Theo ông Phạm Tổng, người có thâm niên trong việc trông coi tàu cá tại cảng Tịnh Hòa, thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi, nguyên nhân chính là do chủ tàu khai thác hải sản không hiệu quả hoặc không có bạn đi biển, nợ tư nhân, nợ ngân hàng. Một số ít không thể tiếp tục hành nghề do bị cấm khai thác (lưới kéo, giã cào).
Trước đây, nghề trông coi, bảo vệ tàu cá được ví như nghề phụ giúp những “trụ cột” như ông Tổng có "đồng ra, đồng vào" trang trải cuộc sống gia đình. Còn bây giờ, khi những chủ tàu “lỗi hẹn” với tài sản của họ thì những người như ông Tổng cũng rơi vào thế khó khi tiền công không được chi trả, bởi lẽ người trực tiếp đứng ra thuê ông đã “bặt vô âm tín”.
Dù biết chủ tàu sẽ không quay lại, nhưng những người trông coi ở đây vẫn hàng ngày ra cảng vệ sinh cho những con tàu “xấu số", coi đó là trách nhiệm, là uy tín của mình với khách. Họ vẫn tin tưởng rằng sẽ có một ngày chủ tàu quay lại và thanh toán sòng phẳng cho họ, dù đó là hi vọng mỏng manh.
“Chúng tôi phải mất từ 1-2 tiếng đồng hồ mỗi ngày để làm sạch khoang tàu, hút nước đọng. Ngoài ra, còn phải bỏ tiền túi ra mua bạt che phủ để con tàu khỏi hư hỏng, nếu không nó sẽ bị chìm. Đối với chủ tàu thì nó là cả một gia tài, nên mình phải cố công gìn giữ, chứ bỏ mặc thì cũng không cầm lòng được”- ông Tổng chia sẻ.
Ông Tổng hiện trông coi 5 chiếc tàu vô chủ, trong đó có 2 chiếc đã bỏ lại bến vài năm.
Ông Bùi Văn Khôi, Trưởng ban Quản lý Cảng neo trú tàu thuyền Tịnh Hòa cho hay, đa phần các chủ tàu là người Quảng Ngãi, chủ yếu hành nghề lưới kéo và giã cào. Cảng chỉ có sức chứa khoảng 350 tàu (công suất 100 CV) nhưng thời điểm hiện tại đã vượt quá mức cho phép khi có nhiều tàu công suất 700 CV neo đậu tại đây khiến cảng rơi vào tình trạng quá tải.
“Việc những con tàu vô chủ bỏ không trong thời gian dài cũng gây ảnh hưởng không nhỏ tới việc khai thác công trình cảng; gây khó cho các tàu khác khi tìm chỗ neo đậu, nhất là vào mùa cao điểm khai thác hải sản. Ban Quản lý cảng rất đau đầu trong việc đưa ra biện pháp xử lý khi không thể xác định cụ thể số lượng tàu và thông tin cá nhân của chủ tàu, vì phần lớn đều neo đậu chui không khai báo”- ông Khôi cho biết.
Theo Ban quản lý các Cảng cá tỉnh Quảng Ngãi, hiện nay có 17 tàu cá kích thước lớn của ngư dân Đà Nẵng, Phú Yên, Quảng Ngãi… bị "bỏ quên" ở các khu neo đậu trên địa bàn tỉnh, trong đó cảng Tịnh Hòa 10 chiếc, cảng Tịnh Kỳ 7 chiếc.