẩm và mong Hội đồng xét xử phúc thẩm xem xét áp dụng các tình tiết giảm nhẹ hình phạt cho mình.