Tiêu thụ tăng, tồn kho giảm

Qua nửa chặng đường thực hiện kế hoạch năm 2014, hoạt động sản xuất công nghiệp tiếp tục ghi nhận đà tăng trưởng và chuyển biến dần qua các tháng. Cụ thể, sản xuất công nghiệp 6 tháng đầu năm đã tăng 5,8% so với cùng kỳ năm 2013, mức tăng này cũng cao hơn so với cùng kỳ năm trước hơn 0,8 điểm phần trăm. Đặc biệt, chỉ số tồn kho sản phẩm duy trì ở mức bình thường, đây là tín hiệu khả quan cho sự phục hồi và phát triển của toàn ngành công nghiệp cũng như nền kinh tế.

Ông Nguyễn Tiến Vỵ, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ Công Thương) cho biết, ngành công nghiệp chế biến chế tạo tăng trưởng khá trong 6 tháng đầu năm với mức tăng 7,8%, cao hơn mức tăng 6,1% của cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, trong mức tăng chung của toàn ngành, ngành chế biến, chế tạo đóng góp lớn nhất với 5,5 điểm phần trăm, cho thấy sản xuất trong nước vẫn duy trì sự tăng trưởng và phát triển.

Những sản phẩm công nghiệp chế biến có chỉ số sản xuất tăng cao trên 10% chủ yếu vẫn là ngành hàng linh kiện điện tử, dệt may, sản xuất da, giày dép, sản xuất xe có động cơ, máy biến thế, đóng tàu… Các ngành như dệt may, giày dép, linh kiện điện tử và máy tính, điện thoại di động… sản xuất tương đối thuận lợi do có thị trường xuất khẩu và đơn hàng ổn định từ đầu năm.

Điểm nổi bật của sản xuất công nghiệp 6 tháng đầu năm là chỉ số tiêu thụ của nhiều mặt hàng đã tăng cao, trong khi tồn kho giảm đáng kể. Đơn cử, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tháng 5/2014 đã có chỉ số tiêu thụ tăng tới 9%, so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, các ngành có chỉ số tiêu thụ tăng cao gồm: sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính tăng 62,2%, da và các sản phẩm có liên quan tăng 18,4%, thiết bị điện tăng 16,5%, sản xuất xe có động cơ tăng 13,9%... Phân tích về chỉ số toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, 5 tháng đầu năm tăng 9% so với cùng kỳ là dấu hiệu cho thấy: cầu sản phẩm công nghiệp có xu hướng tăng trở lại, sản xuất phát triển ổn định và giảm tồn kho.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương cũng nhận định, giá trị gia tăng ngành công nghiệp tăng 5,45%, mức tăng trưởng này cao hơn mức 5,19% của cùng kỳ năm 2013, nhưng vẫn ở mức thấp so với mức tăng của các năm 2012 trở về trước. Tăng trưởng ở mức cao vẫn chủ yếu tập trung vào các ngành dệt may, da giày, các ngành lắp ráp ô tô, điện tử... nên giá trị gia tăng của sản phẩm chưa cải thiện nhiều; tốc độ đổi mới công nghệ, thiết bị chưa đạt yêu cầu phát triển, nguyên liệu đầu vào cho sản xuất vẫn phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu là chủ yếu. Các doanh nghiệp vẫn chưa chủ động được nhiều trong sản xuất khi mà kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng phục vụ sản xuất gia công, lắp ráp vẫn duy trì ở mức tăng cao.

Theo ông Nguyễn Tiến Vỵ, nguyên nhân của những hạn chế trên là do đầu tư còn dàn trải chưa thể tập trung lớn để thúc đẩy phát triển hạ tầng các ngành công nghiệp mũi nhọn. Một số dự án đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ đã khởi công xây dựng nhưng chưa đi vào hoạt động nên chưa góp phần gia tăng giá trị sản xuất trong nước. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa có chiến lược và kế hoạch sản xuất kinh doanh lâu dài, bền vững, nguồn nguyên liệu vẫn phụ thuộc vào một số thị trường nhất là Trung Quốc nên bị động trước những biến động của thị trường, làm giảm hiệu quả của quá trình sản xuất, kinh doanh.

Bộ Công Thương dự báo, sản xuất công nghiệp 6 tháng cuối năm tiếp tục tăng trưởng, nhưng không cao, ước cả năm, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng từ 6% - 6,5%. Theo đó, trong những tháng tới, các doanh nghiệp trong nước tiếp tục gia tăng nhập khẩu nguyên vật liệu cho sản xuất là dấu hiệu cho thấy sự chuẩn bị cho việc hoàn thành các đơn hàng đã được ký kết. Bước vào mùa hè, là thời điểm nhiều sản phẩm như thiết bị điện, điện lạnh, đồ uống… có mức tiêu thụ tăng kéo theo sản xuất sẽ tăng lên. Cùng với đó, các hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường xuất khẩu từng bước đã phát huy tác dụng, góp phần thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm, giảm lượng hàng tồn kho. Đặc biệt, các nhóm hàng như dệt may, da giầy, linh kiện điện tử đã có đơn hàng ổn định, nhu cầu khách hàng vẫn tăng lên… là những yếu tố thúc đẩy sản xuất phát triển. Một yếu tố quan trọng khác là thị trường bất động sản có sự phục hồi sẽ kéo theo sản xuất của các ngành công nghiệp có liên quan như thép, xi măng, vật liệu xây dựng… phát triển.

Bộ Công Thương khuyến cáo các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp dệt may cần chủ động tìm các thị trường tiềm năng khác để nhập khẩu nguyên phụ liệu. Các ngành da giày, điện tử và linh kiện điện tử cũng được khuyến cáo chủ động tìm các thị trường tiềm năng khác để tránh phụ thuộc.

Thu Hường