Vòng đấu 'bất phân thắng bại' 

Đúng như dự đoán, 90 phút tranh luận trực tiếp đầu tiên đã diễn ra gay cấn, xoay quanh nhiều chủ đề khác nhau gồm bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ, đại dịch COVID-19, tình hình kinh tế, nạn phân biệt chủng tộc và bạo lực ở các thành phố của Mỹ, cùng tính toàn vẹn của cuộc bầu cử.

Một điều dễ nhận thấy là cả hai ứng cử viên đều nỗ lực chiếm lĩnh sân khấu trong cuộc tranh luận này bằng cách liên tục đưa ra những ý kiến phản pháo khi đối thủ đang phát biểu. Điều này được thể hiện rõ nét hơn ở Tổng thống Trump, ông thường xuyên tìm cách lấn át ông Biden ngay khi ứng cử viên này mở lời. Mặc dù vậy, ông Biden cũng thể hiện được bản lĩnh của một ứng cử viên xứng tầm với đương kim Tổng thống Trump khi vẫn giữ được thái độ bình bĩnh, đồng thời cũng đưa ra những ngôn từ cứng rắn nhằm “hạ nhiệt” sự hưng phấn của đối thủ.

Có thể nói, chiến thuật "đánh đòn phủ đầu" của Tổng thống Trump đã đem lại hiệu quả nhất định khi ông kiểm soát được sân khấu tranh luận, song điều đó không đồng nghĩa với một chiến thắng giành cho ông trong vòng tranh luận này. Diễn biến cuộc tranh luận chỉ cho thấy hai ứng cử viên bất đồng gay gắt trong mọi chủ đề tranh luận. Ông Trump vẫn chưa đưa ra những lý giải có sức thuyết phục cao, mang tính đột phá để thu hút sự ủng hộ của cử tri.

Trong khi đó, về phía ông Biden, những chỉ trích nhằm vào Tổng thống Trump xung quanh cách xử lý các vấn đề hệ trọng của đất nước như sự bùng phát dịch bệnh COVID-19, việc mở cửa trở lại nền kinh tế, cũng như việc đề cử thẩm phán Tòa án Tối cao vẫn là sự lặp lại những chỉ trích trước đó, và vì vậy, khả năng tạo được hiệu ứng bất ngờ của ông ngay trong cuộc tranh luận đầu tiên với đối thủ Donald Trump trở nên mờ nhạt. 

Nội dung cuộc tranh luận cho thấy các ứng cử viên có vẻ đã tận dụng vòng đấu đầu tiên này để thể hiện rõ tính cách và phong thái cá nhân, hơn là làm rõ nội hàm của những chính sách trong cương lĩnh tranh cử. Có thể nói màn tranh luận giữa ông Trump và ông Biden lột tả chính xác những nét nổi bật nhất của hai ứng cử viên này. Đó là một tổng thống có kinh nghiệm trong tranh luận và muốn biến những sự kiện này thành sân khấu riêng của mình, và một cựu phó tổng thống thể hiện sự chậm rãi nhưng chắc chắn, thận trọng, điển hình của một chính trị gia kỳ cựu.

Tuy vậy, cuộc tranh luận cũng mang lại những điểm cộng cho từng ứng cử viên. Đối với Tổng thống Trump, mặc dù toàn bộ màn tranh luận của ông không đưa ra bất cứ chính sách nào nếu được bầu lại làm tổng thống, song ông vẫn thể hiện được ưu thế của một tổng thống đương nhiệm khi liên tục sử dụng những lập luận tập trung nêu bật những thành công trong việc triển khai chính sách về các biện pháp phòng chống dịch COVID-19 và trấn an cử tri về khả năng phục hồi kinh tế Mỹ trong thời gian tới. Về chủ đề phân biệt chủng tộc, Tổng thống Trump cũng lập luận rằng "các thành phố do đảng Dân chủ nắm quyền có tình trạng bạo loạn", khiến ông Biden không thể phản bác.

Trong khi đó, ông Biden đã đề cập được một phần cương lĩnh tranh cử, từ kinh tế đến biến đổi khí hậu. Ngoài ra, bằng cách yêu cầu Tổng thống Trump công khai hồ sơ thuế, ông Biden cũng được đánh giá là thể hiện sự nhạy bén trong việc tận dụng những thông tin bất lợi đối với ông Trump để hướng sự chú ý của cử tri về vấn đề này trong thời gian tới.

Tuy nhiên, sau cuộc tranh luận đầu tiên, các cử tri về cơ bản vẫn chưa thể “chốt” gương mặt mà họ sẽ bỏ phiếu ủng hộ làm lãnh đạo đất nước 4 năm tiếp theo, và vẫn chưa thực sự ngả về bên nào trong bối cảnh tình hình đất nước vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do tác động của dịch bệnh COVID-19. Những lý giải của ông Trump chỉ có thể thuyết phục được cử tri khi được gắn với một thực tiễn khả quan về việc làm, tiến trình nghiên cứu và phát triển vaccine. Trong khi đó, những chỉ trích của ông Biden vẫn bị coi là vì lợi ích đảng phái, và sự hoài nghi về khả năng của ông trong việc đưa nước Mỹ trở lại trạng thái bình thường vẫn rất cao trong các cử tri. Do đó, "cuộc so găng đầu tiên" mặc dù rất quyết liệt nhưng cũng chưa thực sự ngã ngũ để có thể kết luận về tương quan lực lượng giữa hai ứng cử viên, khiến những "trận đấu" tiếp theo sẽ tiềm ẩn nhiều biến số khó lường.

Trong 60 năm qua, các cuộc tranh luận giữa các ứng cử viên tổng thống đã trở thành sự kiện chính trị quan trọng hàng đầu trong tiến trình bầu cử ẩn chứa nhiều yếu tố phức tạp của Mỹ. Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 lây lan mạnh khiến đa số các sự kiện phải tổ chức theo hình thức trực tuyến, một cuộc tranh luận theo hình thức trực tiếp sẽ càng có vai trò tạo ra những bước ngoặt lớn cho cuộc vận động tranh cử của từng ứng cử viên thông qua những phát biểu và hình ảnh trực quan. Điều này phần nào đã được thể hiện ngay trong màn so tài đầu tiên giữa hai ứng cử viên.

Mặc dù vẫn còn nhiều việc phải làm trong cuộc chạy đua vào vị trí ông chủ Nhà Trắng, tuy nhiên, cuộc tranh luận này đã góp phần tạo nên sự háo hức cho cử tri và giới quan sát có thể tiếp tục trông đợi những kịch bản hấp dẫn ở phía trước trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020.