TP Hồ Chí Minh ưu tiên hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển xanh

Nhu cầu tất yếu 

Ngày 14/6, UBND TP Hồ Chí Minh, Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh, báo Sài Gòn Giải Phóng và Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP Hồ Chí Minh cùng tổ chức Diễn đàn Thương mại xanh năm 2023 để tìm ra giải pháp cho doanh nghiệp (DN) đầu tư, phát triển kinh tế xanh trong thời gian tới.

Chia sẻ tại diễn đàn, PGS.TS Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện nay các DN Việt Nam đang chịu nhiều tác động trước những rào cản xanh bởi các thị trường quốc tế. Vì vậy, để tồn tại doanh nghiệp bắt buộc phải chuyển đổi xanh (nhu cầu thiết yếu). Tuy nhiên, việc chuyển đổi xanh vẫn còn nhiều thách thức (tài chính, công nghệ, thể chế, đặc biệt trong liên kết các bên) đòi hỏi phải có sự nỗ lực, quyết tâm của chính DN và sự hỗ trợ từ các bên, đặc biệt vai trò của nhà nước.

Theo ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, hiện nay tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế bền vững trở thành xu thế tất yếu của thế giới, nếu DN không “xanh”, không thể tồn tại. Vì vậy, TP Hồ Chí Minh đang ưu tiên hỗ trợ các doanh nghiệp hướng đến sản xuất xanh. Tuy nhiên, để thay đổi nhận thức của người dân về tiêu dùng xanh cần phải có thời gian.

Nếu như trước đây tiêu dùng xanh chỉ được hiểu là một khâu của quá trình sản xuất thì hiện nay, tiêu dùng xanh được mở rộng hơn rất nhiều, là khái niệm mang tính hệ thống, hoàn thiện ở tất cả các khâu, từ sản xuất, phân phối đến tiêu dùng và quay trở lại sản xuất. Vì vậy, DN muốn chuyển đổi sang sản phẩm xanh để phục vụ tiêu dùng xanh, cần một hệ sinh thái từ nguyên liệu xanh, tài chính xanh, năng lượng xanh, đặc biệt là hệ thống chính sách, hành lang pháp lý.

"Gần đây, các nhà đầu tư  khi đến với TP Hồ Chí Minh luôn đặt câu hỏi về năng lượng tái tạo, nguyên liệu xanh, tính dụng xanh... Bởi nếu không đáp ứng được các tiêu chí xanh, sản phẩm của họ sản xuất ra không thể xuất khẩu vào các thị trường châu Âu và các nước phát triển khác. Do đó, chuyển đổi xanh trở thành vấn đề rất cấp bách", ông Võ Văn Hoan nói. 

Ở góc độ hỗ trợ tín dụng xanh dành cho DN, ông Nguyễn Quang Thanh, Phó Tổng Giám đốc Công ty Đầu tư tài chính nhà nước TP Hồ Chí Minh (HFIC) cho biết, DN muốn có tín dụng xanh thì phải đạt được các tiêu chuẩn xanh như: tiêu chuẩn trái phiếu xanh CBI, tiêu chuẩn ICMA và tiêu chuẩn trái phiếu xanh của EU;các điều kiện, danh mục cho vay được hỗ trợ lãi suất theo chương trình kích cầu của TP Hồ Chí Minh. Hiện nay, HFIC đã, đang triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ từ việc thẩm định hồ sơ vay vốn, hỗ trợ triển khai xây dựng các kế hoạch hoạt động sản xuất... để giúp DN dần chuyển đổi sang mô hình sản xuất xanh, tiêu dùng xanh...

Nâng cao nội lực cho doanh nghiệp

Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh (HUBA) cho biết, để hỗ trợ cho các DN phát triển xanh, HUBA sẽ thực hiện nhiều hoạt động kết nối, xúc tiến giao thương góp phần nâng cao nội lực của DN, tăng khả năng cạnh tranh và hướng đến phát triển bền vững. Đồng thời, Hiệp hội cũng tìm kiếm chính sách ưu đãi để giúp DN được tiếp cận và vay vốn đầu tư với lãi suất ưu đãi, phù hợp với quy định của pháp luật. 

