Trạm bơm Lịch Bài (Xí nghiệp khai thác công trình thủy lợi Kiến Xương, tỉnh Hưng Yên) vận hành tất cả 12 máy để tiêu đệm, tiêu úng cứu lúa. Ảnh tư liệu: Nguyễn Công Hải/TTXVN
Cụ thể, khu vực Bắc Bộ bị ảnh hưởng nặng nề với 24.186 ha cây trồng bị ngập úng, thiệt hại, tập trung tại Hà Nội (11.597 ha), Phú Thọ (7.134 ha), Tuyên Quang (2.393 ha), Lào Cai (1.351 ha), Thái Nguyên (1.167 ha) và Bắc Ninh (544 ha).
Tại khu vực Bắc Trung Bộ, tổng diện tích bị ngập úng ghi nhận là 19.938 ha; trong đó Thanh Hóa thiệt hại 7.400 ha, Nghệ An 10.542 ha, Hà Tĩnh 1.552 ha và Quảng Trị hơn 444 ha.
Trước tình hình mưa lũ kéo dài, các địa phương đã khẩn trương vận hành hệ thống công trình tiêu úng. Tại Bắc Bộ, đã có 290 trạm bơm với 1.142 máy được đưa vào hoạt động cùng 17 cống tiêu thoát nước, chủ yếu tại Hà Nội, Phú Thọ, Bắc Ninh và các đơn vị quản lý thủy lợi như Công ty Bắc Nam Hà. Ở Bắc Trung Bộ, tỉnh Thanh Hóa đã huy động 30 trạm bơm với 125 máy, trong khi các địa phương khác chủ yếu vận hành hệ thống tiêu tự chảy để giảm ngập và bảo vệ sản xuất.
Về tình hình hồ chứa thủy lợi, đại diện Cục Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi cho biết, đến nay không ghi nhận sự cố mất an toàn công trình trong ngày.
Hiện dung tích trung bình của các hồ chứa tại khu vực Bắc Trung Bộ đạt từ 76 - 99% dung tích thiết kế. Cụ thể: Nghệ An đạt 99%, Thanh Hóa 92%, Hà Tĩnh 85%, Huế 81% và Quảng Trị 76%. Khu vực đang có các hồ chứa vận hành xả tràn: Cửa Đạt (Thanh Hóa); Vực Mấu (Nghệ An); Sông Sào (Nghệ An); Tả Trạch (Huế).
Quản lý một trong 3 hồ chứa lớn, đặc biệt quan trọng, ông Nguyễn Quý An, phụ trách quản lý cụm công trình hồ Tả Trạch (Ban Quản lý Đầu tư và xây dựng thủy lợi 5 – Ban 5) cho biết, trước dự báo cơn bão số 10 sẽ gây mưa lớn trên địa bàn thành phố Huế; trong đó có lưu vực hồ Tả Trạch, từ 14h ngày 26/9, Ban 5 đã chủ động đưa mực nước hồ xuống 24,06 m để tăng thêm dung tích điều tiết lũ khoảng 337,57 triệu m3. Nhờ đó, trong quá trình quản lý, vận hành ứng phó với cơn bão số 10, tổng lượng lũ về là 114,9 triệu m3, trong lũ cắt được 103,76 triệu m3.
Không chỉ hồ Tả Trạch, nhiều hồ chứa lớn đã chủ động đưa mực nước hồ về mức hợp lý để chủ động điều tiết lũ.
Hiện một số hồ chứa đặc biệt quan trọng và một số hồ chứa lớn vẫn còn nhiều dung tích còn lại để điều tiết lũ, điển hình là Cửa Đạt (405 triệu m3), Tả Trạch (448 triệu m3), Ngàn Trươi (286 triệu m3), hồ Kẻ Gỗ (206 triệu m3), hồ Vực Mấu (31 triệu m3), hồ Sông Rác (90 triệu m3)…
Đối với khu vực Bắc Bộ, lượng nước trữ trong các hồ thủy lợi trung bình đạt khoảng 68 - 97% dung tích thiết kế. Khu vực cũng đang có một số hồ đang vận hành xả tràn: ồ Núi Cốc (Thái Nguyên); hồ Khe Chè (Quảng Ninh); hồ Khuôn Thần (Bắc Ninh); hồ Suối Cấy (Bắc Ninh); hồ Cánh Tạng (Hòa Bình).
Trước tình hình mưa, lũ còn diễn biến phức tạp, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi yêu cầu, đối với các hồ chứa hư hỏng nặng, các đơn vị bố trí nhân lực thường trực tại công trình để kịp thời xử lý tình huống bất thường theo phương châm “bốn tại chỗ” khi có nguy cơ xảy ra sự cố công trình; vận hành đón lũ theo quy trình vận hành được phê duyệt và của cơ quan có thẩm quyền ra quyết định, đối với hồ không đảm bảo an toàn cần xem xét tích nước hạn chế hoặc không tích nước.
Với các hồ chứa đang thi công, chủ đầu tư và đơn vị thi công tăng cường kiểm tra để chủ động triển khai phương án ứng phó thiên tai cho công trình, vùng hạ du đập trong quá trình thi công; lưu ý đối với công trình dưới sâu, công trình ngầm, dẫn dòng; sẵn sàng di dời người, máy móc, thiết bị thi công có nguy cơ bị ảnh hưởng…
Các hồ chứa nước phải vận hành theo đúng quy trình đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Các hồ có cửa van xả lũ phải được điều chỉnh mực nước phù hợp, bảo đảm an toàn công trình và không xả lũ bất thường gây nguy hiểm cho vùng hạ du. Đồng thời, cần tích nước hợp lý đối với những hồ chứa hiện có dung tích trữ thấp. Việc cảnh báo sớm cho người dân vùng hạ du trước khi xả lũ, cũng như khi có nguy cơ xảy ra sự cố, phải được thực hiện đầy đủ và nghiêm túc.
Các địa phương, đơn vị quản lý công trình cần duy trì chế độ trực ban 24/24 giờ trong suốt thời gian có mưa, lũ. Cần bố trí lực lượng thường trực tại các công trình có nguy cơ xảy ra sự cố, đặc biệt là các hồ chứa đã đầy nước, để kịp thời xử lý các tình huống bất thường theo phương châm “bốn tại chỗ”: chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ.