Tàu thuyền đánh bắt hải sản xa bờ tại cửa biển Sa Huỳnh, xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ (Quảng Ngãi). Ảnh: Thanh Long/TTXVN
Thực hiện quy định của Luật Thủy sản 2017 và Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 8/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản, việc triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá là điều kiện bắt buộc đối với tàu đánh bắt xa bờ. Lắp thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên là quy định bắt buộc. Đến ngày 27/5/2020, tỉnh Quảng Ngãi có có 2.118 tàu thực hiện.
Theo khuyến nghị của Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định, yêu cầu phải gắn thiết bị giám sát trên tàu cá để các cơ quan chuyên môn quản lý tốt hơn hoạt động đánh bắt trên biển. Đây cũng là điều kiện để các chủ tàu thực hiện nhật ký khai thác, làm căn cứ để xác nhận nguồn gốc nguyên liệu hợp pháp phục vụ các nhà máy chế biến xuất khẩu.
Thực hiện đúng quy định của cơ quan chức năng, ngư dân Đỗ Văn Công cho biết đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá của mình. Tuy nhiên, trong quá trình hành nghề trên biển, ông không kiểm tra tình trạng hoạt động của thiết bị này. Khi tàu vừa cập cảng, các cơ quan chức năng đã thông báo tàu của ông bị mất kết nối thiết bị giám sát hành trình.
Ngư dân Công cho rằng, lúc tàu ra khơi thì có bật thiết bị giám sát hành trình, nhưng trong quá trình khai thác trên biển thì ông không để ý, khi trở về thì mới biết thiết bị giám sát hành trình của tàu mình bị mất kết nối.
“Khi tàu cập cảng, nhận được thông báo của cơ quan chức năng thì tôi mới kiểm tra lại thiết bị và phát hiện ra là đường dây bị đứt”, Ngư dân Đông nói.
Theo thống kê của Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ngãi, từ ngày 23/3/2020 đến ngày 02/5/2020, hệ thống giám sát tại Quảng Ngãi phát hiện 31 tàu cá của tỉnh mất kết nối thiết bị giám sát hành trình trên biển thời gian trên 10 ngày. Để ngăn ngừa tình trạng vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình, mọi trường hợp mất kết nối đều phải tiến hành kiểm tra, xác minh, làm rõ.
Ông Nguyễn Văn Mười, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh, cho biết, cơ quan đã có văn bản gửi Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh đề nghị đơn vị chỉ đạo các đồn, trạm kiểm soát biên phòng khi các tàu bị mất kết nối thiết bị giám sát hành trình trở về làm thủ tục nhập bến thì xử lý theo thẩm quyền hoặc thông báo cho Chi cục Thủy sản biết để phối hợp xử lý.
Đồng thời, đề nghị ban quản lý các cảng cá chỉ đạo các cảng cá từ chối cho các tàu này bốc dỡ thủy sản và thông báo cho Chi cục Thủy sản để xử lý. Chi cục cũng phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương tuyên truyền cho ngư dân, nếu tàu cá nào xảy ra sự cố mất tín hiệu trên biển, đề nghị bà con phải có biện pháp nhắn tin hoặc liên lạc về bờ báo cáo tình trạng để cơ quan chức năng kịp thời điều tra, xử lý.
Thiết bị giám sát hành trình tàu cá là cơ sở quan trọng để chứng minh tàu cá khai thác hợp pháp, không vi phạm vùng biển nước ngoài. Vì vậy, việc mất kết nối sẽ phát sinh nhiều hệ lụy đối với ngư dân và cơ quan chức năng quản lý phương tiện nghề cá.