Phú Yên không có tàu cá vi phạm ở vùng biển nước ngoài

Những việc làm tốt và cả những hạn chế đã được chỉ rõ để địa phương tiếp tục khắc phục trước khi Đoàn thanh tra của EC kiểm tra tại Việt Nam vào tháng 5 tới. 

Phóng viên TTXVN có bài phỏng vấn với ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) xung quanh những vấn đề này.

Qua kiểm tra thực tế việc thực hiện khuyến nghị của EC về chống IUU tại tỉnh Phú Yên, ông có thể khái quát những mặt tích cực và hạn chế cần phải khắc phục?

Trong thời gian qua, Phú Yên cũng như nhiều địa phương khác của cả nước đã rất nỗ lực trong việc chống IUU. Qua kiểm tra thực tế tại cảng Đông Tác (thành phố Tuy Hòa), tỉnh Phú Yên đã triển khai tương đối đầy đủ các nội dung theo quy định của pháp luật về chống IUU.

Từ năm 2019 đến nay, không có tàu cá nào của tỉnh Phú Yên vi phạm khai thác thủy sản vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Tàu cá đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo Nghị định 26/2019/NĐ-CP, ngày 8/3/2019 của Chính phủ là 641/653 tàu cá, đạt 98,16%. Cùng với đó, ý thức, trách nhiệm của chính quyền địa phương và ngư dân ngày càng được nâng cao trong phòng, chống khai thác bất hợp pháp IUU…

Tổng cục Thủy sản cũng nhận thấy, còn một số vấn đề tỉnh Phú Yên cần tích cực hơn trong thời gian tới. Thứ nhất, với số lượng tàu cá từ 15m trở lên của Phú Yên là 653 chiếc nhưng tần suất vào 4 cảng chỉ định (cảng Đông Tác, Phú Lạc, Tiên Châu và Dân Phước) còn chưa nhiều. Thứ hai, việc kiểm soát sản lượng qua cảng cá chỉ định so với tổng số sản lượng khai thác thủy sản tại Phú Yên chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 30-40% sản lượng. Rất có thể các tàu cá đã cập cảng ở các tỉnh, thành phố khác hoặc vào các cửa sông đế bán thủy sản.

Tỉnh Phú Yên hiện có 1.922 tàu cá; trong đó có 661 tàu có chiều dài lớn nhất từ 6m < 12m khai thác thủy sản vùng ven bờ; 608 tàu có chiều dài lớn nhất từ 12m < 15m khai thác thủy sản vùng lộng; 653 tàu có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên khai thác thủy sản vùng khơi. Với số lượng tàu cá này, Bộ đội Biên phòng phải kiểm soát 100% tàu cá ra vào để đảm bảo quản lý được hoạt động khai thác thủy sản của ngư dân.

Phú Yên không có tàu cá vi phạm khai thác thủy sản vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Điều này cần phải tiếp tục làm tốt, đảm bảo 100% tàu thuyền không vi phạm. Hiện nay qua kiểm tra, vẫn còn một số tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS). Các cơ quan chức năng phải phải xử lý nghiêm đối với những trường hợp vi phạm.

Về tổng thể, tỉnh Phú Yên đã triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống IUU. Việc thực hiện các nội dung liên quan đến IUU tại tỉnh Phú Yên cùng với các địa phương khác trong cả nước cần tiếp tục được triển khai đồng bộ, nâng lên một bước để sớm gỡ thẻ vàng của EC.

Hiện nay, một số địa phương đã thực hiện ghi nhật ký khai thác thủy sản điện tử nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân và việc kiểm soát tốt nguồn gốc thủy sản. Theo định hướng của Tổng cục Thủy sản, tỉnh Phú Yên nên làm gì để thực hiện tốt việc này?

Trước hết phải nói là nhật ký khai thác điện tử là rất quan trọng và tiện ích hơn rất nhiều so với ghi nhật ký giấy. Hiện nay, Tổng cục Thủy sản đã triển khai thí điểm tại một số tỉnh, thành phố để đánh giá, rút kinh nghiệm để triển khai mở rộng.

Đối với các tỉnh Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa là những nơi có sản lượng khai thác cá ngừ đại dương lớn, việc áp dụng ghi nhật ký khai thác điện tử sẽ rất tốt và thuận tiện cho ngư dân cũng như trong công tác quản lý. Tỉnh Phú Yên bước đầu đã triển khai cho ngư dân ghi nhật ký khai thác thủy sản điện tử. Còn việc triển khai thực tế đồng loạt trên cát tàu cá, đặc biệt là tàu khai thác cá ngừ cần phải cải thiện thêm.

Hiện nay có cái khó khi ghi nhật ký khai thác thủy sản điện tử là ngư dân khai thác vùng xa thì không có kết nối mạng internet cho nên phải đăng nhập offline. Sau đó, khi tàu cá vào bờ thì mới cập nhật được dữ liệu. Tổng cục Thủy sản đang đề nghị các đơn vị xây dựng phần mềm cải thiện và khắc phục nhược điểm này.

Ông nhận định như thế nào về việc Ủy ban EC sẽ kiểm tra việc thực hiện các khuyến nghị về chống IUU tại tỉnh Phú Yên? Địa phương cần phải chuẩn bị những gì cho lần làm việc này của Đoàn thanh tra?

Dự kiến từ 24-31/5, Đoàn thanh tra của Ủy ban EC sẽ Kiểm tra thực tế tại Việt Nam. Tỉnh Phú Yên là một trong những địa phương có khả năng cao sẽ được kiểm tra vì có sản lượng cá ngừ đại dương và cá cờ kiếm xuất khẩu sang thị trường châu Âu rất nhiều.

Để chuẩn bị cho lần kiểm tra này, UBND tỉnh Phú Yên cần chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các đơn vị liên quan triển khai các công điện, Chỉ thị của Thủ tướng, đặc biệt là nội dung Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13/2/2023 ban hành Kế hoạch hành động chống khai thác IUU, chuẩn bị làm việc với Đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 4.

Tại các cảng cá là rà soát toàn bộ các hồ sơ, sổ sách ghi chép và các việc thực thi pháp luật tại cảng cá. Hồ sơ phải đảm bảo tính logic, dễ truy xuất. Khi Đoàn thanh tra hỏi đến đâu, chúng ta có thể cung cấp một cách nhanh nhất. Điều này thể hiện là chúng ta làm việc chuyên nghiệp cũng như đây là công việc hàng ngày. Bên cạnh đó, cần  rà soát toàn bộ công tác kiểm soát sản lượng lên bến; kiểm soát tàu cá ra vào cảng; kiểm soát nhật ký khai thác thủy sản và hoạt động của Văn phòng thanh tra, kiểm tra, kiểm soát tại cảng cá.

Ngoài ra, UBND tỉnh Phú Yên cần xây dựng một kế hoạch cụ thể, chi tiết để làm việc với Đoàn thanh tra của EC; trong đó phải phân công rất rõ nhiệm vụ cụ thể của từng đơn vị liên quan theo yêu cầu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Xin cảm ơn ông!