Thông điệp vì con người

Người đứng đầu tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh đánh giá thế giới bước vào năm 2023 với những bất ổn và thách thức chưa từng thấy, đồng thời nêu bật các ưu tiên hành động hướng tới hòa bình, phát triển và vì con người.       

Trong bài diễn văn được dư luận báo chí đánh giá là “Thông điệp LHQ của Tổng Thư ký”, nhà lãnh đạo này bày tỏ quan ngại về tình hình thế giới nhiều biến động phức tạp, với những thách thức đa chiều từ ảnh hưởng kéo dài của đại dịch COVID-19, cạnh tranh nước lớn, xung đột tại nhiều khu vực, tình trạng nghèo đói, bất bình đẳng, tác động của biến đổi khí hậu… Theo ông, thế giới đang đối mặt với nguy cơ một cuộc chiến quy mô lớn hơn vì xung đột tại Ukraine và cơ hội đạt được giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột này đang ngày một phai nhạt. Tổng Thư ký Guterres cũng cho rằng xung đột và bất ổn sẽ vẫn tiếp tục diễn ra ở một số quốc gia và khu vực trong năm 2023. Tại Palestine và Israel, giải pháp hai nhà nước đang ngày càng xa vời. Tại Afghanistan, các vụ tấn công khủng bố đẫm máu vẫn xảy ra thường xuyên.       

Đối với hệ thống tài chính toàn cầu, ông Guterres kêu gọi các nước đưa ra cam kết mới nhằm tính tới “các nhu cầu cấp bách và tiếng nói của các quốc gia đang phát triển”. Theo người đứng đầu LHQ, cũng cần phải có một cấu trúc nợ mới, theo đó xóa nợ và tái cơ cấu nợ cho các quốc gia dễ bị tổn thương, trong đó có cả những nước thu nhập trung bình đang gặp khó khăn.

Đề cập tới cuộc khủng hoảng khí hậu, Tổng Thư ký LHQ nhận định thế giới đang đối diện với nguy cơ khẩn cấp: nhiệt độ Trái Đất tăng vượt ngưỡng 1,5 độ C và hướng tới mức tăng nguy hiểm là 2,8 độ C. Con người vẫn đang gây ra những hậu quả nặng nề đối với sự đa dạng sinh học của hành tinh; các đại dương ngày càng ô nhiễm vì chất thải, nhựa và hóa chất. Ông cho rằng hai nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu hiện nay là giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính và đạt được mục tiêu công bằng về môi trường ngay trong thập niên này. Liên quan đến ưu tiên về ứng phó với biến đổi khí hậu và tài chính cho khí hậu, Tổng Thư ký Guterres đánh giá cao Việt Nam và một số nước đã tham gia Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng, xem đây là một trong những sáng kiến hiệu quả nhằm thúc đẩy mục tiêu quan trọng này. Ông nhấn mạnh trong thời gian tới, cộng đồng quốc tế cần tăng cường phối hợp hành động, nỗ lực tìm kiếm các giải pháp sáng tạo nhằm thúc đẩy phát triển bền vững và phòng ngừa, giải quyết xung đột trong khuôn khổ Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế vì lợi ích của các thế hệ tương lai.       

Tham gia phát biểu tại cuộc họp, đại diện gần 70 quốc gia và các nhóm nước, trong đó có Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đã chia sẻ quan tâm của Tổng Thư ký Guterres, đồng thời bày tỏ cam kết sẽ cùng nỗ lực hợp tác nhằm thúc đẩy các tiến trình thảo luận hiện nay thành công, đưa thế giới vượt qua thách thức và bảo đảm tiến độ thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG).          
Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ, bên cạnh vai trò Phó Chủ tịch ĐHĐ tham gia điều hành phiên họp, đã có phát biểu với tư cách đại diện quốc gia. Đại sứ kêu gọi cộng đồng quốc tế cùng nỗ lực triển khai các SDG, Chương trình Nghị sự 2030 và các cam kết, ưu tiên toàn cầu khác, thông qua việc tôn trọng Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế, nhấn mạnh sự cần thiết dành nguồn lực quốc gia và quốc tế cho hòa bình, phát triển và con người, giải quyết xung đột bằng biện pháp hòa bình, thúc đẩy hợp tác đa phương, tăng cường hỗ trợ tài chính và cải tổ hệ thống tài chính quốc tế, bảo đảm nguồn lực cho phát triển bền vững. Biến đổi khí hậu và công bằng khí hậu cũng là một lĩnh vực quan trọng cần được chú trọng. Đại sứ Đặng Hoàng Giang tái khẳng định sự ủng hộ của Việt Nam dành cho vai trò, nỗ lực của Tổng Thư ký và cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các nước thành viên LHQ.

Nhìn lại chặng đường đã qua, có thể thấy rằng các đường lối chính sách của Việt Nam luôn đề cao yếu tố con người, chưa bao giờ xa rời truyền thống dân tộc “lấy dân làm gốc” và trên thực tế luôn đặt con người vào vị trí trung tâm trong các chương trình phát triển bền vững. Tại diễn đàn LHQ, “Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững” đã được các nước thành viên đồng thuận thông qua vào tháng 9/2015. Trong báo cáo mới nhất về kết quả 5 năm đầu thực hiện chương trình này, Việt Nam được đánh giá là một trong những nước thu nhập trung bình thấp đạt kết quả cao trong xếp hạng của LHQ và cao hơn mức trung bình của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Dự báo Việt Nam sẽ sớm đạt được được 5/17 mục tiêu phát triển bền vững trước năm 2030, bao gồm: mục tiêu về xóa nghèo; mục tiêu về xóa đói; mục tiêu về giáo dục có chất lượng; mục tiêu về các hành động bảo vệ khí hậu và mục tiêu về quan hệ đối tác toàn cầu. Hầu hết các mục tiêu phát triển bền vững Việt Nam đã và sẽ đạt được đều gắn với hòa bình, phát triển và con người. Đây cũng chính là các ưu tiên hành động của Tổng Thư ký LHQ trong năm 2023.

Bà Caitlin Wiesen, nguyên Trưởng Đại diện thường trú Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) tại Việt Nam, nhận xét: “Với chủ trương phát triển lấy con người làm trung tâm, ưu tiên phát triển con người và thúc đẩy bình đẳng trong các chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, Việt Nam đã đạt được mức phát triển con người cao. Đây là thành tựu đáng ghi nhận và cũng tạo cơ hội để Việt Nam phát triển tốt hơn, nhanh hơn trong giai đoạn tới”. Đường lối đó, các kết quả đáng khích lệ đó, cũng chính là mục tiêu và ưu tiên mà LHQ mong đợi các nước thành viên đạt được, vì một thế giới hòa bình, ổn định, phát triển, thịnh vượng và đáng sống.