Hội rước pháo Đồng Kỵ là 1 trong 15 di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận năm 2016.
Theo đại diện Ban tổ chức, lễ hội rước pháo Đồng Kỵ năm 2019 được tổ chức với 2 phần lễ chính: Lễ rước pháo và rước Ông đám với các nghi thức truyền thống, trang trọng.
Hai quả pháo trong lễ rước được làm tượng trưng bằng gỗ và sơn son thếp vàng, dài 6m với đường kính hơn 60 cm.
Mỗi quả pháo được gần 100 thanh niên trong làng thay nhau khiêng từ Nhà văn hóa truyền thống đến sân đình của làng để làm lễ. Sau mỗi hồi trống, các thanh niên reo hò mừng vui, vỗ tay lẫn tiếng cười giòn tan “chúc mừng pháo Nhất, pháo Nhì” tượng trưng cho tiếng pháo mang đến không khí sôi động cho người dân dự lễ hội.
Đặc biệt, thân pháo được chạm trổ hình Long - Lân - Quy - Phụng với mong muốn năm mới mưa thuận gió hòa. Mỗi quả pháo được trang trí với một đầu hình ngôi sao và một đầu hình trống đồng, nặng gần 1 tấn.
Để chuẩn bị cho lễ hội rước pháo, người dân Đồng Kỵ đã chuẩn bị trước đó gần 2 tháng với mong muốn tái hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của quê hương, mang lại sự tươi vui phấn khởi của người dân Đồng Kỵ trong dịp Tết đến xuân về.
Bà Dương Thị Lan, người dân thôn Đồng Kỵ, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh cho biết: “Để được rước pháo, thanh niên trai tráng, phụ nữ trong làng phải đáp ứng các tiêu chí riêng của Ban tổ chức. Năm nay được dự lễ rước pháo, tôi rất vinh dự, đại diện cho hàng nghìn người dân Đồng Kỵ gửi gắm ước mơ về một năm mới dồi dào sức khỏe, bình an, làm ăn phát đạt, thịnh vượng”.
Chị Đào Bích Hồng, quê tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định phấn khởi nói: “Đây là lần đầu tiên tôi tham dự lễ rước pháo Đồng Kỵ, được tận mắt chứng kiến quả pháo khổng lồ cùng không khí sôi nổi, không kém phần trang trọng, đặc trưng văn hóa của lễ hội vùng đất Bắc Ninh - Kinh Bắc”.
Cùng với lễ rước pháo, Ban tổ chức lễ hội còn chú trọng duy trì nhiều nét đẹp văn hóa truyền thống đặc sắc với các hoạt động sôi nổi như đấu vật dân tộc, chọi gà, hát quan họ, thi đấu cờ tướng... thu hút du khách thập phương tham dự.
Năm nay do nghỉ Tết kéo dài 9 ngày, dự kiến du khách tham dự lễ hội đông hơn những năm trước nên Ban tổ chức lễ hội tập trung chuẩn bị cho công tác an ninh trật tự, đảm bảo người dân tham dự lễ hội vui tươi, lành mạnh, giữ gìn môi trường sạch đẹp, tạo ấn tượng tốt trong lòng du khách đến dự lễ hội.
Lễ hội gắn liền với sự tích về đức thánh Thiên Cương ra quân đánh giặc Xích Quỷ. Hội pháo được tổ chức hằng năm nhằm ca ngợi chiến công vẻ vang của đức thánh Thiên Cương cùng người dân Đồng Kỵ. Lễ hội diễn ra trong 4 ngày (từ mùng 4 đến hết mùng 7 Tết Kỷ Hợi).