Theo thông tin từ các nhà ngoại giao, Moscow đã bác bỏ đề xuất của Arập Xêút về việc chấm dứt ủng hộ Tổng thống Syria để đổi lấy một thỏa thuận vũ khí lớn và cam kết tăng cường ảnh hưởng của Nga trong thế giới Arập.Ngày 31/7, Tổng thống Vladimir Putin - người luôn mạnh mẽ ủng hộ nhà lãnh đạo Syria Bashar al-Assad - đã gặp người đứng đầu cơ quan tình báo Arập Xêút, Hoàng tử Bandar bin Sultan. Những vấn đề chính bàn đến trong cuộc gặp đều được cả Moscow và Riyadh giữ kín.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) gặp Hoàng tử Arập Xêút Bandar bin Sultan tại Moscow. Ảnh: RIA Novosti |
Một nhà ngoại giao châu Âu thường xuyên đi lại giữa Beirut và Damascus nói: "Cứ hai năm, ông Bandar bin Sultan lại gặp những người đồng cấp Nga, tuy nhiên, lần này ông lại muốn gặp người đứng đầu nhà nước. Trong cuộc gặp tại Điện Kremlin, vị quan chức Arập Xêút này đã giải thích với Tổng thống Putin rằng Riyadh sẵn sàng giúp Moscow đóng vai trò lớn hơn tại Trung Đông, tại thời điểm Mỹ đang giảm dần sự can dự ở khu vực này".
Theo nguồn tin này ông Bandar đề xuất rằng Arập Xêút sẽ mua vũ khí của Nga trị giá 15 tỷ USD và đầu tư "đáng kể vào quốc gia này". Nhà ngoại giao nói trên cho biết thêm Hoàng tử Arập Xêút còn đảm bảo với Tổng thống Putin rằng "bất kể chế độ nào được dựng lên" sau khi ông Assad sụp đổ sẽ "hoàn toàn" nằm trong tầm ảnh hưởng của Arập Xêút và sẽ không được phép ký kết bất cứ thỏa thuận nào nhằm cho phép các nước vùng Vịnh vận chuyển khí đốt qua lãnh thổ Syria vào châu Âu và cạnh tranh với ngành xuất khẩu khí đốt của Nga.
Năm 2009, ông Assad đã từ chối ký kết một thỏa thuận với Qatar về việc xây dựng một đường ống dẫn dầu trên đất liền chạy từ vùng Vịnh, qua Syria, để đến châu Âu nhằm bảo vệ lợi ích của Nga - đồng minh của Syria và cũng là nhà cung cấp khí đốt tự nhiên lớn nhất của châu Âu.
Một nhà ngoại Arập có mối quan hệ với Moscow nói: "Tổng thống Putin đã lắng nghe người đối thoại với ông một cách lịch sự và nói với người đó rằng đất nước của ông sẽ không thay đổi chiến lược của mình". Nguồn tin này nói thêm: "Hoàng tử Bandar bin Sultan sau đó đã nói với các quan chức Nga rằng giải pháp duy nhất còn lại cho Syria là quân sự và rằng Nga nên quên đi hội nghị Geneva vì phe đối lập tại Syria sẽ không tham dự". Nga và Mỹ đã nỗ lực trong nhiều tháng qua nhằm tổ chức một hội nghị hòa bình quốc tế với sự tham dự của chính quyền Assad và phe đối lập tại Geneva, tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa đạt được kết quả nào.
Khi được hỏi về cuộc gặp giữa ông Putin và Bandar, một chính trị gia người Syria nói: "Cũng như trường hợp trước đây khi Ngoại trưởng Nga Lavrov gặp gỡ các quan chức Qatar, Arập Xêút nghĩ rằng chính trị đơn giản chỉ là vấn đề mua chuộc con người hoặc đất nước. Họ không hiểu rằng Nga là một cường quốc và đó không phải là cách Nga thực hiện các chính sách của mình. Syria và Nga có mối quan hệ gần gũi trên nhiều lĩnh vực trong hơn nửa thế kỷ qua và đồng rial của Arập Xêút sẽ chẳng thể thay đổi thực tế đó".
Cuộc gặp giữa ông Bandar và Tổng thống Putin diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Moscow và Riyadh đang căng thẳng do liên quan tới cuộc xung đột tại Syria. Nga cáo buộc Arập Xêút "hỗ trợ tài chính và trang bị vũ khí cho những kẻ khủng bố và các nhóm cực đoan" trong cuộc chiến tại Syria, khiến hơn 100.000 người thiệt mạng kể từ tháng 3/2011.
Mặc dù Nga không đưa ra tuyên bố chính thức nào sau cuộc gặp nói trên, song các chuyên gia Nga cho rằng Tổng thống Putin dường như đã bác bỏ đề xuất của Saudi Arabia. Chuyên gia quân sự Alexander Goltz, làm việc cho tờ báo mạng Ejednevny của phe đối lập, cho rằng "một thỏa thuận như vậy dường như rất khó xảy ra". Ông nói: "Sự ủng hộ đối với ông Assad là một vấn đề mang tính nguyên tắc đối với Tổng thống Vladimir Putin. Thậm chí "món mồi nhử" 15 tỷ USD - một số tiền lớn bằng doanh thu trong 2 năm của Rosoboronexport (tập đoàn xuất khẩu vũ khí của Nga) - cũng chẳng thể gây tác động".
Chuyên gia an ninh độc lập Andrei Soldatov, người điều hành trang web Agentura.ru, nói: "Những thông tin này nhằm khiến ông Assad và chính phủ của ông cảm thấy bất ổn. Vị trí của ông Assad ngày càng vững mạnh và Điện Kremlin biết điều đó. Việc chống đối lại họ (chính phủ Syria) trong bối cảnh hiện nay là rất ngu ngốc... Và đừng quên rằng, nói chung, Arập Xêút sẽ phải mất nhiều năm mới thực hiện được những lời hứa của họ".
TTK