Dư luận châu Âu những ngày này đang rộ lên câu hỏi: "Làm thế nào tránh được sự đối đầu giữa (Thủ tướng Đức) Angela Merkel và Francois Hollande trong trường hợp ứng cử viên đảng Xã hội (PS) giành thắng lợi tại vòng hai bầu cử tổng thống Pháp?", trong bối cảnh lãnh đạo các nước Liên minh châu Âu (EU) đang "nghiêm túc nhận định" thất bại của Tổng thống Nicolas Sarkozy là "hầu như không tránh khỏi".
|
Ông Hollande đang có cơ hội trở thành Tổng thống Pháp - sự kiện được cho là có thể làm thay đổi mô hình tăng trưởng của EU. Ảnh: Internet |
Báo Le Monde (Pháp) cho biết, theo dư luận chung tại châu Âu, sự xuất hiện của ông Hollande trên chính trường "có nguy cơ mở ra một giai đoạn mới, tế nhị tại châu Âu" trong bối cảnh đường lối chính sách của Pháp, Hà Lan hay Hy Lạp còn nhiều bấp bênh và mối đe dọa suy thoái vẫn hiện hữu, khiến các thị trường có nguy cơ căng thẳng trở lại. Cả thế giới đều đã biết ông Hollande có ý định "cho đàm phán lại" hiệp ước ngân sách mà lãnh đạo 25 nước thành viên EU đã ký ngày 2/3/2012.
Ông Hollande muốn hiệp ước phải được bổ sung yêu cầu tăng trưởng bên cạnh "quy tắc vàng" hiện có. Tuy vậy, đã có 3 nước (Hy Lạp, Bồ Đào Nha và Xlôvênia) phê chuẩn hiệp ước này, trong khi Ailen dự kiến sẽ tiến hành trưng cầu ý dân vào ngày 31/5, tức là sau cuộc bầu cử tổng thống Pháp chưa đầy 3 tuần. Rất có thể các nước này lại phải có những điều chỉnh một khi hiệp ước được "hoàn chỉnh" theo hướng khác nếu ông Hollande đắc cử tổng thống Pháp.
Không cần đợi kết quả vòng hai bầu cử tổng thống Pháp, Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Herman Van Rompuy đã có động thái "nương theo thực tế". Trong bài phát biểu tại Brúcxen ngày 26/4, ông Van Rompuy đã phát đi tín hiệu đầu tiên về tăng trưởng và điều tiết tài chính và hàm ý coi đây là một trục trong các phát biểu tiếp theo của mình, trước sự có mặt của Thủ tướng Italia, Mario Monti, và Thủ tướng Bỉ, Elio Di Rupo, một trong những đồng minh hiếm hoi của ông Hollande ở châu Âu.
Một nguồn tin khác cho biết, EC đang nghiên cứu khả năng tăng vốn cho Ngân hàng Đầu tư châu Âu, một định chế mà ông Hollande chủ trương tăng cường nguồn lực để phục vụ mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng. Và đã xuất hiện những ý kiến, như mong muốn của đảng PS Pháp, thực hiện "dự án trái phiếu" để tìm nguồn tài chính phục vụ phát triển hạ tầng.
Tin tưởng ở thắng lợi ngày 6/5 tới, ông Hollande đang tập trung soạn thảo một bị vong lục về việc định hướng lại châu Âu. Tài liệu này dự kiến sẽ được chính phủ mới tại Pháp thông qua vào nửa cuối tháng 5 trước khi chuyển cho các đối tác châu Âu để EC có thể nhóm họp vào tháng 6. Ông Hollande đã nhấn mạnh quan điểm của mình sau bầu cử vòng một: "Kỷ luật ngân sách: đồng ý; Thắt lưng buộc bụng suốt đời: không". Một cố vấn tranh cử của ông nhận định rằng: "Bầu không khí đã thay đổi so với đầu năm, khi hiệp ước đang được đàm phán", đã có nhiều lãnh đạo châu Âu tỏ ý ủng hộ chủ trương tái định hướng châu Âu như đề nghị của ông Hollande.
Chẳng hạn ở Italia, ở thời điểm phải đẩy lùi thời hạn cân bằng ngân sách chậm hơn một năm (2014 thay vì 2013) do suy thoái sâu hơn dự kiến, có khá nhiều người trong giới lãnh đạo nước này ngầm mong ông Hollande đắc cử để giảm bớt mức độ hà khắc trong chính sách do cặp "Merkozy" (Merkel và Sarkozy) đã áp đặt. Cựu Thủ tướng Silvio Berlusconi nói rõ quan điểm: "Tôi không ủng hộ Hollande, nhưng ông ta có thể mang tới một làn gió mới cho châu Âu, chẳng hạn với việc từ chối Hiệp ước ngân sách".
Tại Tây Ban Nha, trong đảng Nhân dân (PP) của Thủ tướng bảo thủ Mariano Rajoy, có nhiều thành viên thẳng thừng nhận xét rằng thắng lợi của ứng cử viên PS sẽ trở thành nhân tố tích cực đối với Tây Ban Nha. Tiếp tục suy thoái trong quý I, Tây Ban Nha đang vô vọng trông chờ một kế hoạch trợ giúp của châu Âu để có thể ngăn chặn vòng luẩn quẩn có một phần nguyên nhân từ chính các kế hoạch thắt lưng buộc bụng gây ra.
Bầu không khí tại Đức cũng đang có sự thay đổi, với việc Thủ tướng Angela Merkel đã bắt đầu nhắc đến "tăng trưởng bền vững" và tái khẳng định sẽ "tích cực làm việc" với ông Hollande nếu ứng cử viên PS đắc cử. Trên thực tế, bà đã lưu ý các chuyên gia của mình "quan tâm đến chương trình" của ông Hollande.
Nguyễn Tuyên (P/v TTXVN tại Pháp)