Theo điều tra của Bộ Nội vụ Nhật Bản, một số trường tiếng Nhật tuyển sinh quá chỉ tiêu cho phép, các trường không đảm bảo đủ số lượng giáo viên cơ hữu dẫn đến chất lượng đào tạo thấp… Trước thực trạng đó, Cục Quản lý nhập cảnh của Nhật Bản đã có những biện pháp mạnh với các trường không phù hợp. Trường hợp gần đây nhất là Học viện Giao lưu quốc tế Tokyo đã bị Cục Quản lý nhập cảnh từ chối cấp tư cách lưu trú cho 520 du học sinh dự định nhập học vào tháng 4/2018.
Phòng ở ký túc xá của du học sinh Việt Nam tại Trường Đại học Aomori. Ảnh: Nguyễn Tuyến/TTXVN
Đại sứ quán Nhật Bản tại Hà Nội cũng tăng cường phỏng vấn học sinh Việt Nam đi du học Nhật Bản để học tiếng và đã phát hiện những trường hợp giả mạo kết quả năng lực tiếng Nhật. Một số công ty tư vấn du học đã bị Đại sứ quán Nhật Bản đình chỉ tư cách đại lý xin thị thực du học.
Bộ phận giáo dục của Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản luôn chú trọng công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật cho du học sinh tại các trường tiếng Nhật. Đại sứ quán tổ chức các đợt tập huấn tập trung hằng năm cho du học sinh tại các trường tiếng Nhật khu vực Tokyo, Nagoya. Bộ phận giáo dục cũng đã dịch sang tiếng Việt tài liệu hướng dẫn những điều cần biết dành cho người nước ngoài do thành phố Tokyo biên soạn và chuyển tài liệu này cho các công ty tư vấn du học tham gia Hội thảo về du học Nhật Bản do Sở Giáo dục Đào tạo Hà Nội tổ chức. Ngoài ra, Bộ phận giáo dục thường xuyên phối hợp với các trường tiếng Nhật khu vực Tokyo để tăng cường quản lý du học sinh.
Ông Phạm Quang Hưng, phụ trách Bộ phận giáo dục của Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản, cho rằng có nhiều lý do khiến cho các du học sinh lầm đường, mà trong đó điều đầu tiên là thiếu năng lực, kiến thức cơ bản để sinh sống và học tập tại một đất nước hoàn toàn xa lạ. Theo ông, việc trang bị cho du học sinh kỹ năng ngoại ngữ và kiến thức cơ bản về luật pháp, văn hóa Nhật Bản trước khi sang du học là điều tối cần thiết. Hầu hết du học sinh vừa mới kết thúc cấp III, chưa từng rời khỏi gia đình, các em sẽ vô cùng bỡ ngỡ và có thể cả hoảng sợ khi phải tự lập tại một nơi hoàn toàn xa lạ. Đây là nhiệm vụ của các công ty, trung tâm môi giới du học cũng như của gia đình và bản thân các em trước khi sang Nhật Bản. Việc chuẩn bị kiến thức và tinh thần cho một người mới vào đời, lần đầu tiên tự lập tại một nơi xa lạ về văn hóa, ngôn ngữ và không người thân thích, là vô cùng quan trọng để các em có đủ bình tĩnh và sáng suốt trước mọi tình huống trong cuộc sống.
Một điều quan trọng nữa là nội dung quảng cáo du học tại Nhật Bản của các công ty, trung tâm môi giới. Việc Nhật Bản tiếp nhận nhiều du học sinh Việt Nam là cơ hội cho thanh niên Việt Nam được sang học hỏi kiến thức, kỹ thuật tại một trong những quốc gia phát triển nhất thế giới, vì vậy thanh niên Việt Nam trước khi sang du học Nhật Bản cần phải xác định rõ, đây là cơ hội du học, nâng cao kiến thức, chứ không phải là cơ hội đi làm kiếm tiền tích lũy.
Ông Phạm Quang Hưng nhận định các công ty, trung tâm môi giới du học Nhật Bản cần ngừng việc quảng cáo du học tự túc Nhật Bản là vừa học vừa làm theo ý nghĩa “đi học nhưng vẫn có thu nhập cao, có tiền tích lũy”. Thay vào đó, các công ty môi giới cần giải thích rõ du học là đi học và việc đi làm thêm là Chính phủ Nhật Bản tạo điều kiện cho du học sinh cơ hội kiếm tiền để trang trải cho cuộc sống du học tại Nhật Bản, không phải đi làm để có tiền tích lũy. Vì vậy, các em cần tự chủ động quy định giới hạn thời gian của việc đi làm thêm để không ảnh hưởng đến việc học. Hiểu rõ tính chất của du học tự túc sẽ giúp cho các em xác định được mục tiêu của mình ngay từ đầu để đưa ra quyết định phù hợp.
Lựa chọn những công ty du học có uy tín là một bước chuẩn bị quan trọng cho quá trình du học. Khi có ý định du học, các em cần phải tham khảo các nguồn thông tin chính thống để tìm được các địa chỉ đáng tin cậy. Một công ty môi giới du học uy tín sẽ giới thiệu du học sinh đến những trường có chất lượng đào tạo tốt, giúp cho du học sinh có đủ trình độ để tiếp tục học lên những bậc cao hơn tại Nhật Bản.
Ông Phạm Quang Hưng cho rằng cánh cửa tiếp nhận du học sinh Việt Nam vào Nhật Bản vẫn mở rộng. Chỉ cần các em chăm chỉ và có nghị lực, cơ hội về một việc sở hữu một tấm bằng có giá trị, để tìm được một công việc tốt tại Nhật Bản hay ở Việt Nam hoàn toàn trong tầm tay.
Bài 4: Quả ngọt sau những vất vả