Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên Tạ Anh Tuấn. Ảnh: Tường Quân/TTXVN
Trước những vấn đề này, trả lời báo chí, ông Tạ Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên khẳng định: "Chúng tôi sẽ phối hợp với Bộ Công Thương để rà soát rất kỹ, đặc biệt là vấn đề môi trường; kiên quyết không đánh đổi môi trường để lấy sự phát triển, nhất là với thuỷ điện. Chúng tôi rà soát kỹ liên quan đến rừng, tuyệt đối không ảnh hưởng đến rừng tự nhiên. Mục tiêu làm sao để phát huy lợi thế về tiềm năng thủy điện nhưng vẫn đảm bảo môi trường. Ngoài ra, dự án thủy điện còn có tác dụng phòng chống lũ cho hạ lưu cũng như tích nước phục vụ cho thủy lợi".
Theo Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (tại Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023) và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (tại Quyết định số 262/QĐ-TTg ngày 1/4/2024), các dự án nhà máy thủy điện Khe Cách, Sơn Hòa 1 và Sơn Hòa 2 được đưa vào vận hành giai đoạn 2026-2030.
Đại diện nhà đầu tư cho biết: Sau thời gian dài nghiên cứu thu thập thông tin, số liệu về địa hình, địa chất, thủy văn nhận thấy xã Phú Mỡ có tiềm năng rất lớn để đầu tư thủy điện và năng lượng tái tạo. Những dự án thủy điện nhà đầu tư đề xuất có hiệu quả về kinh tế và ít tác động đến môi trường, diện tích thu hồi đất nhỏ chủ yếu là đất ven sông suối và đất trống... Khi các dự án này hoàn thành sẽ đóng góp lên lưới điện Quốc gia với tổng sản lượng điện bình quân năm khoảng 115 triệu kWh và đem lại nguồn thu ngân sách cho địa phương trên 30 tỷ đồng/năm...
Theo tìm hiểu của phóng viên TTXVN, các dự án nhà máy thủy điện này chưa có trong danh mục các dự án quan trọng, ưu tiên của ngành điện. Bên cạnh đó, dự án nhà máy thủy điện Sơn Hòa 1 và Sơn Hòa 2 cũng chưa phù hợp với Quy hoạch sử dụng đất của UBND huyện Đồng Xuân đã được duyệt theo Quyết định số 270/QĐ-UBND ngày 22/2/2022 của UBND tỉnh Phú Yên.
Vì các dự án thủy điện chưa có trong quy hoạch sử dụng đất nên UBND huyện Đồng Xuân phải đưa vào dự thảo Quy hoạch điều chỉnh sử dụng đất đến năm 2030. UBND xã Phú Mỡ đã tổ chức lấy ý kiến công khai để hoàn tất thủ tục trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.
Ông La Lan Huy, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Mỡ cho biết: Hiện nay UBND xã Phú Mỡ đã niêm yết công khai Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2023. Bên cạnh đó, thông tin này còn được thông báo trên đài truyền thanh của xã. Thời gian thực hiện lấy ý kiến của Nhân dân địa phương là một tháng. Khi có những phản ứng từ dư luận, UBND xã sẽ báo cáo cho cấp có thẩm quyền để xem xét và thực hiện các bước tiếp theo.
Trước những lo lắng của người dân địa phương về vận hành xả lũ và tích nước của các dự án thủy điện, ông Đinh Văn Tiến, Trưởng Ban quản lý các dự án thủy điện Khe Cách và Sơn Hòa khẳng định: Thủy điện Khe Cách đã nghiên cứu sẽ tận dụng cột nước trên cao, thông qua đường ống ngầm ở độ sâu khoảng 80 - 100m dưới lòng đất với lưu lượng nước nhỏ, vì vậy hệ thống sẽ vận hành rất an toàn. Thủy điện Sơn Hòa 1 và Sơn Hòa 2 tận dụng lượng nước từ nhà máy thủy điện Khe Cách (chiếm 90%) để phát điện.
Các dự án thủy điện đã nghiên cứu đề xuất là thủy điện nhỏ điều tiết theo giờ, theo ngày. Hồ chứa nhỏ kết hợp đập xả tràn chỉ tích trữ được lượng nước đủ phát điện và vận hành theo quy trình bậc thang chứ không có khả năng tích nước nhiều ngày. Chính vì vậy các dự án thủy điện đã đề xuất không làm tăng khả năng gây ngập lụt ở thượng, hạ lưu mà góp phần cảnh báo lũ và làm chậm tốc độ lũ cho hạ lưu.
Tại văn bản số 6856/BCT-ĐL ngày 09/9/2024 của Bộ Công Thương về việc đánh giá sự phù hợp quy hoạch đối với các dự án thủy điện Khe Cách, Sơn Hòa 1 và Sơn Hòa 2 trên địa bàn tỉnh Phú Yên có ghi: “Căn cứ Kế hoạch, Quy hoạch tỉnh Phú Yên và các văn bản pháp lý có liên quan, UBND tỉnh Phú Yên có trách nhiệm chỉ đạo thực hiện các dự án đúng quy mô công suất, tiến độ đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; đảm bảo không ảnh hưởng, chồng lấn đến quy hoạch các dự án thuỷ điện liền kề phía thượng, hạ lưu và các công trình hạ tầng, giao thông, thủy lợi trong khu vực; hướng dẫn nhà đầu tư các dự án thực hiện đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư, đấu thầu, xây dựng, lâm nghiệp, môi trường, tài nguyên nước...”.