Vì sao Ukraine cho người nước ngoài giữ nhiều ghế nội các quan trọng

Nội các mới Ukraine có Phó Thủ tướng, 3 Bộ trưởng là người nước ngoài

Ngày 2/12, Ukraine đã trao cho người nước ngoài - trong đó có một công dân Mỹ - nhiều vị trí cấp cao trong chính phủ cải cách mới được thành lập nhằm xóa bỏ nạn tham nhũng ở Ukraine, trong bối cảnh có một nỗ lực mới nhằm tiến tới một thỏa thuận ngừng bắn chung tại miền Đông.

Tổng thống Petro Poroshenko phát biểu trong một buổi điều trần trước Quốc hội rằng Ukraine phải học tập "kinh nghiệm của nước ngoài" để thoát khỏi bờ vực phá sản sau nhiều thập kỷ bế tắc chính trị và nạn tham nhũng hoành hành. Sau đó, ông ký sắc lệnh trao quốc tịch Ukraine cho một công dân Mỹ là bà Natalie Jaresko - người đứng đầu một quỹ tương hỗ tư nhân và đã được Quốc hội Ukraine phê chuẩn làm Bộ trưởng Tài chính - và ông Aivaras Abromavicius - một chủ ngân hàng đầu tư người Litva, người vừa được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Kinh tế.

Các nghị sỹ Ukraine cũng phê chuẩn ông Alexander Kvitashvili, cựu Bộ trưởng Y tế Gruzia, giữ chức vụ tương tự tại Ukraine. Bộ trưởng Ngoại giao Pavlo Klimkin và Bộ trưởng Quốc phòng Stepan Poltorak được tái bổ nhiệm và tiếp tục nắm giữ các cương vị này.

Bà Natalie Jaresko, Bộ trưởng Tài chính mới của Ukraine.

Các nhà phân tích cho rằng quyết định của Ukraine về việc cho người nước ngoài nắm giữ vị trí điều hành những bộ ngành nhạy cảm nhất của đất nước là để giải quyết tình trạng người dân ngày càng nghi ngờ những chính trị gia người Ukraine, vốn có tiếng xấu là luôn đấu đá lẫn nhau và lái những chiếc xe hạng sang khắp thành phố.

Lòng nhiệt huyết của những người tham gia cuộc nổi dậy ủng hộ hội nhập Liên minh châu Âu, khiến cựu Tổng thống Ukraine được Nga hậu thuẫn bị lật đổ hồi tháng 2 vừa qua, một phần xuất phát từ sự tức giận với nạn tham nhũng tràn lan trong các cơ quan công quyền địa phương và trung ương. Nhà phân tích chính trị Taras Berezovets nói: “Chúng tôi đang đặt cược vào những người nước ngoài này với hy vọng rằng họ sẽ không dính líu tới tham nhũng”. Ukraine đang đi theo bước những quốc gia từng thuộc liên bang Xôviết cũ như Gruzia– một quốc gia ủng hộ hội nhập EU và từng có một Ngoại trưởng người Pháp.

Bà Jaresko - một người Mỹ mang sắc tộc Ukraine - là người đồng sáng lập Horizon Capital, một quỹ đầu tư tập trung vào các nước Đông Âu như Nga và Ukraine. Bà nói với Tổng thống Poroshenko sau khi nhập quốc tịch Ukraine: “Tôi lớn lên trong một gia đình Ukraine ở Mỹ, tuy nhiên tôi đã sống và làm việc tại Ukraine trong hơn 20 năm”. Bà đã học Trường Chính trị Kennedy thuộc Đại học Harvard và đóng vai trò tích cực trong các cuộc biểu tình ủng hộ hội nhập EU diễn ra hồi mùa đông năm ngoái ở Kiev.

Sau những cáo buộc trước đây rằng Mỹ đang can thiệp vào các hoạt động chính trị của Ukraine, Phó Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf khẳng định rằng Washington không hề "nhúng tay" vào việc Ukraine lựa chọn một người Mỹ làm Bộ trưởng Tài chính. Bà nói với các phóng viên: "Đó là lựa chọn của người dân Ukraine và những đại diện mà họ bầu ra. Đó là quyết định của họ. Chúng tôi không hề can thiệp vào việc này".

Trong khi đó, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ngày càng khiến Moskva tức giận khi tăng cường hỗ trợ quốc phòng cho Ukraine. Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg nói rằng liên minh quân sự của phương Tây này đã nhất trí sử dụng các quỹ hỗ trợ nhằm giúp chi trả cho việc tăng cường các hoạt động hậu cần, chỉ huy và kiểm soát của Ukraine. Ngoài ra còn có những hỗ trợ khác nhằm giúp Kiev chống tin tặc và giúp đỡ những binh lính Ukraine bị thương. Trước đó, Nga đã nói rằng NATO đang “nỗ lực gây bất ổn ở khu vực ổn định nhất trên thế giới” bằng cách triển khai thêm vũ khí tại nhiều quốc gia, ví dụ như ba nước nhỏ bé vùng Baltic.

Chính phủ mới của Ukraine đã hình thành trong bối cảnh các tướng lĩnh của Ukraine và Nga tiếp tục đàm phán về những điều khoản của một thỏa thuận ngừng bắn thay thế cho thỏa thuận hòa bình được ký kết ngày 5/9, vốn đã bị vi phạm rất nhiều lần. Thỏa thuận ngừng bắn giữa quân đội Ukraine và đại diện cộng hòa nhân dân Lugansk - một trong hai nước "cộng hòa nhân dân tự xưng” ở miền Đông Ukraine - được ký kết cuối tuần trước và bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 5/12.

TTK