Sau nhiều lần hoãn xét xử, ngày 30/9, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam đã mở phiên tòa xét xử vụ án hành chính giữa bên khởi kiện là Công ty cổ phần Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam và bị đơn là UBND tỉnh Quảng Nam.
Công ty cổ phần Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam yêu cầu Tòa án hủy Quyết định số 3337/QĐ- UBND của UBND tỉnh Quảng Nam về việc giao Trung tâm Phát triển Sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam (thuộc Sở Y tế Quảng Nam) quản lý Trạm Nuôi trồng và phát triển dược liệu Quảng Nam.
Tại phiên tòa, Công ty cổ phần Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam cho rằng, quyết định hành chính số 3337/QĐ- UBND ngày 29/10/2013 do Phó Chủ tịch UBND Huỳnh Khánh Toàn ký ban hành là trái pháp luật, thiếu khách quan, chưa làm hết trách nhiệm của mình, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công ty này.
Đại diện UBND tỉnh Quảng Nam, luật sư Nguyễn Xuất Chúng khẳng định Phó Chủ tịch UBND Huỳnh Khánh Toàn được Chủ tịch UBND tỉnh phân công công việc tại Quyết định số 2430/QĐ- UBND nên có đủ cơ sở pháp lý và thẩm quyền ký ban hành Quyết định số 3337/QĐ- UBND.
Theo đại diện của UBND tỉnh Quảng Nam, trước tình trạng sâm tự nhiên bị khai thác cạn kiệt, có nguy cơ tuyệt chủng, tháng 1/1999 Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam có Quyết định số 04/1999/ QĐ-UB thành lập Trạm Nuôi trồng và phát triển dược liệu Quảng Nam (gọi tắt là Trạm Dược liệu Trà Linh) trực thuộc Sở Y tế Quảng Nam.
Trạm này có chức năng tổ chức nuôi trồng, chăm sóc, bảo vệ cây sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu quý hiếm khác nhằm cung cấp giống và giải quyết nhu cầu chữa bệnh cho nhân dân.
Năm 2001, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã sáp nhập Trạm Dược liệu Trà Linh vào Công ty Dược và Vật tư y tế tỉnh (trực thuộc UBND tỉnh Quảng Nam). Đây là công ty 100% vốn Nhà nước nên giai đoạn từ năm 2001- 2004, Trạm Dược liệu này là tài sản Nhà nước.
Năm 2005, khi Công ty Dược và Vật tư y tế tỉnh Quảng Nam thực hiện cổ phần hóa, tỉnh không đưa giá trị Trạm Dược liệu Trà Linh vào cổ phần hóa mà giao cho công ty này tiếp tục quản lý điều hành cả sau khi cổ phần hóa tại Quyết định 4962/QĐ-UB.
Khi cổ phần hóa Công ty Dược và Vật tư y tế tỉnh Quảng Nam thì Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) nắm 51% cổ phần vốn nhà nước, 49% cổ phần vốn còn lại là của các cổ đông.
Tháng 1/2013, Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước đã bán 51% cổ phần vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Dược và vật tư y tế Quảng Nam cho Công ty trách nhiệm hữu hạn Dược phẩm Khương Duy (nay đổi tên thành Công ty cổ phần Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam), công ty đã thay đổi loại hình doanh nghiệp trở thành doanh nghiệp tư nhân.
UBND tỉnh Quảng Nam cho rằng, từ tháng 1/2013 đến nay, khi Công ty cổ phần Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam thay đổi loại hình doanh nghiệp trở thành doanh nghiệp tư nhân, UBND tỉnh chưa có văn bản nào giao cho Công ty cổ phần Thương mại Dược- Sâm Ngọc Linh Quảng Nam quản lý Trạm Dược liệu Trà Linh nên việc UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3337/QĐ- UBND giao Trung tâm Phát triển Sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam (trực thuộc Sở Y tế) quản lý Trạm Nuôi trồng và phát triển dược liệu Quảng Nam là đúng quy định pháp luật.
Tháng 11/2013, tỉnh Quảng Nam cũng chỉ đạo huyện Nam Trà My tạo điều kiện cho Công ty cổ phần Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam ký kết hợp đồng với các nhóm hộ trong việc chuyển giao kỹ thuật, thu mua sản phẩm sâm Ngọc Linh trong nhân dân; đồng thời Trung tâm Phát triển Sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam hỗ trợ công ty này trong hoạt động sản xuất, chế biến sản phẩm từ sâm Ngọc Linh.
Theo ông Nguyễn Văn Hai, Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam, đại diện cho tỉnh Quảng Nam tại phiên tòa, việc giao Trạm Dược liệu Trà Linh cho Trung tâm Phát triển Sâm Ngọc Linh và Dược liệu Quảng Nam quản lý có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn nguồn gen quý của loại sâm bản địa này để giống sâm này không bị lai tạp.
Việc tranh chấp sở hữu Trạm Dược liệu Trà Linh bắt đầu từ đầu tháng 12/2013, khi Công ty cổ phần Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam tiến hành khởi kiện UBND tỉnh Quảng Nam ra tòa. Tại phiên tòa ngày hôm nay, bà Nguyễn Thị Sinh, đại diện phía Công ty cổ phần Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam vẫn bảo lưu quan điểm yêu cầu Tòa án hủy Quyết định số 3337/QĐ- UBND của UBND tỉnh Quảng Nam.
Sau khi nghe ý kiến tranh luận từ hai phía, xét đề nghị của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam tuyên bố tạm đình chỉ vụ án, chờ kết quả kiểm toán đối với Công ty cổ phần Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam để xác định quá trình đầu tư vốn vào Trạm Dược liệu Trà Linh trong thời gian qua. Sau khi có kết quả kiểm toán, Tòa án sẽ xem xét, xử lý theo pháp luật.
Đỗ Trưởng