Tôm hùm đỏ thực chất là tôm hùm nước ngọt, hay còn gọi là tôm hùm đất có tên khoa học là Procambarus clarkii, có nguồn gốc từ Đông Nam Hoa Kỳ.
Theo ông Như Văn Cẩn, Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản (Bộ NN&PTNT), con tôm hùm này có tập tính ăn tạp, đào hang phá hoại các bờ ruộng, cạnh trạnh ảnh hưởng tới đa dạng sinh học. Trước đây, Bộ NN&PTNT đã có nghiên cứu đánh giá, kết quả cho thấy ngoài tập tính không tốt thì hiệu quả kinh tế cũng không cao.
"Con tôm hùm này không được đưa vào danh mục được phép kinh doanh tại Việt Nam. Bên cạnh đó, trong Thông tư liên tịch số 27 giữa Bộ NN&PTNT và Bộ Tài nguyên Môi trường, giống tôm này được xếp vào nhóm ngoại lai có khả năng xâm hại. Vì vậy, tôm hùm này không được sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam”, ông Cẩn nói.
Tôm hùm Procambarus clarkii có nguồn gốc từ Đông Nam Hoa Kỳ. |
Về vấn đề này, Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn- NN&PTNT) đã có văn bản gửi Sở NN&PTNT Đồng Tháp yêu cầu xác minh sự việc và báo cáo các giải pháp xử lý hiện tượng thả nuôi loài ngoại lai trái phép. Xác minh nguồn gốc, số lượng và cách thức xâm nhập vào Việt Nam.
Theo các chuyên gia nông nghiệp, Việt Nam là nước nhiệt đới, sản xuất nông nghiệp và đa dạng sinh học. Do vậy, nếu loài tôm này được phát tán, có thể ảnh hưởng tới môi trường sinh thái, ngành lúa gạo, thủy sản. Đặc biệt, Đồng Tháp là một trong những tỉnh trọng điểm về lúa gạo nên việc bảo vệ môi trường, sinh học là rất quan trọng.
Để khuyến cáo người nuôi trồng thủy sản, ông Cẩn cho biết: “Các loài ngoại lai xâm hại có thể ảnh hưởng tới đa dạng sinh học, sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp, môi trường tại Việt Nam. Vì vậy, Bộ NN&PTNT đã có quy định về những loài muốn phát triển, du nhập phải có đánh giá tác động đối với môi trường sinh thái, hiệu quả kinh tế mới được sản xuất, kinh doanh. Do vậy, mong người dân, doanh nghiệp thực hiện nghiêm các quy định của Bộ NN&PTNT, chỉ sản xuất kinh doanh những loài nằm trong danh mục được phép sản xuất, kinh doanh”.
Để xử lý các trường hợp du nhập sinh vật ngoại lai chưa được phép, Việt Nam đã có Luật đa dạng sinh học, Nghị Định 155 quy định chi tiết về các hành vi vi phạm và chế tài xử phạt.
Theo Luật đa dạng sinh học, điều 52 về kiểm soát việc nuôi trồng loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại
1. Việc nuôi trồng loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại chỉ được tiến hành sau khi có kết quả khảo nghiệm loài ngoại lai đó không có nguy cơ xâm hại đối với đa dạng sinh học và được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp phép.
2. Việc nuôi trồng, phát triển loài ngoại lai trong khu bảo tồn chỉ được tiến hành sau khi có kết quả khảo nghiệm loài ngoại lai đó không có nguy cơ xâm hại đối với đa dạng sinh học của khu bảo tồn và phải được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp phép.
3. Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan quy định việc khảo nghiệm và việc cấp phép nuôi trồng, phát triển loài ngoại lai.
Nghị định 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Điều 43. Vi phạm các quy định về kiểm soát loài ngoại lai xâm hại 1. Phạt cảnh cáo đối với hành vi nuôi, lưu giữ, vận chuyển, trồng, cấy loài ngoại lai xâm hại ngoài phạm vi khu bảo tồn không vì mục đích thương mại, trong trường hợp kiểm soát được sự phát triển, lây lan của chúng và chưa gây ra thiệt hại.
2. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi nuôi, lưu giữ, vận chuyển, trồng, cấy loài ngoại lai xâm hại ngoài phạm vi khu bảo tồn vì mục đích thương mại, trong trường hợp kiểm soát được sự phát triển, lây lan của chúng và chưa gây ra thiệt hại.
3. Hành vi nuôi, lưu giữ, vận chuyển, trồng, cấy loài ngoại lai xâm hại ngoài phạm vi khu bảo tồn bị xử phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 640.000.000 đồng đối với hành vi gây thiệt hại trị giá dưới 10.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng.
4. Hành vi nhập khẩu loài động vật, thực vật ngoại lai xâm hại bị xử phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 1000.000.000 đồng đối với tang vật vi phạm trị giá dưới 10.000.000 đồng đến dưới 250.000.000 đồng. |