Anh Ngô Xuân Điền (sinh năm 1988) là Giám đốc Công ty Cổ phần Dược Thảo Fungi do chính anh sáng lập năm 2018. Hồi tưởng lại cơ duyên đến với nghề, anh Điền cho biết, năm 2015, anh là cán bộ công tác tại Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy phường Trà An (quận Bình Thủy) nhưng luôn ước mơ phát triển kinh tế nông nghiệp. Do đặc thù phường Trà An quê anh là một trong những đơn vị thuộc trung tâm thành phố Cần Thơ, hạn chế về diện tích đất nông nghiệp. Do đó, để có thể khởi nghiệp trong lĩnh vực này, đòi hỏi anh phải đi theo hướng nông nghiệp công nghệ cao thay vì truyền thống cần nhiều đất.
Nói thì đơn giản nhưng để rút ra được bài học đó, anh Xuân Điền đã phải trả giá bằng những “cú ngã” ở những ngày đầu chập chững. Lúc ấy, anh Xuân Điền đã chọn mô hình trồng nấm bào ngư, nuôi gà đông tảo, nuôi bồ câu, dế... Sau một thời gian, Điền nhận thấy mô hình này không hợp với nông nghiệp đô thị vì đòi hỏi diện tích lớn, các khâu kiểm soát tiếng ồn, chất thải... khó khăn đối với không gian nội ô chật hẹp. Vậy là anh Xuân Điền quyết định chuyển hướng, tìm kiếm mô hình khởi nghiệp phù hợp hơn. Thời điểm những năm 2016, nhận thấy thị trường các loại nấm dược liệu như đông trùng hạ thảo, linh chi... rất tiềm năng, anh quyết định chọn lĩnh vực này để khởi nghiệp. Giai đoạn này hầu như các tỉnh ở Đồng bằng sông Cửu Long chưa có đơn vị nào thực hiện những mô hình này.
“Số vốn ban đầu của tôi vỏn vẹn 50 triệu đồng, cùng một căn phòng khoảng 9 m2. Thiết bị đầu tư chỉ có một máy lạnh và một nồi hấp” anh Xuân Điền nhớ lại. Anh Xuân Điền ngày đêm miệt mài một mình làm hết mọi công đoạn, từ nuôi cấy phôi nấm, đến tạo môi trường lý tưởng cho nấm phát triển đồng đều, rồi sấy, gửi mẫu kiểm định chất lượng về hàm lượng dược chất… Sau gần một năm lăn lộn, bước đầu anh đã nhận được trái ngọt khi có kết quả công nhận nấm đông trùng hạ thảo anh nuôi trồng đạt được tất cả các chỉ tiêu về hàm lượng dược chất. Đây là nền tảng quan trọng để đến năm 2018, anh triển khai nhân rộng, thương mại hóa các dòng sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ đông trùng hạ thảo.
Nhớ lại giai đoạn thử nghiệm đó, anh Xuân Điền cho biết, rất nhiều đêm anh đã thức trắng khi có những lứa nấm thất bại với hơn 1.000 hộp nấm hỏng, phải đổ bỏ. Có hàng ngàn lý do khiến lứa nấm không đạt tiêu chuẩn như chất lượng phôi, các hộp nấm lây bệnh của nhau, nhiệt độ phòng không đáp ứng khiến nấm phát triển không đồng đều…Khi đó, anh còn phải đối mặt với vô vàn khó khăn từ việc mua máy móc, lắp đặt phòng nuôi cấy, liên hệ các nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất…vì mọi thứ còn khá mới mẻ, ít nguồn cung và ít người rành kỹ thuật để lắp đặt hệ thống. Hơn nữa, nguyên liệu và kỹ thuật nuôi trồng hầu hết đều từ nguồn nước ngoài, rất khó tiếp cận.
Đầu vào là thế, đầu ra cho sản phẩm cũng hạn chế không kém. Do thời điểm này, khách hàng chưa biết nhiều về dòng sản phẩm nấm đông trùng hạ thảo. Người tiêu dùng chưa hiểu nhiều về công dụng của sản phẩm cũng như e dè vì giá thành bán khá cao. “Lúc này, sản phẩm tôi làm ra chủ yếu là để biếu tặng, mời mọi người dùng thử thông qua các kênh phân phối bán lẻ” anh Xuân Điền cho biết.
Đến đầu năm 2018, lượng khách hàng bắt đầu tăng lên cùng với những phản hồi tích cực từ các nguồn đã được dùng thử sản phẩm. Nhận thấy cơ hội đã chín muồi, Xuân Điền chia sẻ ý tưởng phát triển, mở rộng sản phẩm với những người bạn chung chí hướng. Tháng 8/2018, anh Ngô Xuân Điền quyết định đăng ký thành lập Công ty Cổ phần Dược thảo Fungi, mục tiêu trước mắt tập trung vào các sản phẩm nấm đông trùng hạ thảo, lâu dài sẽ là sản xuất, kinh doanh đa dạng các loại dược thảo của Việt Nam.
