Bởi trước Hà Nội, đã từng có địa phương xây dựng sản phẩm du lịch đêm nhưng không thành công, dù nơi đó có nhiều lợi thế để phát triển. Việc Hà Nội đang phát triển mạnh mẽ và dẫn đầu cả nước về sản phẩm du lịch đêm đã khẳng định hướng đi sáng tạo và hiệu quả, định vị thương hiệu cho ngành Du lịch Thủ đô.
Độc đáo và sáng tạo
Cuối tháng 1 vừa qua, chương trình trải nghiệm “Ngọc Sơn - Đêm huyền bí” do Ban Quản lý Di tích danh thắng Hà Nội tổ chức, đã ra mắt công chúng. Ngay lập tức, sản phẩm du lịch này tạo được ấn tượng lớn bởi sự đầu tư công phu, bài bản, có sự kết hợp giữa kiến trúc cổ kính và các nghi lễ, truyền thuyết dân gian. Cùng với hệ thống âm thanh, ánh sáng, công nghệ trình chiếu hiện đại, chương trình đã truyền tải đến du khách những giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam theo một cách mới mẻ nhất. Đặc biệt, chương trình có trình diễn thực cảnh tích Vua Lê Lợi trả gươm cho Rùa thần ngay trên hồ Hoàn Kiếm tạo điểm nhấn độc đáo.
Như vậy, sự xuất hiện của chương trình trải nghiệm “Ngọc Sơn - Đêm huyền bí” đã góp phần nâng lên số lượng tour đêm tại Hà Nội lên con số 16. Trước đó, Hà Nội đã xây dựng được nhiều sản phẩm du lịch đêm, ban đầu là những tour như: Lễ hạ cờ 21 giờ tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh; tour ẩm thực Tống Duy Tân - Tạ Hiện - chợ đêm Đồng Xuân; tuyến xe điện và xích lô Đồng Xuân…; các tour được xây dựng một cách bài bản, công phu như: Không gian đi bộ Phố cổ Hà Nội, hồ Hoàn Kiếm và phụ cận; show diễn thực cảnh “Tinh hoa Bắc Bộ” huyện Quốc Oai; “Đêm thiêng liêng” tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò; “Giải mã Hoàng thành Thăng Long” tại Di tích Hoàng thành Thăng Long; “Chữ Tâm - chữ Tài” tại Bảo tàng Văn học Việt Nam; “Tinh hoa đạo học” tại Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám…
Các sản phẩm du lịch đêm được xây dựng thời gian gần đây có sự đầu tư lớn về chất lượng nội dung, hạ tầng, công nghệ, con người, dịch vụ. Show diễn thực cảnh “Tinh hoa Bắc Bộ” sử dụng sân khấu là mặt hồ rộng 4.300m2, dựa lưng vào ngọn núi Thầy. Bằng hình thức thể hiện đương đại, với 250 diễn viên, trong đó chủ yếu là nông dân địa phương tham gia, trên một sân khấu tương tác kết hợp với công nghệ hiện đại, mang đến trải nghiệm thú vị cho khách. Tour đêm “Giải mã Hoàng thành Thăng Long” đưa du khách trải nghiệm không gian Hoàng thành xưa, thưởng thức điệu múa hoàng cung ngay trên những dấu tích khảo cổ độc đáo, chiêm ngưỡng những hiện vật, cổ vật quý giá được tìm thấy tại Hoàng thành Thăng Long, trò chơi giải mã bí mật Hoàng thành Thăng Long…“Tinh hoa đạo học” lại ứng dụng công nghệ 3D Mapping kể về truyền thống hiếu học, coi trọng hiền tài, tôn sư trọng đạo của người Việt. “Đêm thiêng liêng” tích hợp giữa diễn xuất tái hiện lại cuộc sống của những người tù chính trị với giới thiệu di tích và cuộc đấu tranh của những người tù...
Tất cả đều được xây dựng trên nền giá trị truyền thống nhưng được sáng tạo để đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa ngày càng cao của du khách trên cơ sở tôn trọng bản sắc vốn có. Chính hướng đi đó đã tạo ra đặc trưng riêng cho mỗi tour du lịch đêm của Hà Nội.
Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám Lê Xuân Kiêu cho rằng: Dù di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám là một trong những điểm đến hấp dẫn hàng đầu của Hà Nội song nếu chỉ khai thác phục vụ khách ban ngày sẽ không phát huy những giá trị cần giới thiệu tới du khách. Việc xây dựng tour đêm theo hướng ứng dụng công nghệ mới là hướng đi phù hợp với xu thế hiện nay, truyền tải giá trị vốn có của di tích theo một góc nhìn sáng tạo, mới lạ.
