Thế nhưng, để có thể đáp ứng được những mong đợi của bạn đọc, tác giả trẻ vẫn rất cần sự nghiêm khắc với bản thân và có thương hiệu riêng để cho ra đời những tác phẩm văn học có giá trị, đứng vững trong lòng độc giả.
Một số sách dành cho giới trẻ. Ảnh: T.H |
Dạo quanh các nhà sách tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay, người đọc dễ dàng nhận ra khu vực bày bán sách Văn học Việt Nam là hàng loạt những tác phẩm mới, bắt mắt của các tác giả trẻ như Iris Cao, Gào, Anh Khang, Phan Ý Yên, Hamlet Trương…
Hầu hết, đây là những tản văn nhẹ nhàng, mẫu chuyện đời thường rất chân thực liên quan đến các bạn trẻ ở độ tuổi học sinh cấp 3, sinh viên, nhân viên văn phòng...
Xuất thân của những tác giả trẻ này cũng khá đa dạng, có tác giả với năng khiếu văn chương, khi tham gia vào mạng xã hội đã nhanh chóng trở thành hiện tượng văn học trong lòng giới trẻ. Hoặc có những tác giả rất đa tài, năng nổ trong nhiều lĩnh vực khác như làm MC, viết kịch bản, ca sĩ… chiếm được nhiều cảm tình của các bạn trẻ.
Được nhắc đến nhiều nhất là tản văn “Buồn làm sao buông” của tác giả Anh Khang. Mặc dù đã xuất bản từ năm 2014, đến nay đã có hơn 70.000 bản sách được in và bày bán. Cơn sốt “Buồn làm sao buông” với nội dung và câu từ đã trở thành một hiện tượng, “kim chỉ nam” cho các bạn trẻ khi gặp trắc trở chuyện tình cảm lứa đôi.
Thêm vào đó, các tác giả trẻ ngày nay có nhiều điều kiện thuận lợi và đa dạng cách tiếp cận bạn đọc của mình. Theo ghi nhận, nhiều cây viết trẻ đã khai thác sâu, đậm những nội dung rất gần gũi, gắn liền với đời sống tình cảm, tinh thần của giới trẻ hiện nay và biết cách “chăm sóc” độc giả của mình từ ngoài đời cho đến trang mạng xã hội.
Điển hình như tác giả Hamlet Trương thường xuyên tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về tình yêu lứa đôi, kèm theo là sự kiện ra mắt sách, trình làng ca khúc mới, thậm chí vừa ra mắt sách vừa tư vấn chuyện tình yêu. Mới đây nhất, “Đêm nhạc – ký tặng sách “Yêu một người khó lắm!” diễn ra vào cuối tháng 7 tại Thành phố Sách Phương Nam, Bình Dương đã thu hút rất đông các bạn trẻ tham dự.
Cuốn sách tuy mới phát hành nhưng chỉ trong vài giờ ra mắt đã bán được 5.000 bản sách. Cùng với việc thường xuyên đăng ảnh, thông tin hoạt động, viết cảm nghĩ (status) trên mạng xã hội facebook, hình ảnh của chàng trai Hamlet Trương luôn gần gũi với độc giả, nhận được sự tán dương, hâm mộ của nhiều bạn trẻ.
Nguyễn Đình Minh Khuê, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Người viết trẻ bày tỏ, những đầu sách của người trẻ hiện đang làm mưa gió thu hút bạn đọc trẻ là những câu chuyện giản dị, đời thường về quy luật đổi thay của con người trong tình yêu, quan hệ gia đình, bạn bè và nhiều tình cảm phức tạp khác của giới trẻ.
Đánh giá chung về văn học trẻ hiện nay, các nhà phê bình văn học cho rằng, các bạn trẻ đang dần khẳng định tên tuổi của mình trong lòng bạn đọc. Do vậy, văn học trẻ với những thay da đổi thịt ít, nhiều đã tạo được dấu ấn rất tích cực trong làng văn chương hiện đại.
Là người gắn bó với giới sáng tác trẻ khá lâu, ông Trần Xuân Tiến, giảng viên Trường Đại học Văn Hiến chia sẻ: Ngày càng nhiều nhà văn trẻ được độc giả biết đến, cảm mến ái mộ như một minh tinh màn ảnh.
Hàng loạt các chuỗi chương trình ra mắt sách, giới thiệu sách được thực hiện một cách quy mô dựa trên kịch bản kỹ lưỡng. Đã qua lâu lắm rồi thời trải nghiệm một tác phẩm văn học chỉ đơn thuần là tiếp cận trên văn bản.
Theo ông Trần Xuân Tiến, ngày nay, người đọc có thể mặt đối mặt với tác giả, trực tiếp đưa ra những câu hỏi băn khoăn về nhân vật, tình tiết trong tác phẩm mà mình quan tâm. Do vậy, cách thưởng thức văn học không khoảng cách như thế đã phần nào tạo hiệu ứng tích cực, đưa tác giả và người đọc đến gần nhau hơn, cùng nhau hòa mình và thế giới văn chương đầy huyền diệu.
