Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Kiên Giang Nguyễn Văn Vững phát biểu.
Báo cáo thực hiện thí điểm 50 ha trong thực hiện “Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” tại Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp cho thấy, nông dân sử dụng giống lúa ĐS1 cấp xác nhận 1, lượng giống gieo sạ 70 kg/ha, phương pháp sạ bằng máy bay drone, áp dụng rút nước theo nguyên tắc ướt khô xen kẽ.
Ông Nguyễn Thanh Tuấn, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Tân Thuận cho biết, đến nay 50 ha lúa đang trong giai đoạn chín đỏ đuôi khoảng 1 tuần nữa thu hoạch với năng suất dự kiến khoảng 9,5 tấn/ha. Các cánh đồng lúa tham gia mô hình ít bị sâu bệnh, giảm lượng phân bón, thuốc trừ sâu so với ruộng đối chứng nên chi phí thấp hơn khoảng 4 triệu đồng/ha.
Các thành viên tham gia mô hình cũng như các thành viên khác chưa tham gia đều phấn khởi khi thực hiện vụ Đông Xuân 2024 - 2025 cho thấy tiết kiệm chi phí, năng suất lúa dự kiến đạt hơn 9 tấn/ha. Vì vậy, nông dân ngoài mô hình đang mong muốn trong vụ mùa sắp tới được tham gia, thuận lợi cho việc mở rộng diện tích thực hiện Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030.
Tuy nhiên, ông Tuấn cũng cho biết, điều kiện về hạ tầng giao thông, điện lưới quốc gia và kênh thủy lợi còn thiếu, còn yếu gây khó khăn, hạn chế cho triển khai thực hiện đề án, vì vị ông Tuấn đề nghị cấp trên quan tâm, sớm đầu tư hoàn thiện để phục vụ sản xuất của doanh nghiệp và nông dân.
Nông dân điểu khiển bơm tát nước qua app điện thoại thông minh.
Ông Dương Huy Bình, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Hòn Đất cho biết, mô hình thí điểm được quản lý dịch hại tổng hợp: Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng, hạn chế phun thuốc trừ sâu rầy trước 40 ngày sau khi sạ, không phun thuốc định kỳ, khuyến khích dùng thuốc thuốc bảo vệ thực vật sinh học; duy trì đa dạng sinh học, giảm độc hại môi trường, hạn chế và tiến tới không dư lượng thuốc thuốc bảo vệ thực vật trong sản phẩm gạo.
Rơm được thu gom ra khỏi ruộng cho mục đích khác có hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường. "Để thực hiện có hiệu quả Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao, việc quan trọng là tăng cường tuyên truyền, vận động và nêu rõ lợi ích, trách nhiệm và nghĩa vụ khi thực hiện mô hình. Đồng thời cần có sự đồng hành mạnh mẽ của doanh nghiệp trong liên kết chuỗi từ sản xuất đến tiêu thụ", ông Bình nói.
Ông Trương Chính Linh, nông dân tham gia mô hình thí điểm chia sẻ, so với biện pháp sản xuất lúa truyền thống, hiệu quả sản xuất theo quy chuẩn lúa chất lượng cao mang lại nhiều lợi ích, nông dân gieo sạ đồng loạt và sử dụng một loại giống, gieo sạ thưa nên lúa ít bị sâu bệnh gây hại; được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn thường xuyên, xử lý những vấn đề phát sinh kịp thời, hướng dẫn ứng dụng các thiết bị công nghệ giúp quản lý hiệu quả việc bơm, tát nước, giảm chi phí, tăng năng suất lúa, hướng tới bán tín chỉ carbon để tăng thu nhập cho nông dân.
