Ngày 21/8, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đề cập đến khả năng can thiệp quân sự vào Syria (Xyri) nhằm vô hiệu hóa các kho vũ khí hóa học. Tuy nhiên, theo Giáo sư Anne Deysine tại Đại học Pari X Nanterre, nước Mỹ đang thâm hụt ngân sách, do vậy rõ ràng không đủ tiền chi cho một cuộc chiến tranh mới.
Tổng thống Obama (trái) và đối thủ Mitt Romney. |
Lý giải trên tạp chí “Đại Tây Dương” số ra ngày 23/8, Giáo sư Deysine cho biết từ 10 năm nay, nước Mỹ đã phải đi vay để chi trả cho chiến tranh. Họ hiện đang đối mặt với những khó khăn rất lớn. Thâm hụt ngân sách của Mỹ đã vọt lên mức rất cao. Việc cắt giảm chi tiêu đang được thảo luận cũng sẽ ảnh hưởng tới ngân sách của Bộ Quốc phòng. Chính phủ Mỹ cần tiết kiệm 259 tỷ USD trong 5 năm và 487 tỷ USD trong 10 năm tới.
Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta đang cố tiết kiệm, được thực hiện dưới nhiều hình thức như đóng cửa các căn cứ quân sự, hủy các hợp đồng mua sắm tốn kém như chiến đấu cơ F35. Nói tóm lại, có thể thấy rõ rằng chiến tranh là điều không thể, cả trên phương diện công luận lẫn phương diện ngân sách và ngoại giao.
Bà Deysine cho rằng tuyên bố trên của Tổng thống Obama chủ yếu hướng tới dư luận Mỹ trong giai đoạn sắp diễn ra bầu cử. Tuy nhiên, có một số rủi ro trong tuyên bố này. Công chúng Mỹ không muốn một cuộc chiến mới. Trong vòng 10 năm qua, họ đã được chứng kiến cuộc chiến ở Irắc và Ápganixtan. Hiện mối bận tâm của người Mỹ là nền kinh tế và công ăn việc làm chứ không phải Syria.
Tuy can thiệp quân sự ở Syria không phải là ưu tiên của chính phủ Mỹ vào thời điểm này nhưng Oasinhtơn có cách khác để can thiệp vào Syria thông qua con đường ngoại giao. Syria được Nga hậu thuẫn, do vậy cần gây sức ép đối với Mátxcơva và Tổng thống Vladimir Putin.
Giáo sư Deysine cho rằng Mỹ nên theo ý kiến của Fareed Zakaria (nhà bình luận nổi tiếng trên kênh truyền hình CNN và tạp chí Time), theo đó cần “bỏ đói” chế độ của Tổng thống Syria Bashar al - Bassad bằng cách cấm mọi giao dịch hàng hóa, dịch vụ, tiền và cấm xuất nhập cảnh vào nước này. Bà Deysine khẳng định: “Nếu làm vậy, cuối cùng Syria sẽ sụp đổ. Điều này có thể mất thời gian, nhưng tôi nghĩ rằng không có giải pháp khác”.
Về câu hỏi liệu ông Obama và đối thủ Mitt Romney thuộc đảng Cộng hòa có tìm cách lợi dụng vấn đề Syria hay rộng hơn là vấn đề Trung Đông trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống sắp tới hay không, Giáo sư Deysine nói: “Khi nghe thấy những gì Tổng thống Obama nói, người ta nhận ra rằng đó là thuật hùng biện tranh cử.
Đảng Cộng hòa phải tìm ra sai sót và họ đã quyết định tấn công cùng lúc vào chính sách đối ngoại và chính sách quốc phòng của Tổng thống Obama. Đảng Cộng hòa đang thúc ép tổng thống can thiệp vào Syria. Điều này làm ta nhớ lại lời của ứng cử viên McCain trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2008, ‘Không kích - Không kích - Không kích - Không kích Iran’.
Tôi nghĩ rằng ông Mitt Romney sử dụng chủ đề tranh cử này vì ông ta không quá thoải mái khi đề cập đến các chủ đề khác. Về thâm hụt ngân sách, tình hình có thể quay sang gây bất lợi cho ông ta, cũng giống như lần tranh cãi mới đây xung quanh vấn đề nạo phá thai”.
Bà Deysine cho rằng ông Obama muốn đi xa hơn đối thủ Mitt Romney về vấn đề Syria nhưng sẽ không cam kết gì vì ý thức được rằng, bối cảnh Syria không có gì giống với những gì từng xảy ra ở Libi và Mỹ không chắc chắn thành công khi can thiệp quân sự vào Syria.
Hữu Chiến (P/v TTXVN tại Ai Cập)