Chính vì thế, ngày 16/9/2008, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1271/QĐ-TTg lấy ngày 2/10 hàng năm là Ngày Khuyến học Việt Nam để động viên các tầng lớp nhân dân, các tổ chức xã hội tham gia công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; tôn vinh những gương sáng hiếu học, tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác khuyến học, khuyến tài.
Khuyến học là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Trong những năm qua, khuyến học đã trở thành một phong trào quần chúng rộng khắp đến từng cơ sở, từng gia đình và đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, nhất là tạo cơ hội học tập cho mọi người, trong đó có người nghèo, để cả nước trở thành một xã hội học tập.
Quan điểm của Đảng và Nhà nước Bác Hồ đến thăm lớp bình dân học vụ phường Lương Yên, Hà Nội ngày 27/5/1956. Ảnh tư liệu |
Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ đã đề ra cho toàn dân nhiệm vụ đoàn kết chống giặc dốt, giặc đói và giặc ngoại xâm. Phong trào bình dân học vụ phát triển sôi nổi rộng khắp trên cả nước. Chính sách khuyến học, khuyến tài của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc đó đã phát huy tác dụng to lớn, nhanh chóng nâng cao dân trí, thu hút tầng lớp trí thức tham gia phong trào cách mạng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Nên thợ, nên thầy thì phải có học”, “Bể học là không bờ”, “Phải học suốt đời, càng giỏi càng phải học, còn làm việc còn phải học, lấy tự học làm cốt”. Người từng nói: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu, muốn cho nước ta trở thành một nước giầu mạnh, thì dân tộc ta phải trở thành một dân tộc thông thái”.
Sau khi đất nước được hoàn toàn độc lập, Đảng và Nhà nước ta càng quan tâm tới công tác khuyến học. Năm 1986, Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới. Mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài của nền giáo dục được khẳng định trong văn kiện Đại hội VI của Đảng.
Trước yêu cầu đó, năm 1993, đồng chí Phạm Văn Đồng đã gợi ý thành lập một đoàn thể xã hội có chức năng hoạt động hỗ trợ sự nghiệp chấn hưng và phát triển giáo dục. Tháng 2-1996, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 122-TTg thành lập Hội Khuyến học Việt Nam.
Ngày 13/4/2007, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 11-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Chỉ thị nêu rõ: Mở rộng và nâng cao chất lượng các phong trào khuyến học, khuyến tài, góp phần hỗ trợ các cơ sở giáo dục trong giảng dạy và học tập; xây dựng gia đình hiếu học; cộng đồng, dòng họ, cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị khuyến học. Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng các trung tâm học tập cộng đồng ở xã, phường, thị trấn; phát triển nhiều loại hình học tập đa dạng, phù hợp với điều kiện và nhu cầu học tập của cán bộ, nhân dân từng địa phương, đơn vị…
Ngày 16/9/2008, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1271/QĐ-TTg lấy ngày 2-10 hằng năm là Ngày Khuyến học Việt Nam để động viên các tầng lớp nhân dân, các tổ chức xã hội tham gia công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; tôn vinh những gương sáng hiếu học, tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác khuyến học, khuyến tài.
Kết quả công tác khuyến học những năm gần đây Mục đích của công tác khuyến học, khuyến tài là góp phần xây dựng một xã hội học tập. Xây dựng xã hội học tập được hiểu là quá trình cải cách giáo dục từ phương pháp “khoa cử, khép kín, dạy một lần cho cả đời người học” thành “giáo dục mở thường xuyên cho mọi người học suốt đời”.
Cả nước có hàng trăm nghìn chi hội khuyến học. Các chi hội khuyến học ở các địa bàn hoạt động rất đa dạng, từ bản, làng, thôn, xóm, khóm ấp đến cụm dân cư, tổ dân phố, trường học, dòng họ, doanh nghiệp.
Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan tặng quà các em học sinh, sinh viên giỏi tiêu biểu toàn quốc, chiều 29/9. Ảnh: Phạm Kiên - TTXVN |
Nhờ có lực lượng đông đảo và hoạt động đều khắp, hội khuyến học chính là cơ sở để xây dựng xã hội học tập trên cả nước. Trung tâm học tập cộng đồng trải đều, tạo cơ hội học tập và nâng cao tri thức cho người dân địa phương. Nhiều trung tâm học tập cộng đồng đã mở các lớp học tại thôn bản (nhất là ở những xã có diện tích quá rộng, dân cư thưa, đường sá không thuận lợi).
Các mô hình “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập” được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam triển khai thí điểm từ năm 2014 theo Đề án 281 của Thủ tướng Chính phủ về “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020”. Theo báo cáo của 42 tỉnh, thành, các mô hình thí điểm đã có trên 211.800 gia đình, hơn 6.300 dòng họ, 7.246 cộng đồng, trên 3.400 đơn vị, hơn 1.800 xã, phường, thị trấn và 380 quận, huyện, thị xã tham gia. Sau 1 năm triển khai, các mô hình đều đạt kết quả khả quan, hầu hết các tiêu chí đặt ra trong các mô hình đều đạt từ 60% trở lên, góp phần khơi dậy truyền thống hiếu học, xây dựng xã hội học tập ở cơ sở.
Thực tế cho thấy, ở đâu có phong trào khuyến học, khuyến tài tốt, thì ở đó việc tổ chức dạy, học trong và ngoài nhà trường, việc chăm lo học tập, rèn luyện đạo đức cho các cháu học sinh, sinh viên sẽ có nhiều thuận lợi; có điều kiện cho người lớn tuổi học tập, góp phần hạn chế các tệ nạn xã hội.
Như vậy, có thể khẳng định rằng, khuyến học đã trở thành một phong trào quần chúng rộng khắp đến từng cơ sở, từng gia đình và đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, nhất là tạo cơ hội học tập cho mọi người trong đó có người nghèo, để cả nước sẽ trở thành một xã hội học tập.