Ông Antonio Guterres, Tổng Thư ký Liên hợp quốc. Ảnh: Hữu Thanh/Pv TTXVN tại New York
Phát biểu tại một cuộc họp trực tuyến do LHQ, Thủ tướng Canada và Thủ tướng Jamaica Andrew Holness đồng chủ trì, TTK Guterres cảnh báo: "Chúng ta đang bên bờ vực của một cuộc khủng hoảng nợ. Cuộc họp hôm nay... là một lời kêu gọi hành động khẩn cấp".
Theo TTK Guterres, thế giới cần hành động khẩn cấp để hỗ trợ chính phủ các nước thu nhập thấp và trung bình có thể tiếp cận nguồn tiền mặt và giảm bớt gánh nặng nợ cho các nước này. Ông lưu ý các nước giàu hơn đã dành khoảng 16.000 tỷ USD cho các biện pháp hỗ trợ khẩn cấp kinh tế và y tế, qua đó tạo điều kiện để các nền kinh tế này phục hồi. Ngược lại, các nước đang phát triển không thể đầu tư nhiều thúc đẩy phục hồi và tăng cường năng lực chống chịu do tài chính hạn hẹp.
Xét theo bình quân đầu người, ước tính các nước kém phát triển nhất chi cho các biện pháp ứng phó dịch COVID-19 ít hơn 580 lần so với các nền kinh tế phát triển. Kể từ khi đại dịch bùng phát đến nay, 6 quốc gia đang phát triển đã rơi vào tình trạng vỡ nợ, trong khi 42 nước khác bị hạ xếp hạng tín nhiệm. Đáng chú ý là ít nhất 120 triệu người đã rơi vào cảnh nghèo cùng cực trong năm ngoái.
Người đứng đầu LHQ cũng viện dẫn sự khác biệt rõ rệt trong việc triển khai tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19 giữa những nước giàu và nước nghèo. Ông đồng thời cảnh báo các quốc gia nghèo nhất đang phải đối mặt với sự phục hồi kinh tế chậm chạp, kìm hãm đà phục hồi kinh tế toàn cầu. Điều này có nguy cơ làm chệch hướng các mục tiêu phát triển bền vững của LHQ và cả các mục tiêu được đề ra trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015.
Trước thực trạng này, TTK Guterres nhấn mạnh các nước đang phát triển cần được tạo cơ hội để tiếp cận với các khoản tài chính nhằm ứng phó với đại dịch và đầu tư vào phục hồi. Cộng đồng quốc tế cần phải khẩn trương cung cấp sự hỗ trợ cần thiết cho tất cả các nước đang phát triển có nhu cầu.
TTK LHQ kêu gọi xây dựng một "cơ chế nợ mới" nhằm có thêm sự lựa chọn như hoán đổi nợ hay xóa nợ để hỗ trợ các nước nghèo đối phó với đại dịch và phục hồi kinh tế. Ông cũng kêu gọi các nước thuộc Nhóm Các nền kinh tế mới nổi và phát triển hàng đầu thế giới (G20) gia hạn việc giãn nợ cho các nước đang phát triển và thu nhập thấp tới năm 2022, cũng như mở rộng Khuôn khổ chung về xử lý nợ bao gồm cả các nước thu nhập trung bình có nhu cầu.
Theo phóng viên TTXVN tại Canada, tại cuộc họp, Thủ tướng Canada Justin Trudeau nhận định đại dịch đã gây ra sự bất bình đẳng kinh tế rõ rệt trong và giữa các quốc gia và điều này chỉ có thể giải quyết thông qua hợp tác quốc tế. Về phần mình, Thủ tướng Jamaica Andrew Holness cho biết nhiều nước nghèo đã phải hạn chế chi tiêu công để tiếp tục đáp ứng các nghĩa vụ trả nợ, ngay cả khi nhu cầu về dịch vụ y tế tăng lên. Thủ tướng Holness cảnh báo rằng việc triển khai bất cân bằng trong chương trình tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19 trên toàn cầu sẽ dẫn đến sự phục hồi kinh tế không đồng đều và làm gia tăng tình trạng nghèo đói.
Cuộc họp trên cũng quy tụ lãnh đạo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB) và lãnh đạo các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD). Sự kiện này diễn ra sau một loạt hội nghị bàn tròn được tổ chức vào năm ngoái nhằm huy động các nỗ lực thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch. Các cuộc thảo luận tập trung vào sự cấp thiết phải "hành động mạnh mẽ và cụ thể hơn" để cung cấp thanh khoản và giải quyết tình trạng "dễ bị tổn thương" về nợ ở các nước đang phát triển.