Đại án OceanBank: Tuyên án tử hình Nguyễn Xuân Sơn, phạt tù chung thân Hà Văn Thắm

Tòa đã tuyên các mức án nghiêm khắc đối với các bị cáo cầm đầu, chỉ đạo tổ chức thực hiện hành vi phạm tội. Bên cạnh đó, bản án sơ thẩm cũng đã áp dụng những tình tiết giảm nhẹ và quyết định tuyên phạt các mức án tù treo đối với nhóm 35 bị cáo nguyên là giám đốc, phó giám đốc các chi nhánh, trưởng phòng giao dịch OceanBank tại các tỉnh, thành phố -  những người làm thuê hưởng lương, chỉ thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên mà không được hưởng lợi gì.

Mức án nghiêm khắc cho những bị cáo cầm đầu

Theo bản án sơ thẩm đã tuyên của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội, bị cáo Hà Văn Thắm (nguyên Chủ tịch HĐQT OceanBank) bị tuyên phạt 19 năm tù về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, 18 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, tù chung thân về tội “Tham ô tài sản”, 20 năm tù về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”. Tổng hợp hình phạt chung, Hà Văn Thắm bị phạt tù chung thân về cả 4 tội danh. Ngoài án phạt tù, Tòa còn tuyên cấm Hà Văn Thắm làm công việc liên quan đến hoạt động tín dụng trong thời hạn 5 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù.
Bị cáo Nguyễn Xuân Sơn (nguyên Tổng Giám đốc OceanBank) bị phạt 17 năm tù về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”; tù chung thân về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”; tử hình về tội “Tham ô tài sản”; tổng hợp buộc bị cáo Nguyễn Xuân Sơn phải chấp hành hình phạt chung của 3 tội là: Tử hình.

Xử phạt bị cáo Nguyễn Minh Thu (nguyên Phó Tổng Giám đốc OceanBank) 13 năm tù về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”; 9 năm tù về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”; tổng hợp, buộc bị cáo Nguyễn Minh Thu phải chấp hành hình phạt chung của 2 tội là 22 năm tù. Tòa còn cấm Nguyễn Minh Thu làm công việc liên quan đến hoạt động tín dụng trong thời hạn 5 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù.

Xử phạt bị cáo Nguyễn Văn Hoàn (nguyên Phó Tổng Giám đốc OceanBank) 12 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”; và 10 năm tù về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”; tổng hợp buộc bị cáo Nguyễn Văn Hoàn phải chấp hành hình phạt chung cho cả 2 tội là 22 năm tù. Cấm bị cáo Nguyễn Văn Hoàn làm công việc liên quan đến hoạt động tín dụng trong thời hạn 5 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù.

Nhóm các bị cáo nguyên là giám đốc, phó giám đốc các chi nhánh, trưởng phòng giao dịch OceanBank tại các tỉnh, thành phố và bị cáo Hoàng Thị Hồng Tứ (Chủ tịch HĐQT Công ty BSC) được tuyên án phạt từ 18 đến 36 tháng tù treo. Riêng 5 bị cáo: Đỗ Quốc Trình, Nguyễn Quốc Trưởng, Trịnh Xuân Hà, Nguyễn Phan Trung Kiên và Nguyễn Việt Hà được Tòa tuyên phạt 24 tháng cải tạo không giam giữ.

Các bị cáo còn lại bị phạt tù từ 3 năm tù đến 17 năm tù. Trong đó, bị cáo Phạm Công Danh bị phạt 14 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”; tổng hợp với hình phạt 30 năm tù theo Quyết định của Bản án hình sự phúc thẩm số 30/2017/HSPT ngày 24/01/2017 của Tòa án nhân dân Cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, buộc bị cáo Phạm Công Danh phải chấp hành hình phạt chung của 2 bản án là 30 năm tù. Bị cáo Phạm Công Danh còn bị cấm làm công việc liên quan đến hoạt động tín dụng trong thời hạn 5 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù.

Bị cáo Hứa Thị Phấn 17 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Cấm bị cáo Hứa Thị Phấn làm công việc liên quan đến hoạt động tín dụng trong thời hạn 5 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù.

Hành vi của các bị cáo là một chuỗi mắt xích liên kết

Theo nhận định của Hội đồng xét xử, hậu quả của việc làm trái trên là một chuỗi các mắt xích hoạt động liên kết với nhau, từ người lãnh đạo đề ra chủ trương, ý tưởng, chỉ đạo, triển khai trên toàn hệ thống, từ Tổng giám đốc đến các Phó Tổng giám đốc, các khối, ban ở Hội sở xuống các chi nhánh, phòng giao dịch đến từng cán bộ, nhân viên của OceanBank. Mỗi đơn vị, cá nhân của OceanBank đều tham gia vào một công đoạn trong quá trình chi tiền đó với tính chất, mức độ hành vi và để lại hậu quả khác nhau, nhưng các bị cáo đều nhận thức rõ đó là chủ trương và việc làm trái với quy định của Nhà nước.