Định vị thương hiệu
Đến thời điểm hiện nay, dù có rất nhiều tour đêm nhưng mỗi tour được khai thác ở những khía cạnh khác nhau và cách thể hiện riêng biệt. Dù mới khai thác hay đưa vào hoạt động đã lâu nhưng các tour đêm Hà Nội đều tạo ra sức hấp dẫn du khách.
Nếu lên khu vực phố Tạ Hiện - Lương Ngọc Quyến, người ta thường gọi là “ngã tư quốc tế”, vào một tối cuối tuần mới thấy sự sôi động, náo nhiệt của hoạt động du lịch đêm tại đây. Hấp dẫn du khách bởi văn hóa ẩm thực, kiến trúc đặc trưng của đô thị cổ, cuộc sống thường nhật của người dân và những điểm trình diễn nghệ thuật, khu phố này là điểm hẹn của đông đảo du khách trong và ngoài nước. Người ta đến để trải nghiệm những món ăn bình dân nhưng được chế biến cầu kỳ và tinh tế, được hòa mình vào không gian đêm của Phố cổ Hà Nội, được giao lưu cùng bạn bè. Chính vì vậy, rất nhiều khách du lịch đến Hà Nội đã tìm đến đây để trải nghiệm.
Các sản phẩm tour đêm ở những bảo tàng, di tích Hà Nội như: Nhà tù Hỏa Lò, Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Bảo tàng Văn học Việt Nam, dù mới ra mắt vài năm gần đây nhưng luôn trong tình trạng đông khách. Khách đặt tour không chỉ kín trong tuần mà còn kín cả tháng, phải chuyển sang tháng khác. Đây là những tín hiệu tốt thể hiện việc đầu tư, phát triển đúng hướng, hiệu quả. Nhất là những năm trước đó, du khách đến Hà Nội thường phàn nàn không có chỗ chơi đêm, thường chỉ “ăn tối, rối nước”. Chính vì vậy, khi các tour đêm ở di tích và bảo tàng ra đời, được đầu tư bài bản, chuyên nghiệp, ngay tập thức được công chúng đón nhận.
Giám đốc Ban quản lý Di tích danh thắng Hà Nội Nguyễn Doãn Văn chia sẻ, di sản dù giá trị đến mấy vẫn chỉ là “tài nguyên”, muốn tạo sức hấp dẫn để thu hút khách du lịch, phát huy tối đa giá trị di sản, cần biến di sản đó thành sản phẩm văn hóa, từ đó góp phần tạo động lực phát triển kinh tế xã hội. Việc xây dựng chương trình trải nghiệm “Ngọc Sơn - Đêm huyền bí” đã tạo ra sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng, kỳ vọng sẽ tạo sức hút đối với du khách.
Việc xây dựng các tour du lịch đêm, dù tại các không gian công cộng hay các điểm di sản, các bảo tàng, khu vui chơi nhưng đã tạo được dấu ấn cho du lịch Thủ đô. Sau thành công của hoạt động du lịch đêm Hà Nội, một số địa phương khác trong cả nước thúc đẩy xây dựng các tour đêm. Hiện nay, nhiều tour đêm đang tiếp tục điều chỉnh, hoặc hình thành những phiên bản khác, nhằm thu hút khách nhiều hơn nữa.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trục Ủy ban Văn hóa, giáo dục của Quốc hội cho rằng, Hà Nội đã có những tour đêm ấn tượng như tại Hoàng thành Thăng Long, Nhà tù Hỏa Lò, Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Điều đó cho thấy sức sáng tạo và tiềm năng công nghiệp văn hóa rất dồi dào của Thủ đô. Tất nhiên, mỗi sản phẩm mới, muốn có sự hoàn thiện hơn nữa, cần vừa triển khai, vừa lắng nghe và khảo sát nhu cầu của khán giả.
Không thể phủ nhận Hà Nội có nhiều lợi thế phát triển du lịch đêm.Tuy nhiên, muốn tạo sản phẩm thu hút khách không đơn thuần dựa trên lợi thế sẵn có mà cần có đầu tư, khai thác đúng hướng và tạo ra những đặc trưng riêng. Các sản phẩm du lịch đêm của Hà Nội cơ bản đáp ứng được yếu tố này và đang phát triển hiệu quả, bền vững tạo ra thương hiệu riêng cho du lịch Thủ đô.