Đây là một sự kiện quan trọng nằm trong khuôn khổ chương trình Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 52 (AEM 52) và các Hội nghị liên quan được tổ chức từ ngày 22 – 30/8 tại Hà Nội.
Tham dự Hội nghị có Bộ trưởng Bộ Thương mại Campuchia Pan Sorasak, Bộ trưởng Bộ Công Thương Lào Khemmani Pholsena, Bộ trưởng Đầu tư và Kinh tế đối ngoại Myanma Thaung Tun, Tổng Thư ký ASEAN Dato Lim Jock Hoi.
Đoàn Việt Nam do Bộ trưởng Trần Tuấn Anh làm trưởng đoàn. Ngoài ra còn có đại diện một số đơn vị trong Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Tại Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế CLMV lần thứ 12, các nước tập trung trao đổi một số vấn đề chính: Rà soát, đánh giá tình hình triển khai Kế hoạch hành động hợp tác kinh tế CLMV giai đoạn 2019 - 2020; thông qua Kế hoạch hành động hợp tác kinh tế CLMV giai đoạn 2021 - 2022, kế hoạch ứng phó và khôi phục sau dịch bệnh COVID-19.
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng năm 2020 là một năm hết sức đặc biệt, chủ nghĩa bảo hộ tiếp tục gia tăng cùng với sự bùng phát của dịch COVID-19 đã dẫn đến các hệ quả về đứt gãy, gián đoạn chuỗi cung ứng, các hoạt động kinh tế, thương mại, đầu tư, du lịch… của các nước bị ảnh hưởng nặng nề, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, ngừng hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Những khó khăn trên đặt ra nhiều thách thức cho các nước CLMV trong việc vừa phải đảm bảo phòng chống dịch, vừa phải khôi phục phát triển kinh tế, đồng thời đã có những ảnh hưởng nhất định, làm gián đoạn hoặc chậm tiến độ triển khai một số dự án, hoạt động thuộc Kế hoạch hành động CLMV dành cho năm 2020.
Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đề xuất các nước CLMV cần tăng cường phối hợp về chính sách, biện pháp khắc phục các khó khăn do COVID-19, tiếp tục các hoạt động hỗ trợ kết nối doanh nghiệp theo hình thức mới, tiếp tục hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu, các vướng mắc trong hoạt động thương mại biên giới…
Đối với tiến độ triển khai Kế hoạch hành động hợp tác kinh tế CLMV 2019 - 2020, nhiều hoạt động hợp tác thuộc Kế hoạch hành động này về cơ bản đã được hoàn thành hoặc đạt được những kết quả tích cực. Một số hoạt động/dự án đáng chú ý gồm: Tổ chức thành công các chương trình hội chợ, triển lãm tại các nước CLMV như Triển lãm Vietnam Expo, Vietnam Food Expo tổ chức tại Việt Nam và có sự tham gia của các nước Campuchia, Lào, Myanmar; các triển lãm hàng Việt Nam tại Myanmar, Campuchia, Lào; Dự án Đánh giá khung pháp lý hiện tại về thương mại điện tử tại Cam-pu-chia, Lào, Myanmar, Việt Nam (do Chính phủ Nhật Bản tài trợ thông qua Quỹ Hội nhập ASEAN - Nhật Bản)...
Về việc triển khai Kế hoạch hành động hợp tác kinh tế CLMV 2019 - 2020, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đề nghị các nước chủ động, linh hoạt điều chỉnh nội dung, phương án triển khai các hoạt động chưa được thực hiện hoặc đã thực hiện nhưng đang bị gián đoạn theo hướng thích ứng với tình hình dịch bệnh tại từng nước, thông qua tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai theo hình thức trực tuyến như gợi ý từ chủ đề “Gắn kết và Chủ động thích ứng” của năm ASEAN 2020.
Các Bộ trưởng đã nhất trí thông qua Kế hoạch hành động hợp tác kinh tế CLMV giai đoạn 2019 - 2020 với 5 lĩnh vực chính: Hợp tác thương mại và đầu tư; thực hiện các cam kết khu vực; kế hoạch khôi phục sau dịch bệnh; khung khổ phát triển CLMV và phát triển nguồn nhân lực.
Cùng với đó, giao nhiệm vụ cho các Trưởng SEOM tăng cường hoạt động điều phối việc đề xuất thêm các dự án mới, có tính thiết thực, phù hợp với nhu cầu hợp tác, nhu cầu phát triển thực tế trong bối cảnh mới. Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đề nghị các nước CLMV tích cực và chủ động hơn trong việc tiếp cận và đề nghị các đối tác phát triển hỗ trợ nguồn lực cho việc triển khai các hoạt động/dự án hợp tác CLMV trong giai đoạn mới.
Một trong những trọng tâm được các Bộ trưởng tập trung thảo luận tại Hội nghị là tác động của đại dịch COVID-19 lên các hoạt động kinh tế và phương hướng hợp tác ứng phó, khôi phục sau đại dịch. Tại Hội nghị, các Bộ trưởng đã chia sẻ thông tin, kinh nghiệm về các chính sách, biện pháp ứng phó với dịch bệnh và khôi phục kinh tế sau dịch, các sáng kiến, biện pháp tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp trong hoạt động thương mại, đầu tư.
Trưởng đoàn Việt Nam cho rằng, khác với giai đoạn trước, hợp tác ứng phó và khôi phục sau dịch cần phải là một trọng tâm hợp tác của khu vực CLMV hiện nay và trong thời gian tới, phản ánh đúng nhu cầu hợp tác thực tế của các nước trong tình hình mới. Bộ trưởng đề xuất các nước cần có thêm các dự án hợp tác mới về nghiên cứu, đào tạo, nâng cao năng lực, hỗ trợ kĩ thuật trong các lĩnh vực: kinh tế số, đổi mới sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp, sản xuất thông minh, hệ sinh thái 5G, tăng cường hợp tác giữa các trung tâm đổi mới sáng tạo của các nước CLMV, kết nối hạ tầng giao thông, thương mại, logistics.
Để đảm bảo sự vận hành bình thường của các chuỗi cung ứng, hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, góp phần khắc phục xu hướng suy giảm trong trao đổi thương mại giữa các nước CLMV, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đề nghị các nước quan tâm, thực hiện các biện pháp tạo thuận lợi cho thương mại, đơn giản hóa các quy trình, thủ tục đối với các hoạt động xuất nhập khẩu, thông quan tại các khu vực cửa khẩu biên giới, tăng cường kết nối giao thông, logistics. Các nước CLMV cần tiếp tục chia sẻ thông tin, kinh nghiệm về xây dựng chính sách, tạo môi trường thuận lợi để đón đầu làn sóng dịch chuyển đầu tư đã và đang diễn ra mạnh mẽ, đặc biệt trong bối cảnh dịch COVID-19 hiện nay, đưa CLMV trở thành điểm đến quan trọng, hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.
Kết thúc Hội nghị, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cảm ơn các Bộ trưởng Kinh tế các nước CLMV đã tích cực phối hợp và ủng hộ Việt Nam thực hiện các nhiệm vụ của Năm Chủ tịch ASEAN 2020. Bộ trưởng bày tỏ tin tưởng, với sự hợp tác chặt chẽ, cùng với quyết tâm chính trị cao, hợp tác kinh tế CLMV sẽ đạt được những thành tựu mới trong thời gian tới, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước ASEAN-6.