Cụ thể, trong công văn này, Bộ Tài chính cho biết: Bộ Tài chính nhận được công văn số 6795/VPCP-KTTH ngày 2/9/2023 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái về việc chi trả tiền thưởng kèm theo Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật: “Bộ Tài chính khẩn trương chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ trước ngày 5/9/2023 về việc bố trí kinh phí chi tiền thưởng tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật, bảo đảm đúng quy định”.
Liên quan đến vấn đề này, Bộ Tài chính báo cáo: Bộ Tài chính đã có văn bản số 5448/BTC-HCSN ngày 29/5/2023 gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL), trong đó nêu rõ: Chính phủ đã ban hành Nghị định số 90/2014/NĐ-CP ngày 29/9/2014 về “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật và Nghị định số 133/2018/NĐ-CP ngày 01/10/2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 90/2014/NĐ-CP ngày 29/9/2014.
Trong đó, tại Khoản 2 Điều 7 Nghị định số 90/2014/NĐ-CP quy định: Bộ VH,TT&DL có trách nhiệm bố trí kinh phí cho các hoạt động tổ chức xét tặng của Hội đồng cấp cơ sở do Chủ tịch Hội Văn học, nghệ thuật chuyên ngành Trung ương thành lập; Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước và Hội đồng cấp Nhà nước; tổ chức lễ trao tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật và các chi phí liên quan khác theo quy định của pháp luật.
Tiền thưởng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật được bố trí trong kinh phí của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo quy định của pháp luật”.
Ngày 19/5/2023, Lễ trao tặng Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh đã diễn ra tại Nhà hát Lớn, Hà Nội. Tại buổi lễ, 128 tác giả, đồng tác giả được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT; trong đó có 16 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh.
Cùng với đó, công văn của Bộ Tài chính cũng dẫn khoản 2 Điều 67 Nghị định 91/2017/NĐ-CP ngày 31/7/2017 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng (Nghị định 91/2017/NĐ-CP), quy định: “… Các tập thể, cá nhân thuộc bộ, ban, ngành, đoàn thể trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch nước quyết định khen thưởng thì bộ, ban, ngành, tỉnh, đoàn thể trung ương đó có trách nhiệm chi thưởng từ ngân sách nhà nước của cấp mình và hạch toán chi thành mục riêng...”.
Căn cứ theo các quy định này, Bộ Tài chính khẳng định: Kinh phí chi tiền thưởng cho tập thể, cá nhân được bố trí trong dự toán của bộ, ban, ngành, tỉnh, đoàn thể trung ương, được chi từ nguồn ngân sách nhà nước của cấp mình; không có quy định giao dự toán cho Bộ VH,TT&DL để chi thưởng. Theo đó, đề nghị Bộ VH,TT&DL báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc tổ chức Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật và nguồn kinh phí chi tiền thưởng theo đúng quy định tại khoản 2 Điều 7 Nghị định số 90/2014/NĐ-CP ngày 29/9/2014 của Chính phủ (trong đó báo cáo rõ cơ sở pháp lý, trách nhiệm của Bộ VH,TT&DL trong việc chi trả tiền thưởng cho các tổ chức, cá nhân đạt giải); việc chi tiền thưởng đề nghị thực hiện theo quy định của pháp luật.
Trước đó, ngày 22/6/2023, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã có Công văn số 2488/BVHTTDL-KHTC báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong đó cho biết, Bộ đã đề nghị Bộ Tài chính bổ sung dự toán ngân sách nhà nước năm 2023 để chi trả tiền thưởng cho 13 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” và 101 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng “Giải thưởng Nhà nước” với số tiền 30.813.200.000 đồng (các hồ sơ do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trình Hội đồng cấp Nhà nước). Việc chi tiền thưởng cho 3 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” và 11 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng “Giải thưởng Nhà nước” còn lại do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có hồ sơ trình Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng "Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học nghệ thuật chịu trách nhiệm chi tiền thưởng cho các tác giả, đồng tác giả.
Được biết, năm 2016, căn cứ Nghị định số 90/2014/NĐ-CP ngày 29/9/2014, Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc bổ sung kinh phí Giải thưởng Hồ Chi Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định bổ sung kinh phí Giải thưởng Hồ Chi Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là 25.422.100.000 đồng. Tuy vậy, qua nghiên cứu nội dung báo cáo Thủ tướng Chính phủ của Bộ Văn hoa Thể thao và Du lịch, Bộ Tài chính nhận thấy Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch chưa tiếp thu, làm rõ ý kiến Bộ Tài chính đã tham gia .
Để có cơ sở báo cáo cấp có thẩm quyền bổ sung kinh phí chi trả tiền thưởng theo đúng quy định tại Nghị định số 90/2014/NĐ-CP và Nghị định 91/2017/NĐ- CP của Chính phủ, Bộ Tài chính kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ VHTT&DL tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính tại Công văn số 5448/BTC-HCSN ngày 29/5/2023. Trong đó, Bộ VH,TT&DL cần bổ sung báo cáo danh sách tên cá nhân được nhận thưởng kèm theo tên đơn vị, cơ quan và dự toán kinh phí bổ sung cho từng đơn vị, cơ quan tương ứng theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành (phân định rõ nguồn ngân sách trung ương, ngân sách địa phương), gửi Bộ Tài chính tổng hợp báo cáo cấp có thẩm quyền bổ sung kinh phí theo quy định để xin báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái.
Trong số 128 tác giả được vinh danh ngày 19/5, 114 người có hồ sơ do Bộ VH,TT&DL đề xuất, 14 tác giả còn lại do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có hồ sơ trình Hội đồng cấp Nhà nước chịu trách nhiệm chi tiền. Mức thưởng hiện nay của Giải thưởng Hồ Chí Minh là 270 lần lương cơ sở, của Giải thưởng Nhà nước là 170 lần. Từ tháng 7 năm nay, lương cơ sở là 1,8 triệu đồng.