Chống khai thác IUU để nghề cá phát triển bền vững

Tuyên truyền sâu sát, kiểm soát chặt chẽ

Tại cảng cá Cửa Việt, từ sáng sớm, lực lượng Hải đội 202 (Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 2) và Bộ đội Biên phòng đã có mặt để tổ chức tuyên truyền về Luật Thủy sản 2017 và các quy định về IUU cho các tàu cá cập bến. Đồng thời, các lực lượng yêu cầu chủ tàu cá ký cam kết thực hiện nghiêm các quy định về không khai thác thủy hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định IUU như: khai thác thủy sản không có giấy phép, trong vùng cấm khai thác, trong thời gian cấm khai thác; vận chuyển thủy sản cấm khai thác; khai thác loài thủy sản có kích thước nhỏ hơn quy định; sử dụng nghề, ngư cụ khai thác bị cấm, thuộc Danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm; khai thác thủy sản trái phép trong vùng biển thuộc quyền quản lý của tố chức quản lý nghề cá khu vực, quốc gia và vùng lãnh thổ khác…

Ngư dân Trần Văn Tình, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định chủ tàu BĐ 92219 cho biết: Tàu có trọng tải 580CV, cập bến Cảng cá Cửa Việt (huyện Gio Linh) để bán hải sản sau quá trình đánh bắt dài ngày trên biển. Tại đây, các thuyền viên đã được lực lượng Cảnh sát biển và Biên phòng Quảng Trị tuyên truyền, kí cam kết IUU. "Chúng tôi xin hứa sẽ thực hiện đúng cam kết theo quy định IUU, thực hiện đúng quy định khai thác thủy hải sản trên biển không vi phạm pháp luật", ngư dân Trần Văn Tình nói.

Từ đầu năm 2025 đến nay, Hải đội 202 đã thực hiện 4 đợt tuyên truyền chuyên sâu, cấp phát gần 500 tờ rơi, tặng 200 cờ Tổ quốc và 70 suất quà trị giá 70 triệu đồng cho ngư dân tại xã Triệu Tân; phối hợp cùng Đồn Biên phòng Triệu Vân và chính quyền địa phương, lực lượng chức năng gặp gỡ, tuyên truyền cho hơn 200 ngư dân, chủ tàu cá tại cảng Cửa Việt. Đồng thời, Hải đội cấp phát hơn 100 cờ Tổ quốc và 200 tờ rơi cho các tàu cá cập bến trên địa bàn đơn vị đóng quân; từ đó, giúp người dân nắm bắt quy định pháp luật, hậu quả của việc vi phạm như bị xử phạt, tịch thu phương tiện hoặc ảnh hưởng đến toàn ngành thủy sản xuất khẩu của cả nước. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền còn được mở rộng đến các đoàn thể, trường học, tổ chức chính trị - xã hội. Tính đến cuối tháng 4/2025, đã có hơn 900 lượt người dân, cán bộ, học sinh được phổ biến kiến thức về chủ quyền biển đảo, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và chống khai thác IUU.

Thiếu tá Nguyễn Quang Cường, Chính trị viên Phó Hải đội 202 - Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 2 chia sẻ: Đơn vị đã chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyển địa phương và các lực lượng vũ trang trên địa bàn đóng quân để tổ chức những nội dung, hình thức, biện pháp tuyên truyền phù hợp. Đơn vị tập trung tuyên truyền ba nội dung cốt lõi: không xâm phạm vùng biển nước ngoài, ghi chép đầy đủ nhật ký khai thác và sử dụng, duy trì thiết bị giám sát hành trình (VMS) theo đúng quy định.

Thời gian qua, đơn vị đã tổ chức được 3 đợt sinh hoạt tuyên truyền tập trung cho gần 1.500 ngư dân và người dân; qua đó, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của bà con nhân dân và ngư dân. Hải đội cũng đã tổ chức các tổ, nhóm đội tuyên truyền tại các âu, tàu, bến cảng, tàu và nhà dân để tuyên truyền, giải thích cho bà con nhân dân về những quy định của pháp luật trong khai thác thủy sản IUU.

Để công tác tuyên truyền đạt kết quả cao hơn, trong thời gian tới, đơn vị sẽ tăng cường công tác phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng để bà con ngư dân thực hiện đúng quy định khai thác thủy sản. Bên cạnh đó, căn cứ vào điều kiện của cơ quan, đơn vị và đặc thù của địa phương để xác định nội dung, hình thức, biện pháp tuyên truyền hiệu quả; góp phần nâng cao nhận thức cũng như thay đổi hành vi của bà con nhân dân…

Đồng bộ giải pháp, phát triển bền vững nghề cá

Đồn Biên phòng Triệu Vân, đơn vị chủ lực quản lý tuyến biển Quảng Trị thời gian qua đã phối hợp với UBND huyện Triệu Phong thành lập 15 tổ tự quản tàu thuyền trên biển với 217 phương tiện và 16 tổ đảm bảo an ninh trật tự với 81 thành viên. Các tổ này phát huy hiệu quả trong việc giám sát, phát hiện và báo cáo kịp thời các hành vi vi phạm, tai nạn trên biển. Trong năm 2024, Đồn đã làm thủ tục đăng ký, kiểm tra cho 6.148 lượt tàu cá (606 tàu nội tỉnh, 5.542 tàu ngoại tỉnh) với gần 52.511 thuyền viên, đảm bảo đúng quy trình pháp luật.

Bên cạnh đó, Đồn phối hợp cùng Văn phòng IUU tại cảng Nam Cửa Việt, lực lượng chức năng kiểm tra 1.382 lượt tàu xuất bến và giám sát 1.446 lượt tàu cập cảng, bốc dỡ gần 1.716 tấn thủy sản, trong đó có đến 82% là sản lượng từ tàu ngoại tỉnh. Nhằm siết chặt kiểm tra, kiểm soát, đơn vị đã hoàn thành việc lập danh sách, quản lý hơn 2.000 tàu cá, đặc biệt theo dõi chặt chẽ nhóm “tàu nguy cơ cao” có khả năng vi phạm vùng biển nước ngoài.

Trung tá Nguyễn Xuân Thế, Chính trị viên Phó Đồn Biên phòng Triệu Vân cho biết: Để phòng chống khai thác thủy hải sản trái phép trên biển không khai báo, không theo quy định của IUU, trong thời gian qua, Ban Chỉ huy đơn vị đã phối hợp với các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho bà con nhân dân, trong đó tập trung vào bà con ngư dân đánh bắt tàu thuyền trên biển. Bên cạnh đó, đơn vị kiểm tra chặt chẽ quá trình ngư dân xuất nhập lạch, bến đầy đủ các giấy tờ theo pháp luật; phối hợp các lực lượng kiểm ngư, cảnh sát biển tổ chức các đợt tuần tra, kiểm soát trên biển; qua đó, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm; từ đó góp phần thay đổi hành vi của bà con ngư dân trong quá trình đánh bắt.

Song song với công tác giám sát và tuyên truyền, tỉnh Quảng Trị đang đẩy mạnh lộ trình chuyển đổi nghề bền vững, khuyến khích mô hình kết hợp giữa khai thác nuôi trồng và bảo vệ môi trường biển. Với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và lực lượng chức năng, Quảng Trị đang từng bước thay đổi nhận thức, hành vi của ngư dân, xây dựng nền tảng vững chắc để phát triển nghề cá bền vững, hiện đại, góp phần cùng cả nước sớm gỡ bỏ “thẻ vàng” của EC…