Cần đa dạng đề tài Song bên cạnh mặt tích cực, có thể nhận ra, một số tác giả trẻ đã quá trau chuốt cho hình ảnh bên ngoài, số lượng sách ấn hành mà chưa dành nhiều thời gian để tập trung trau chuốt nội dung, chất lượng của một tác phẩm văn học.
Giới phê bình văn học đánh giá, có một bộ phận tác giả trẻ tập trung viết quá nhiều vào đề tài tình yêu đôi lứa, đỗ vỡ của tình đầu; một số vẫn sa đà vào lối văn chương truyền thống, thiếu sáng tạo... mà chưa chịu khó tìm tòi và áp dụng các thủ pháp hiện đại.
Bằng cách nhìn của một người trẻ, tác giả Nguyễn Đình Minh Khuê cho rằng, dường như trong dòng văn chương hiện nay đang thiếu những cảm xúc vui vẻ, rộn ràng và tin yêu của tuổi trẻ, nhưng lại thừa thãi những buồn chán, thất vọng và cô đơn… Mặc dù văn học luôn cần hướng đến những vết thương riêng, những nỗi đau riêng, tuy nhiên mọi thứ cần có liều lượng và những yêu cầu khắt khe của riêng nó.
Nguyễn Đình Minh Khuê chia sẻ, nếu viết về tình yêu, vết thương tình cảm, hãy đầu tư nhiều hơn vào việc xây dựng cốt truyện, tạo lập tính cách nhân vật. Cần đọc nhiều hơn, đọc kim cổ đông tây để tránh sa vào lối văn uyển chuyển, mềm mại đầy nhạc tính mà đôi khi rỗng nghĩa, rỗng trải nghiệm, kiến thức.
“Không ai cấm đoán người viết trẻ thấu cảm, lên tiếng cho những vết thương của riêng mình nhưng thiết nghĩ, cuộc sống ngoài kia rộng lớn và phức tạp, với hàng vạn nỗi đau khác, luôn cần những người trẻ như chúng tôi chia sẻ và trình hiện trước mắt độc giả”, tác giả Minh Khuê nói.
Nhà văn trẻ Huỳnh Trọng Khang cho rằng, nhà văn là người tạo ra tác phẩm, nhưng nhà văn lớn là người tạo ra độc giả. Sự tôn trọng duy nhất mà nhà văn dành cho độc giả chính là sự khó chịu, là những đòi hỏi không bao giờ được thấp hơn thị hiếu của độc giả.
Trước tác phẩm của bạn, có thể lớp độc giả ấy chưa xuất hiện, nhưng sau tác phẩm của bạn, lớp độc giả ấy được hình thành. Bạn phải luôn đòi hỏi bản thân cao hơn, bước qua những giới hạn của chính mình và cùng lúc đó bạn nâng tầm độc giả lên… Rồi dần dần, tác phẩm đó sẽ trở thành lạc hậu và dọn đường cho một tác phẩm khác.
Theo ông Trần Xuân Tiến, giảng viên Trường Đại học Văn Hiến, người viết trẻ cần ý thức hơn những sản phẩm của mình thông qua những phản hồi của độc giả lẫn các nhà phê bình văn học.
Không thể cứ mãi dựa dẫm vào hai chữ “giải trí” để tự cho phép mình cái quyền làm nhạt nhòa dần những giá trị cốt lõi của văn chương như giá trị thẩm mỹ, giá trị nhận thức…Nếu cứ giữ mãi “một màu” như hiện tại, các tác phẩm văn chương trẻ sẽ làm hạ thấp dần phông nền của văn hóa đại chúng vốn đã chịu nhiều ý kiến phản hồi từ dư luận.
Bên cạnh đó, không ít nhà văn bày tỏ băn khoăn về mảng văn học thiếu nhi hiện nay, dường như đã bị bỏ lại phía sau quá nhiều, khi có rất ít những nhà văn trẻ chọn viết về đề tài này. Nhà văn Nguyễn Quỳnh Như Trân chia sẻ, hiện nay, văn học thiếu nhi đang rất lặng lẽ. Người viết và người đọc chưa gặp được nhau và vẫn chưa có giải pháp nào cho vấn đề này một cách thỏa đáng…
Theo Nhà văn Trần Văn Tuấn, Chủ tịch Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh, văn chương tạo ra bằng cảm xúc và ngôn từ. Kiến thức phong phú chưa bằng tri thức thông thường. Văn chương là từ cái tôi mà ra, dẫu biết rằng áp lực xuất bản được sách hay không là rất lớn khi phải đưa ra cái thị trường cần. Tuy nhiên, cái tôi vẫn là chủ đạo phải đưa ra khỏi thị trường để có sự cân đối.
Các bạn trẻ hiện giờ có kiến thức văn chương cực kỳ phong phú bài bản, do tiếp cận hầu hết nền văn hóa các nước mà thế hệ tôi trước đây rất khó tiếp cận. Không ai cấm đoán tự do sáng tác nhưng chỉ có điều cần điều chỉnh các tôi của mình như thế nào cho phù hợp với quy luật phát triển của xã hội.