Hoàn thiện thể chế quản lý giá phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp

Việc sửa đổi lần này không chỉ nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý giá theo hướng thị trường, mà còn bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật khi bộ máy hành chính được tổ chức lại, góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, Luật Giá tiếp tục củng cố nguyên tắc quản lý điều tiết giá theo cơ chế thị trường. Nhà nước tôn trọng quyền tự định giá cạnh tranh về giá của tổ chức cá nhân kinh doanh, Nhà nước chỉ gián tiếp tác động đến mặt bằng giá cả thị trường thông qua các công cụ kinh tế vĩ mô và một số công cụ điều tiết khác như: bình ổn giá, giá kê khai, giá tham chiếu, thanh tra kiểm tra và xử lý các vi phạm pháp luật về giá, qua đó giúp bình ổn thị trường.

Theo Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá, việc sửa đổi, bổ sung lần này là cần thiết, cấp thiết nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước trong việc hoàn thiện thể chế.

Sửa Luật lần này nhằm giải quyết vấn đề liên quan tới tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và sắp xếp đơn vị hành chính, đặc biệt là việc kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong cả nước từ ngày 01/7/2025 và tổ chức chính quyền địa phương thành hai cấp.

Đồng thời, sắp xếp, tổ chức lại thành các cục thanh tra thuộc Thanh tra Chính phủ, kết thúc hoạt động Thanh tra các bộ; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động kinh doanh dịch vụ thẩm định giá. Đồng thời, Luật kịp thời xử lý những vấn đề thực tiễn, tháo gỡ “điểm nghẽn” về thể chế, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, khả thi của Luật Giá với hệ thống pháp luật hiện hành và phù hợp với các cam kết quốc tế.

Dự thảo Luật gồm 02 Điều, các nội dung sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ quan trọng như: về phân cấp, phân quyền, sửa đổi quy định về chuyển trách nhiệm triển khai bình ổn giá từ Ủy ban nhân dân cấp huyện xuống Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện, để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Ngoài ra, Luật cũng sửa đổi, bổ sung tên gọi và thẩm quyền định giá đối với một số hàng hóa, dịch vụ trong lĩnh vực khí thiên nhiên, hàng không, kiểm định phương tiện vận tải, kiểm định an toàn lao động, chứng khoán, dự trữ quốc gia, đường sắt và các sản phẩm, dịch vụ công trong y tế và giáo dục - đào tạo.

Đáng chú ý, dự luật cũng bổ sung dịch vụ hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế... đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước vào Danh mục do Nhà nước định giá, thẩm quyền định giá cụ thể thuộc về UBND cấp tỉnh.

Một điểm đổi mới khác là việc sửa đổi điều hiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá theo hướng lược bỏ điều kiện không cần thiết, đơn giản hóa điều kiện cấp giấy chứng nhận kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, cụ thể, bãi bỏ quy định yêu cầu người đại diện theo ủy quyền của tổ chức góp vốn phải có thẻ thẩm định viên về giá.

Cùng với đó cũng bãi bỏ các quy định về thanh tra chuyên ngành về giá, tại các điều khoản quy định với nhiệm vụ quyền hạn của Bộ Tài chính để đồng bộ với Luật Thanh tra năm 2025.

Theo các chuyên gia, với những điều chỉnh toàn diện, Dự thảo Luật Giá (sửa đổi) không chỉ giải quyết những “điểm nghẽn” trong quản lý giá hiện nay mà còn tạo hành lang pháp lý minh bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế. Việc thông qua Luật tại Kỳ họp thứ 10 tới đây được kỳ vọng sẽ góp phần ổn định thị trường, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và nâng cao hiệu quả điều tiết của Nhà nước đối với nền kinh tế.