Phát biểu khai mạc cuộc họp, ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết: Với vị trí địa chính trị đặc biệt nằm trong khu vực phát triển năng động của thế giới, nơi luồng hàng tập trung giao lưu mạnh, cùng với sự hội nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu, tốc độ tăng trưởng xuất nhập khẩu và thương mại điện tử luôn ở mức hai con số, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho hoạt động logistics trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Báo cáo của Ngân hàng Thế giới công bố năm 2023 cho thấy: Việt Nam đứng vị trí thứ 43 trong bảng xếp hạng chỉ số hiệu quả logistics, thuộc Top 5 ASEAN sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và cùng vị trí với Philippines.
Cùng với đó, tốc độ tăng trưởng logistics Việt Nam bình quân hàng năm từ 14 - 16%, đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam năm 2023 lên 638 tỷ USD. Dịch vụ logistics Việt Nam không chỉ góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế của đất nước mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập mạng lưới vận chuyển hiệu quả, kết nối thương mại trong nước với các thị trường quốc tế.
Đặc biệt, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các bộ, ngành, địa phương luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ, đẩy mạnh việc thực hiện đồng bộ giải pháp. Từ đó, tối ưu hóa chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo lập môi trường thuận lợi cho ngành dịch vụ logistics phát triển.
Để thúc đẩy lĩnh vực này, kiện toàn cơ chế quản lý, tạo điều kiện cho dịch vụ logistics phát triển mạnh mẽ hơn nữa, tại Nghị định 96/2022/NĐ-CP ngày 29/11/2022, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương là cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về dịch vụ logistics.
Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho hay: Đến thời điểm này đã có 45 tỉnh thành đã ban hành Kế hoạch phát triển dịch vụ logistics (triển khai Quyết định 200/221); 47 tỉnh thành có báo cáo tình hình triển khai hoạt động logistics năm 2023; 9 tỉnh thành tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư, phát triển dịch vụ logistics của tỉnh; 5 tỉnh thành tổ chức tập huấn kiến thức logistics cho cán bộ địa phương.
Theo ông Trần Thanh Hải, bất kể lĩnh vực quản lý nhà nước nào cũng đều có sự liên quan của nhiều ngành khác nhau, cần có một ngành làm đầu mối. Sở Công Thương là cơ quan đầu mối, tham mưu cho lãnh đạo tỉnh về phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn. Sở Công Thương không làm thay chức năng, nhiệm vụ của các ngành khác mà chỉ đóng vai trò điều phối. Hơn nữa, kinh phí có thể đến từ các nguồn từ ngân sách Trung ương gồm dự án đầu tư cấp quốc gia (sân bay, đường cao tốc…), viện trợ phát triển (ODA); ngân sách địa phương; vốn doanh nghiệp....
Chia sẻ tại cuộc họp, bà Vũ Bích Hảo - Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nhấn mạnh: Dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu khá đa dạng, từ vận tải, kho bãi và dịch vụ hỗ trợ khác. Hiện nay, tỉnh hiện có tổng cộng hơn 300 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận chuyển hàng hóa và kinh doanh dịch vụ kho bãi logistics.
Về hạ tầng logistics cảng biển, Bà Rịa - Vũng Tàu có 69 bến cảng được quy hoạch; trong đó, có 50 dự án đang hoạt động với tổng chiều dài cầu bến là 17.735m, tổng công suất thiết kế là 180 triệu tấn/năm; 8 cảng container với công suất 8,3 triệu TEU/năm. Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải là cụm cảng chính của cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu, hiện đã có 24 dự án đi vào hoạt động với chiều dài cầu bến 10.988m, tổng công suất thiết kế là 155 triệu tấn/năm, có tiềm năng là cửa ngõ quan trọng không chỉ của Việt Nam mà còn của khu vực Đông Nam Á. Hiện nay, cụm cảng này đã đón được siêu tàu container lớn nhất thế giới có tải trọng 232.000 DWT vào tháng 3/2023.
Theo bà Vũ Bích Hảo, tỉnh phấn đấu đến năm 2025 xây dựng Bà Rịa - Vũng Tàu trở thành đầu mối về dịch vụ logistics của khu vực Đông Nam Bộ. Mục tiêu đến năm 2025, tỷ trọng đóng góp của ngành dịch vụ logistics vào tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) đạt xấp xỉ 4,4%, tốc độ tăng trưởng bình quân dịch vụ logistics giai đoạn đến năm 2025 là 8%. Tổng sản lượng hàng hóa thông qua hệ thống cảng biển tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giai đoạn đến năm 2025 đạt bình quân 100 triệu tấn/năm.
Để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển ngành logistics, bà Vũ Bích Hảo kiến nghị Bộ Công Thương tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về dịch vụ logistics; nhất là hướng dẫn chi tiết về quản lý nhà nước trong lĩnh vực logistics để làm cơ sở pháp lý cho các địa phương triển khai, thực hiện.
Cùng đó, Bộ Công Thương và Bộ Giao thông vận tải tiếp tục quan tâm, thực hiện nhiệm vụ “Hỗ trợ nâng cao hiệu quả khai thác tiếp thị và mở rộng nguồn hàng cho cụm cảng Cái Mép - Thị Vải” tại Quyết định số 200/QĐ-TTg ngày 14/2/2017 của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, hỗ trợ tỉnh nghiên cứu thực hiện Đề án khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ.
Hiện nay, Văn phòng Chính phủ đã có công văn số 2104/VPCP-KTTH ngày 30/3/2024 về việc báo cáo kết quả nghiên cứu học tập kinh nghiệm phát triển các mô hình khu thương mại tự do gắn với cảng biển. Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và các bộ có liên quan nghiên cứu các kiến nghị, đề xuất của Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu tại văn bản số 8060-CV/TU để đề xuất, báo cáo cấp có thẩm quyền.