Khi hàng nghìn người tị nạn rồng rắn “bắc tiến” qua lộ trình Balkan và ứ lại ở Hungary năm 2015, Thủ tướng Merkel đã tuyên bố mở cửa biên giới cho phép người tị nạn vào Đức. Ngay lập tức, hàng chục nghìn người tị nạn ùn ùn kéo tới Đức qua các cửa khẩu bang Bayern. Bà Merkel cũng đã tới thăm một trại tị nạn và được nhiều người tị nạn xin cùng chụp ảnh selfie.
Có thể nói đó không phải là một quyết định dễ dàng đối với nhà lãnh đạo Đức, bởi không phải tất cả đều hài lòng với chính sách chào đón người tị nạn của bà. Không chỉ trong nội bộ nước Đức mà nhiều nước châu Âu, đặc biệt là Đông Âu, đã mạnh mẽ chỉ trích chính sách của bà Merkel. Khi người tị nạn tới, xã hội Đức vốn yên bình sẵn sàng dang tay chào đón, song trong sâu thẳm, người dân nơi đây vẫn nghi ngại rằng một ngày nào đó, sự thanh bình và bản sắc của họ sẽ bị mất đi bởi chính những gì mà họ đón nhận hôm nay.
Thủ tướng Angela Merkel phát biểu tại cuộc họp báo ở Berlin ngày 23/7. Ảnh: AFP/TTXVN |
Hơn một triệu người tị nạn đã vào Đức năm 2015 và một điều chắc chắn rằng không phải tất cả số người này thực sự đều là những người chạy nạn do chiến tranh, bị truy bức... mà sẽ có những đối tượng mang tư tưởng cực đoan trà trộn chờ thời cơ hành động, điều tới nay đã được giới chức an ninh Đức thừa nhận. Những vụ gây rối trong đêm giao thừa năm ngoái ở Cologne càng châm ngòi cho những chỉ trích đối với chính sách của bà Merkel. Và gần đây nhất là những vụ tấn công ở Bayern, trong đó có hai vụ mang yếu tố Hồi giáo cực đoan do những người tị nạn thực hiện, càng khiến người dân lung lay niềm tin đối với chính sách giải quyết khủng hoảng người tị nạn của Thủ tướng Đức.
Thủ tướng Merkel đã áp dụng đồng thời nhiều biện pháp nhằm kiềm chế người tị nạn, đáng kể là thỏa thuận Liên minh châu Âu (EU) - Thổ Nhĩ Kỳ hay việc tăng cường tuần tra, bảo vệ biên giới ngoài EU, khiến số người tị nạn vào châu Âu nói chung và nước Đức nói riêng giảm hẳn, uy tín của bà Merkel đã tăng trở lại, thậm chí có lúc đạt mức cao nhất kể từ tháng 9/2015. Tuy nhiên, mọi thứ dường như đảo chiều khi liên tiếp xảy ra các vụ tấn công bạo lực và khủng bố ở miền Nam nước Đức, khiến cả nước hết sức rúng động. Người dân vốn đã hoài nghi và phản ứng với chính sách tị nạn của bà Merkel nay lại có cơ sở vững tin hơn cho sự phản đối của mình.
Theo cuộc thăm dò dư luận do Viện Infratest Dimap thực hiện, chỉ còn 47% số người được hỏi hài lòng với công việc của nữ thủ tướng, đặc biệt tỷ lệ ủng hộ chính sách tị nạn của bà Merkel giảm xuống chỉ còn 34%. Điều đáng nói là trong khi uy tín cá nhân giảm sút, uy tín liên đảng bảo thủ lại tương đối ổn định. Điều đó cho thấy cá nhân Thủ tướng Merkel đang phải nhận sự "trừng phạt“ của cử tri vì chính sách tị nạn, chứ không phải tập thể chính đảng. Nội bộ liên minh đảng cầm quyền của bà Merkel đang có những mâu thuẫn đáng kể vì chính sách tị nạn của bà Merkel, nhất là khi cuộc tổng tuyển cử đang tới gần. Cựu Chủ tịch Liên minh Xã hội Cơ đốc giáo (CSU) Edmund Stoiber thậm chí cho rằng hành động của bà Merkel “không còn đại diện cho đa số ý nguyện của người dân”, và CSU có thể phải đưa ra ứng cử viên riêng cho cuộc tổng tuyển cử vào năm tới. Tỷ lệ ủng hộ giảm sút là điều đáng lo ngại khi chỉ còn một năm nữa sẽ diễn ra cuộc tổng tuyển cử ở Đức.
Chưa rõ nhà lãnh đạo Đức có tiếp tục dẫn dắt liên đảng bảo thủ trong cuộc tổng tuyển cử 2017 hay sẽ "nghỉ hưu” và để lại nhiệm vụ đó cho người kế nhiệm. Mặc dù vậy, Thủ tướng Merkel vẫn là nhân vật số một của liên đảng bảo thủ và chưa có gương mặt nào đủ tầm có thể thay thế bà ở thời điểm hiện tại.