Đến nay, sau hơn 4 năm đi vào hoạt động, Công ty Cổ phần Dược thảo Fungi đã phát triển với khu nhà xưởng hơn 500 m2, hệ thống máy móc hiện đại như nồi hấp tiệt trùng, tủ cấy vi sinh, máy phun sương, máy lắc, máy sấy..., giải quyết việc làm chính thức và thời vụ cho 12 nhân công. Quy mô sản xuất 50.000 hộp/ năm, tương ứng 150 kg nấm đông trùng hạ thảo khô, được sấy lạnh từ khoảng 300 kg nấm tươi. Thương hiệu Fungi đang nhận được sự tín nhiệm của người tiêu dùng ở các dòng sản phẩm chính là nấm đông trùng hạ thảo tươi, nấm đông trùng hạ thảo sấy thăng hoa (sấy lạnh), mật ong đông trùng hạ thảo, rượu đông trùng hạ thảo, dầu gió đông trùng hạ thảo. Tổng doanh thu năm 2021 của công ty đạt khoảng 1 tỷ đồng, lợi nhuận thu về 350 triệu đồng. Nhân công đang có mức thu nhập trung bình trên 5 triệu đồng/tháng.
Bàn về kế hoạch tương lai, anh Ngô Xuân Điền tự tin nhận định, thị trường dược thảo của Việt Nam vẫn còn khá rộng mở khi xu hướng chăm sóc sức khỏe của thế giới ngày càng hướng về tìm kiếm các thảo dược tự nhiên. Trong khi đó, Việt Nam sở hữu các vùng nguyên liệu cũng như các giống thảo dược vô cùng quý hiếm như sâm ngọc linh, nấm lim xanh…Mục tiêu của Công ty Fungi trong năm 2023 là đa dạng hóa sản phẩm, xây dựng thương hiệu, mở rộng sản xuất thêm các dòng dược thảo nổi tiếng của Việt Nam. Bên cạnh thị trường nội địa, trong thời gian tới, công ty sẽ lên kế hoạch đưa sản phẩm ra thị trường quốc tế, với hai đối tượng khách hàng mục tiêu chính là Trung Quốc và Ấn Độ. “Dự kiến, năm 2022, doanh nghiệp sẽ đạt doanh thu 3,5 tỉ đồng, lợi nhuận 1,7 tỉ đồng, giải quyết việc làm cho 20 lao động với mức thu nhập trên 7 triệu đồng/tháng”, anh Xuân Điền khẳng định.
Để hiện thực hóa các dự định trên, anh Xuân Điền cho biết doanh nghiệp sẽ chú trọng vào chuyển đổi số, xây dựng lại hệ thống hồ sơ, quy trình sản xuất đạt chuẩn ISO. Song song đó, công ty sẽ đẩy mạnh hệ thống bán hàng trực tuyến, các sàn thương mại điện tử… Về quy trình sản xuất, công ty định hướng theo mô hình khép kín từ nguồn cung nguyên liệu đến thành phẩm, trong đó đầu tư nâng cấp máy móc hiện đại, tự động hóa.
Là một trong những nhân sự gắn bó với doanh nghiệp từ những ngày đầu, bạn Võ Thị Thanh Thanh, (28 tuổi, nhân viên đảm trách bộ phận nuôi cấy đông trùng hạ thảo) chia sẻ, đã cộng tác cùng anh Xuân Điền từ khi còn là sinh viên. Anh Điền nhiệt tình chỉ dạy nghề và luôn cố gắng gia tăng mức lương cho nhân viên. Vì vậy, hầu hết các bạn nhân viên ở đây đều có thâm niên gắn bó lâu dài và luôn hết mình với công việc.
Nhận xét về tấm gương thanh niên khởi nghiệp tiêu biểu Ngô Xuân Điền, anh Trần Việt Tuấn, Phó Bí thư Thành Đoàn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp Thanh niên thành phố Cần Thơ cho biết, đây là tấm gương về sự tìm tòi, dấn thân, gặp bại không nản. Đồng thời, sự thành công của anh Xuân Điền trong khởi nghiệp còn đến từ những sự hỗ trợ của các tổ chức, sở ngành thành phố Cần Thơ trong xây dựng thương hiệu, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Các sản phẩm đã đạt OCOP cấp quận của Xuân Điền hiện đang được Thành Đoàn hỗ trợ thủ tục xét công nhận là sản phẩm OCOP cấp thành phố trong năm 2022. Là một thành viên trong Câu lạc bộ Đổi mới sáng tạo thành phố Cần Thơ, anh Xuân Điền thường xuyên trao đổi và chia sẻ những kinh nghiệm trong lĩnh vực khởi nghiệp cho hội viên. Qua đó, truyền lửa tinh thần khởi nghiệp đến các bạn đoàn viên, thanh niên thành phố.
Giải thưởng Lương Định Của được Trung ương Đoàn xét chọn hàng năm nhằm biểu dương, tôn vinh, khen thưởng những thanh niên tiêu biểu trong sản xuất, kinh doanh, khởi nghiệp, lập nghiệp, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật và bảo vệ môi trường.