PGS.TS Nguyễn Hồng Quân cho rằng, nền kinh tế Việt Nam muốn phát triển xanh đề bắt kịp với xu thế phát triển kinh tế của thế giời, cần xây dựng một hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn như: có các quỹ đầu tư/tài trợ, mô hình hợp tác kết nối giữa các bên, sự hỗ trợ quốc tế, công nghệ, nhân lực. Bên cạnh đó, DN Việt cần thực hiện mô hình thí điểm để phát huy vai trò “dẫn dắt” của DN đầu ngành. Theo đó, các DN cần phối hợp với nhà nước, nhà khoa học, tổ chức quốc tế để có một chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế tuần hoàn hoàn chỉnh. Đặc biệt, các DN TP Hồ Chí Minh khi áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, mô hình kinh tế xanh nên áp dụng theo hướng mở, có lộ trình từng bước và thực chất, hiệu quả, khả thi, không cầu toàn và có sự đúc kết kinh nghiệm, giải pháp để các DN đi sau có thể thực hiện đạt hiệu quả cao hơn.

Là đơn vị đang thực hiện theo mô hình kinh tế xanh, DN xanh, ông Lê Hoàng Minh, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) cho biết, đơn vị đang là DN đầu tiên tại Việt Nam đạt nhận chứng chỉ trung hoà carbon (giảm lượng khí thải nhà kính ra môi trường và ưu tiên sử dụng năng lượng xanh). Theo đó, tổng lượng phát thải khí nhà kính đã được đơn vị trung hòa là 17,560 tấn CO2 (tương đương với khoảng 1,7 triệu cây xanh). Sắp tới, đơn vị đặt mục tiêu cắt giảm 15% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2027 (theo scope 1), cắt giảm và trung hòa 55% lượng phát thải vào năm 2035 (theo scope 1,2) và tiến đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 - Net Zero vào năm 2050 (theo scope 1,2,3).

"Việc DN chủ động chuyển đổi xanh được xem giải pháp chính giúp công ty ngày càng mở rộng thị phần trên toàn cầu và cung cấp được các sản phẩm chất lượng đến tận tay người tiêu dùng. Vì vậy, các DN Việt Nam cần chủ động chuyển sang sản xuất xanh để cùng hòa vào hệ sinh thái xanh của nền kinh tế trong tương lai", ông Lê Hoàng Minh nói. 

Tương tự, ông Trần Lâm Hồng, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op cho biết, hiện nay, Saigon Co.op đã từng bước phát triển nguồn hàng hóa chất lượng cao – hữu cơ, canh tác theo hướng thân thiện môi trường. Từ năm 2010, toàn hệ thống bán lẻ không còn sử dụng túi nilon khó phân hủy, thay vào đó là từng bước sử dụng các vật liệu thân thiện môi trường như: lá chuối, xơ dừa, rổ tre…Ngoài ra, Saigon Co.op cũng có chính sách ưu tiên lựa chọn các nhà cung cấp áp dụng đạt các tiêu chuẩn quốc tế, trong đó có tiêu chuẩn về môi trường để đưa vào kinh doanh trong hệ thống cả nước.

"Sắp tới, Saigon Co.op vẫn tiếp tục cam kết cùng chính quyền TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành trên cả nước cùng hỗ trợ, làm cầu nối trong việc thúc đẩy sản xuất xanh và tiêu dùng xanh thông qua các chính sách hỗ trợ nhà sản xuất, kinh doanh tham gia việc sản xuất xanh; hỗ trợ người tiêu dùng thông qua các chương trình kích cầu tiêu dùng xanh với việc ưu đãi, giảm giá các sản phẩm sản xuất xanh, qua đó hướng người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm xanh trên các quầy kệ...", ông Trần Lâm Hồng nói.