“Tôi mong thời gian tới cấp trên mở rộng diện tích thực hiện theo quy trình sản xuất tương tự mô hình thí điểm để giúp nông dân giảm chi phí, tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, tôi cũng đề xuất ngành chuyên môn quan tâm và có giải pháp thu gom xử lý rơm rạ đúng quy trình, bởi nông dân vẫn còn loay hoay không biết xử lý ra sao. Cùng đó, liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp bao tiêu một mức giá ổn định ngay từ đầu vụ để nông dân an tâm sản xuất”, ông Linh nói.
Mô hình thí điểm “Đề án phát triển bền vững 1 triệu héc ta lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL" tại HTX dịch vụ nông nghiệp Tân Thuận (Hòn Đất, Kiên Giang) ước đạt hơn 9 tấn/ha.
Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Kiên Giang Nguyễn Văn Vững cho biết, thực hiện dự án “Chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long”, vụ Đông Xuân 2024 - 2025 Kiên Giang thực hiện 10 mô hình thí điểm, diện tích 511 ha và nhân rộng lên tổng diện tích 5.500 ha, các điểm thực hiện áp dụng tốt quy trình canh tác lúa trong Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, gieo sạ mật độ 70 kg/ha, sử dụng tiết kiệm phân bón, siết nước theo quy trình có lắp đặt các thiết bị theo dõi mực nước để giảm phát thải, thu gom rơm rạ khỏi đồng ruộng và cày vùi rơm rạ kết hợp với xử lý chế phẩm vi sinh phân hủy rơm rạ.
Hiện tại, một số điểm thực hiện mô hình vừa thu hoạch xong, còn một số điểm đang chuẩn bị thu hoạch, lúa phát triển tốt trong điều kiện thời tiết vụ Đông Xuân khá thuận lợi, năng suất dự kiến trên 7 tấn/ha, lượng phát thải khí nhà kính dự kiến giảm từ 7 tấn CO2qđ/ha trở lên, tỷ suất lợi nhuận trên 50%. Đây là tín hiệu khả quan tạo đà cho ngành lúa gạo Kiên Giang chuyển đổi theo hướng chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh. Tỉnh đăng ký, chuẩn bị vùng sản xuất lúa cho việc ký thỏa thuận chi trả giảm phát thải từ Quỹ Tài chính carbon chuyển đổi của Ngân hàng Thế giới.
Ông Vững cũng cho biết, bước đầu đã hình thành vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị trên địa bàn tỉnh hiệu quả và bài bản hơn. Các hợp tác xã, người dân đã áp dụng tốt các quy trình canh tác bền vững nhằm gia tăng giá trị, tăng thu nhập của người trồng lúa, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính.
Cánh đồng lúa tại mô hình thí điểm “Đề án phát triển bền vững 1 triệu hécta lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL" tại HTX dịch vụ nông nghiệp Tân Thuận (Hòn Đất, Kiên Giang).
Để đảm bảo thực hiện có hiệu quả Đề án 1 triệu ha lúa, tỉnh chọn 4 huyện, gồm: Hòn Đất, Tân Hiệp, Gò Quao và Giang Thành để rà soát, lập danh sách các hợp tác xã, tổ hợp tác tham gia đề án chuẩn bị cho việc ký thỏa thuận chi trả giảm phát thải từ Quỹ Tài chính carbon chuyển đổi (TCAF). Cụ thể là tổng diện tích rà soát 10.000 ha; trong đó, Hòn Đất 4.000 ha, Tân Hiệp 3.000 ha, Gò Quao 1.500 ha và Giang Thành 1.500 ha. “Từ nay đến năm 2030, Kiên Giang mở rộng diện tích, hình thành vùng sản xuất 200.000 ha theo kế hoạch thực hiện Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 của tỉnh. Để thực hiện đạt mục tiêu trên, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương, ngành chuyên môn, rất cần sự đồng thuận, tích cực tham gia của nông dân và các doanh nghiệp trong việc thay đổi tư duy sản xuất, canh tác, hỗ trợ đầu vào, bao tiêu đầu ra cho hạt lúa…”, ông Nguyễn Văn Vững nhấn mạnh.