Sáu tháng rưỡi sau cuộc biểu tình đầu tiên nổ ra ngày 15/3 tại Deraa, Xyri đang lâm vào một tình thế hiểm nghèo. Binh lính đào ngũ ngày càng nhiều và gia nhập hàng ngũ người biểu tình, thậm chí tập hợp nhau lại ở vùng Homs, chủ yếu ở Al Rastan, và không ngần ngại sử dụng vũ khí tiến hành hoạt động chiến tranh du kích. Giới chuyên gia cảnh báo, cùng với sự kích động từ bên ngoài, đây là mầm mống dẫn đến nội chiến nếu phe phản kháng không kiềm chế.
|
Người dân Xyri biểu tình phản đối lệnh cấm vận của EU trước văn phòng kênh truyền hình Addounia, một trong sáu công ty bị EU trừng phạt, ở gần Damascus, ngày 26/9. THX/ TTXVN |
Theo chuyên gia Hamid Saidani, việc chính quyền của Tổng thống Bashar al - Assad đàn áp khốc liệt các cuộc biểu tình dường như ngày càng làm cho nhân viên lực lượng an ninh thờ ơ vì hàng ngày họ phải chứng kiến những cảnh tượng kinh hoàng mà chính quyền buộc họ phải nhúng tay vào. Hiện phong trào đào ngũ chủ yếu liên quan đến binh lính theo dòng Sunni. Báo Le Soir d'Algérie dẫn lời ông Riad Kahwaji, Giám đốc điều hành Viện phân tích quân sự ở Trung Đông và vùng Vịnh (INEGMA), nói đến "chiến dịch vũ trang hạn chế" dưới dạng chiến tranh du kích, phục kích, bắn tỉa nhằm vào cảnh sát và binh lính, và đụng độ vũ trang trong rừng và thung lũng ở các vùng biên giới. Chính quyền Xyri, theo chuyên gia Hassane Zerrouky, dường như ý thức được mối đe dọa đó nên tìm cách săn lùng để loại trừ số binh lính đào ngũ.
Chuyên gia Hassane Zerrouky nhận xét binh lính đào ngũ dường như để hưởng ứng lời kêu gọi của một thiểu số trong phe đối lập Xyri tiến hành quân sự hóa cuộc nổi dậy và kêu gọi phương Tây can thiệp quân sự. Bassam Bitar, nguyên là nhà ngoại giao, thành viên đảng Intifah (mở cửa), tuyên bố ủng hộ một cuộc không kích nhanh (của bên ngoài) vào toàn bộ trụ sở của các cơ quan tình báo, chính trị và quân sự ở Xyri.
Trong khi đó, Mỹ vừa hoan nghênh phe đối lập biết kiềm chế, vừa cho rằng sự xuất hiện của một số phần tử vũ trang chống chế độ là "điều bình thường". Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, Mark Toner, nói rằng với mức độ bạo lực như vừa qua, không có gì đáng ngạc nhiên nếu một số binh lính và người của phe đối lập sử dụng bạo lực để chống lại quân đội như một hành động tự vệ. Ông nói có thông tin đáng tin cậy cho rằng chính quyền tra tấn và giết người thân của những người ly khai để buộc họ phải ra hàng. Những người chống đối "phần lớn vẫn không có vũ khí" và mọi sự thay đổi đều là do lỗi của chính quyền. Nhà phân tích Nardjes Flici của tờ L'Expression cho rằng, Mỹ đang đổ thêm dầu vào lửa và tuyên bố của Mark Toner là sự kích động công khai sử dụng vũ khí để kiểm soát cuộc khủng hoảng.
Omar Idlebi, đại diện tổ chức Phối hợp các ủy ban địa phương (LCC) - nòng cốt của phong trào phản kháng ở Xyri - cho biết, nhiều người đã bắt đầu lên tiếng kêu gọi quân sự hóa.
Các chuyên gia cảnh báo, ý tưởng quân sự hóa cuộc nổi dậy của một thiểu số người chống chính quyền của Tổng thống Assad chắc chắn sẽ dẫn đến một cuộc nội chiến. Một số người kêu gọi tiến hành cách mạng vũ trang và nước ngoài can thiệp như ở Libi, nhưng giới chuyên gia và một số thủ lĩnh phe nổi dậy cảnh báo đó là "cái bẫy". Theo bà Agnès Levallois, chuyên gia về Trung Đông, chính quyền làm đủ mọi cách để đẩy người biểu tình đến chỗ vũ trang và như vậy họ sẽ có thêm lý do để đàn áp mạnh hơn nữa và giành lợi thế vì chính quyền có nhiều vũ khí hơn. Đối với Omar Idlebi, quân sự hóa sẽ làm đất nước tan nát và cuộc xung đột vũ trang sẽ chuyển sang màu sắc tôn giáo.
Trần Mạch (P/v TTXVN tại Angiêri)