Trong đó, bị cáo Hà Văn Thắm được xác định là người ra chủ trương trên toàn hệ thống OceanBank, trực tiếp chỉ đạo Nguyễn Minh Thu, Lê Thị Thu Thủy, Nguyễn Thị Minh Phương, Nguyễn Xuân Thắng và các khối, ban, chi nhánh, phòng giao dịch chi trả lãi ngoài cho các khách hàng trên toàn hệ thống. Ngoài ra, bị cáo Hà Văn Thắm còn phải chịu trách nhiệm về số tiền đã sử dụng cá nhân sai nguyên tắc kế toán, tài chính; bị cáo phải chịu trách nhiệm chính về hành vi này. Đối với các bị cáo là lãnh đạo khối, ban thuộc Hội sở OceanBank, Hội đồng xét xử cho rằng các bị cáo đã khai báo thành khẩn, ăn năn hối cải là tình tiết giảm nhẹ. Các bị cáo thực hiện theo sự chỉ đạo, không được hưởng lợi, tất cả các bị cáo đều có nhân thân tốt, chưa có tiền án, tiền sự; quá trình học tập, công tác đã đạt nhiều thành tích, được thưởng nhiều danh hiệu thi đua, nhiều bị cáo có hoàn cảnh gia đình khó khăn… Quá trình điều tra các bị cáo đều đã hết sức tích cực phối hợp, giúp đỡ cơ quan điều tra làm rõ bản chất, sự thật khách quan của vụ án. Đây là những tình tiết được Hội đồng xét xử xem xét, đánh giá khi cá thể hóa, quyết định hình phạt giảm nhẹ cho các bị cáo.

Đối với các bị cáo là Giám đốc, Phó Giám đốc các chi nhánh, Trưởng phòng giao dịch, Hội đồng xét xử nhận định các bị cáo này phạm tội với vai trò đồng phạm giúp sức thứ yếu; tính chất mức độ hành vi hạn chế; làm theo sự chỉ đạo của lãnh đạo Hội sở; không được hưởng lợi; có nhiều tình tiết giảm nhẹ; không có tình tiết tăng nặng. Trên cơ sở đó, Hội đồng xét xử đã quyết định áp dụng hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt và cho các bị cáo được hưởng biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện cũng không gây hại cho xã hội; thể hiện chính sách khoan hồng của pháp luật, tạo điều kiện cho các bị cáo được tiếp tục lao động, cống hiến, chăm lo cho bản thân và gia đình.

Đối với 5 bị cáo: Đỗ Quốc Trình, Nguyễn Quốc Trưởng, Trịnh Xuân Hà, Nguyễn Phan Trung Kiên và Nguyễn Việt Hà có hành vi chi tiền số lượng không lớn nên Tòa quyết định áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ do xét thấy các bị cáo là người làm thuê hưởng lương, có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn nên miễn việc khấu trừ một phần thu nhập trong thời gian chấp hành hình phạt.

Đề nghị tiếp tục xác minh làm rõ các hành vi liên quan

Tòa cấp sơ thẩm cũng kiến nghị Cơ quan điều tra - Bộ Công an tiếp tục điều tra xác minh làm rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể tại các đơn vị liên quan trong việc nhận tiền chi lãi ngoài từ OceanBank.

Đồng thời, đề nghị cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ việc sử dụng những khoản tiền bị cáo Nguyễn Xuân Sơn đã nhận nhằm thu hồi, khắc phục hậu quả mà các bị cáo đã gây ra.

Đối với ông Bùi Văn Hải, Trưởng ban Kiểm soát OceanBank, Hội đồng xét xử nhận thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật nên kiến nghị Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an và Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao xem xét, điều tra, làm rõ hành vi của Bùi Văn Hải để xử lý theo đúng pháp luật.

Liên quan đến hoạt động của Khối khách hàng bán lẻ, Khối khách hàng cá nhân, Tòa xét thấy hành vi của ông Trần Thanh Quang (Phó Tổng Giám đốc OceanBank) có dấu hiệu vi phạm pháp luật nên kiến nghị Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an điều tra, làm rõ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Hội đồng xét xử cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét trách nhiệm của các cán bộ cơ quan thanh tra, giám sát đã không làm hoặc làm không hết chức trách, nhiệm vụ của mình trong việc thanh tra, kiểm tra OceanBank giai đoạn 2009-2014; đồng thời kiến nghị Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an làm rõ trách nhiệm của các cá nhân thuộc Ngân hàng Nhà nước trong việc thanh tra, giám sát OceanBank, nếu có vi phạm thì xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Tại phiên tòa này, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn đã khai và các luật sư đã xuất trình các tài liệu về việc Sơn không có thẩm quyền chỉ đạo các công ty con của PVN gửi tiền vào OceanBank mà đây là chủ trương và chỉ đạo của lãnh đạo tập đoàn. Do đó, Hội đồng xét xử kiến nghị Cơ quan Cảnh sát điều tra làm rõ hành vi, trách nhiệm của những người có liên quan đến việc chỉ đạo các công ty thành viên của PVN gửi tiền tại OceanBank, nếu có vi phạm thì xử lý theo đúng quy định của pháp luật...