Ông Vũ Minh Châu, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, Tổng giám đốc Công ty Vàng bạc đá quý (VBĐQ) Bảo Tín Minh Châu cho biết, vàng độn vonfram phát hiện trên thị trường hiện nay chủ yếu là vàng khối, đóng mác thương hiệu quốc tế nhập vào Việt Nam qua đường xách tay. Do đó, đối tượng bị kẻ gian lừa bán hiện nay mới dừng lại ở một số doanh nghiệp phân kim vàng, chưa có trường hợp người tiêu dùng bị phát hiện mua phải vàng trộn vonfram.
Nguyên liệu trong vàng “độn” chủ yếu là vonfram
Thông tin từ Hiệp hội Kinh doanh Vàng Việt Nam, từ khoảng tháng 3/2011, vàng “độn” được nhập vào Việt Nam qua con đường tiểu ngạch từ Hồng Kông và được chào bán tại một số cửa tiệm vàng bạc tại các tỉnh thành phía Bắc. Do chủ quan các chủ tiệm vàng này đã mua, khi đưa vào máy thử thì vẫn cho kết quả là vàng đủ “tuổi”- đạt 99,99% hàm lượng vàng. Chỉ đến đưa loại vàng này nung chảy phân kim, người ta mới phát hiện ra hàm lượng vàng cao nhất cũng chỉ đạt 80%, còn lại là một chất lắng cặn như hạt cát mịn, màu xám.
|
Khó phân biệt vàng độn tạp chất (trái) và vàng nguyên chất (phải) nếu chỉ quan sát bằng mắt thường |
“Chúng tôi đã gửi mẫu chất bột này tới 2 phòng thí nghiệm tại hai quốc gia khác nhau và kết quả đều cho cùng một đáp án: chất trong hỗn hợp độn vào vàng chủ yếu là vonfram và 3 loại hợp kim khác, trong đó vonfram là kim loại nặng, màu trắng xám, chịu nhiệt tốt”, ông Vũ Minh Châu, Tổng giám đốc Công ty VBĐQ Bảo Tín Minh Châu cho biết.
Chiêu thức làm vàng độn là tạo thành một lớp vàng bao bọc bên ngoài lõi vonfram. Mắt thường không thể phát hiện ra được vàng độn vonfram vì nhìn miếng vàng vẫn vàng óng, thậm chí chúng còn “qua mặt” cả những thợ kim hoàn có “nghề” và những loại máy đo tuổi vàng hiện đại nhất Việt Nam hiện nay.
“Phần lớn các máy phổ kế hiện nay không phát hiện được vàng độn tạp chất vonfram vì chưa cài đặt phần mềm phát hiện nguyên tố vonfram. Dùng máy đo tỷ trọng cũng không nhận thấy sự khác biệt do tỷ trọng của vàng và vonfram là tương đương nhau (19,3g/cm3 và 18,3g/cm3), nên máy thử tuổi vàng vẫn cho kết quả là vàng tuổi cao. Dựa vào đặc điểm khối lượng riêng này, người ta tạo ra vàng kém chất lượng bằng cách trộn vonfram ở dạng bột với vàng ở trạng thái nóng chảy”, ông Đào Vĩnh Phát, chuyên gia vàng của Công ty vàng bạc đá quý Bảo Tín Minh Châu cho biết. “Nguyênnhân do phương pháp kiểm tra này không phá mẫu và chỉ đo trên bề mặt sản phẩm nên khó phát hiện gian lận, trong khi phần lớn các cửa hàng kinh doanh vàng không có khả năng đầu tư hệ thống giám định vàng bằng công nghệ nhiệt kim, nên kẻ xấu lợi dụng đặc điểm này để gian lận”, ông Phát nói thêm.
Một nguyên nhân nữa khiến kẻ gian lựa chọn chất trộn chủ yếu là vonfram, theo ông Châu là do kim loại này có trọng lượng gần bằng vàng thì giá vonfram rất rẻ. 100g vonfram tinh khiết có giá khoảng 2,4 triệu đồng, nghĩa là chỉ có 100.000 đồng/chỉ vonfram. Do đó, khi trộn 10 - 30% vonfram vào vàng, kẻ gian đã có thể “móc túi” của doanh nghiệp, người dân 1 - 3 chỉ mỗi cây vàng. “Với giá vàng tại thời điểm hiện tại trên dưới 3,7 triệu đồng/cây, nếu không may mua phải vàng độn vonfram, doanh nghiệp và người tiêu dùng đã mất trắng khoảng 10 triệu đồng/cây vàng”, ông Vũ Minh Châu nói. Nhưng cũng rất may, đến nay mới chỉ có doanh nghiệp kinh doanh vàng mua phải vàng “dởm”, chứ chưa có trường hợp khách hàng nào phản ánh mua phải loại vàng này.
Tìm cách chặn vàng "bẩn"
Tình trạng vàng độn có thể qua mặt được các máy thử tuổi vàng đã gióng lên hồi chuông báo động đối với các doanh nghiệp kinh doanh vàng. Theo đó, Hiệp hội kinh doanh vàng cho rằng, các doanh nghiệp kinh doanh vàng cần đã đưa ra một số giải pháp kỹ thuật để nhận biết vàng độn. Theo đại diện của Bảo Tín – Minh Châu, nhờ cài đặt phần mềm nhận biết vonfram và một số kim loại nặng khác trong máy phổ kế huỳnh quang tia X, hơn 1 tháng nay, các công ty kinh doanh vàng đã chặn được tình trạng lừa đảo trên.
Trước hiện tượng vàng độn có nguy cơ chuyển sang các sản phẩm nhỏ hơn và hướng tới người tiêu dùng mua lẻ, chuyên gia trong ngành đã lên tiếng cảnh báo các doanh nghiệp và người dân không nên mua vàng không rõ nguồn gốc mà chỉ nên mua vàng miếng và vàng trang sức của các doanh nghiệp sản xuất vàng có uy tín trong nước.
Bởi, khi mua vàng của các doanh nghiệp có uy tín, khách hàng sẽ có hóa đơn biên nhận, có ghi số seri của miếng vàng, mã hiệu tuổi vàng của sản phẩm. Đây chính là cơ sở pháp lý để người dân có thể bảo vệ mình trong trường hợp xảy ra khiếu nại. Trong trường hợp nghi ngờ về sản phẩm, người dân cũng có thể mang vàng, giấy biên nhận đến các nơi mua hàng để yêu cầu kiểm tra và thẩm định chất lượng vàng.
PV